Za wcześnie na oszczędzanie? Młode pokolenie nie boi się niskiej emerytury?

Przeczytaj także: Pomyślę o tym jutro, czyli oszczędzanie na emeryturę po polsku

Powyższe informacje to niektóre wnioski, jakie wypływają z kwartalnego badania koniunktury na rynku consumer finance, realizowanego przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych i Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH. Dlaczego młodzi nie odkładają z myślą o emeryturze? Odpowiedzi na to pytanie udzielają eksperci z sektora pośrednictwa finansowego, Członkowie KPF.

Prawie połowa respondentów (47%) w przedziale 16-29 lat w IV kwartale 2015 roku deklarowała, że, biorąc pod uwagę ogólną sytuację ekonomiczną Polski, jest to „dobry” i „bardzo dobry czas, by oszczędzać” – odpowiednio 38,3% i 8,7%. Oznacza to wzrost odsetka optymistów w tym obszarze aż o 11,5 pp. w porównaniu z początkiem 2015 roku, kiedy to łączny udział pozytywnie nastawionych do oszczędzania wyniósł 35,5%. W ciągu całego 2015 roku rósł też udział gospodarstw domowych oceniających dobrze lub bardzo dobrze bieżący klimat do oszczędzania. Podczas gdy w I kwartale co czwarte z nich wyrażało taką opinię, to już w IV kwartale odsetek wzrósł do 32,2%, a zatem jeden na trzech respondentów wykazywał optymizm w tym zakresie.

Grupa gospodarstw do 29 lat zdecydowanie lepiej niż ogół badanych i kategoria z przedziału wiekowego 30-49 lat, ocenia prawdopodobieństwo zaoszczędzenia jakichkolwiek pieniędzy w najbliższych 12 miesiącach. Jako „dość duże” i „bardzo duże” w IV kw. 2015 określiło je 39,2% respondentów z najmłodszej kategorii wiekowej. To blisko 3-krotnie więcej niż udział, udzielających podobnych odpowiedzi wśród gospodarstw między 30 a 49 rokiem życia (13,2%) i ponad 2-krotnie więcej niż wszyscy ankietowani (17,7%).

Grupa najmłodszych gospodarstw nie tylko w większym stopniu niż inne ich kategorie wiekowe jest skłonna oszczędzać w najbliższej przyszłości, ale również w większym zakresie niż pozostałe deklaruje odkładanie pewnej części bieżących dochodów. Pod koniec 2015 roku odsetek osób z przedziału do 29 lat, określających, że co najmniej 20% dochodów przeznacza na oszczędności wzrósł do 29,6% z 25,2% trzy kwartały wcześniej. Co więcej, niemal co druga z takich osób (12,7%) przyznaje, że na ten cel trafia nawet więcej niż 30% ich dochodów. Odwrotną tendencję, zmniejszania udziału tych, którzy oszczędzają co najmniej 20% dochodów, można zaobserwować w odniesieniu do gospodarstw z głową w wieku 30-49 lat. W tym przypadku w badaniu odnotowano spadek – na początku 2015 roku 15,4% respondentów z tej grupy wiekowej składało takie deklaracje, a na koniec – już tylko co dziewiąty (11%).

- Odkładanie na przyszłość co najmniej piątej części uzyskiwanych dochodów nadal stanowi bardzo znaczący, czy nawet nadmierny wysiłek finansowy dla gospodarstw domowych z głową w średnim wieku, pomimo ich ugruntowanego statusu zawodowego i ustabilizowanej sytuacji materialnej. Znaczna część z nich to gospodarstwa o utrzymujących się, dużych aspiracjach konsumpcyjnych, lub już obciążone kredytem mieszkaniowym. Jednak nie usprawiedliwia to bardzo niskiej co do zasady skłonności gospodarstw domowych do długookresowego oszczędzania, w szczególności tych z najmłodszej kategorii wiekowej – mówi Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.

Jakkolwiek należy podkreślić fakt, iż odsetek, deklarujących oszczędzanie w IV kwartale 2015 roku od 10% do 20% miesięcznego dochodu, w obu przedziałach wiekowych był zbliżony: wyniósł odpowiednio 28,3% i 27,8%. To jednak nie przekłada się na skłonność do oszczędzania w dłużej perspektywie i z myślą o poprawie jakości życia po przejściu na emeryturę, korzystając ze środków samodzielnie wygospodarowanych i zaoszczędzonych.
O ile gospodarstwa z najniższej kategorii wiekowej są skłonne oszczędzać relatywnie najwięcej, o tyle nie czynią tego z myślą o emeryturze. Gotowość do gromadzenia oszczędności w tak długim horyzoncie czasowym praktycznie nie istnieje. Inaczej niż w przypadku tych z przedziału wiekowego 30-49 lat, gdzie długookresowe oszczędzanie w celu zabezpieczenia bytu materialnego po zakończeniu aktywności zawodowej, zadeklarowało 5,53% respondentów. To i tak ponad 2 krotnie mniej, niż w przypadku tych samych respondentów, pytanych o możliwości oszczędzania w perspektywie 12 miesięcy.