Płatności bezgotówkowe: krok w przód czy wstecz?

Przeczytaj także: Obniżki interchange a akceptacja kart płatniczych

Od 1 stycznia bieżącego roku obowiązują w Polsce przepisy, na mocy których stawka interchange uległa obniżeniu do poziomu 0,5 procenta. Dzięki nowelizacji przepisów w tym zakresie nasz kraj postrzegany jest jako prekursor we wdrażaniu dobrych praktyk antymonopolowych.

Na tym jednak nie koniec. O dalszym obniżaniu zbyt wygórowanych opłat kartowych mówi również Unia Europejska. Niespełna przed miesiącem Komisja Spraw Ekonomicznych i Monetarnych (Economic and Monetary Affairs Committee, ECON) Parlamentu Europejskiego wyraziła popracie dla pakietu mającego między innymi gwarantować możliwości korzystania na unijnym rynku płatności z szans, jakie daje jednolity rynek.

Teraz nad pakietem będzie głosował Parlament Europejski - uwzględniając terminarz wyborów oraz obecny etap legislacyjny - będzie to miało zapewne miejsce podczas nowej kadencji PE jesienią bieżącego roku.

PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ NA RYNKU PŁATNOŚCI BEZGOTÓWKOWYCH

Regulacja ustawowa obniżki opłaty interchange w Polsce

Od 1 stycznia 2014 r. obowiązuje w Polsce nowa stawka opłaty interchange (if) w maksymalnej wysokości 0,5% wartości transakcji, co stanowi ponad 70% obniżkę w stosunku do średniej stawki wyjściowej z 2012 r. (średnio 1,6 % wartości transakcji). Osiągnięcie tego poziomu jest ogromnym sukcesem środowiska przedsiębiorców skupionych wokół Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego (FROB) oraz Business Centre Club (BCC). To dzięki ich zaangażowaniu, jak również dzięki zrozumieniu wagi problemu przez regulatora ustawowego Polska znalazła się w gronie nielicznych krajów na świecie, którym udało się przełamać (duo)monopol organizacji płatniczych.

Rozbieżności interpretacyjne dotyczące ustawy obniżającej if

Korzystne dla rozwoju rynku płatności bezgotówkowych zmiany zaburzane są w chwili obecnej przez rozbieżności interpretacyjne wokół wysokości stawki interchange w okresie przejściowym – od 1 stycznia br. do 30 czerwca br. Interpretacja FROB (i BCC) jest w tym zakresie zbieżna z interpretacją Ministerstwa Finansów oraz ustawodawcy i stwierdza jednoznacznie, że dla stosunków prawnych zawartych po 1 stycznia br. (również w wyniku rozwiązania dotychczasowej umowy oraz podpisaniu analogicznej nawet z tym samym agentem rozliczeniowym) obowiązuje nowa, obniżona stawka 0,5% wartości transakcji. Jednocześnie organizacje płatnicze oraz Związek Banków Polskich, posiłkując się retoryką rzekomego równego traktowania polskich przedsiębiorców, forsują opinię przeciwną zmierzającą do jak najdłuższego korzystania z atrakcyjnych jedynie dla siebie stawek w okresie przejściowym. Te rozbieżności powodują, że polscy przedsiębiorcy w dalszym ciągu ponoszą nieuzasadnione, tym razem prawnie, koszty.

Działania Komisji Europejskiej na szczeblu paneuropejskim

W chwili obecnej trwają również zaawansowane prace na szczeblu paneuropejskim zmierzające do wypracowania zunifikowanej dla wszystkich państw członkowskich stawki if (obecna, średnia stawka dla krajów Unii Europejskiej wynosi 0,7% wartości transakcji). 20 lutego br. Komisja Spraw Ekonomicznych i Monetarnych (Economic and Monetary Affairs Committee, ECON) Parlamentu Europejskiego głosowała nad rozporządzeniem w sprawie opłat interchange w ramach pakietu usprawniającego obrót bezgotówkowy a składającego się dodatkowo z nowelizacji dyrektywy ws. usług płatniczych (PSD2, Payment Service Directive). Komisja poparła wówczas propozycję wprowadzenia limitu stawki maksymalnych opłat if na poziomie 0,2 proc. dla kart debetowych oraz 0,3 proc. dla kart kredytowych. Stawki te miałyby obowiązywać zarówno dla transakcji krajowych jak i transgranicznych w przypadku czterostronnych systemów płatności (Visa i MasterCard) a w niektórych przypadkach również dla systemów trójstronnych (Diners, American Express). Dodatkowo parlamentarzyści poparli również wszystkie elementy projektu dyrektywy w sprawie usług płatniczych usprawniające działanie unijnego rynku płatności. Dotyczy to m.in. odejścia od zasady honour-all-cards od dawna postulowanego przez FROB, jako ważnego elementu urynkowienia systemu kartowego oraz obowiązku ujawniania przez banki i organizacje płatnicze faktycznie stosowanych stawek if.