Kredyt hipoteczny w końcu przejrzysty?

Przeczytaj także: Kredyty mieszkaniowe. O krok od końca hossy?

Ustawa o kredycie hipotecznym ma na celu ochronę konsumentów, zapewnienie przejrzystości na rynku kredytów hipotecznych, a także usprawnienie samej procedury uzyskiwania kredytu hipotecznego. Biorąc pod uwagę, że od 2017 r., zgodnie z rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego, wysokość wkładu własnego przy kredytach hipotecznych wzrosła do 20% wartości nieruchomości, co utrudniło staranie się o uzyskanie kredytu na zakup własnego M, każdą nowelizacje mającą na celu poprawienie sytuacji przyszłych kredytobiorców należy oceniać pozytywnie.

Kredyt hipoteczny w twojej walucie

Znaczącą zmianą wprowadzoną ustawą o kredycie hipotecznym jest zakaz udzielania kredytu w walucie innej niż waluta, w której konsument uzyskuje większość swoich dochodów lub podsiada większość środków finansowych. Po wejściu w życie przepisów nie będzie możliwości uzyskania, tak kiedyś popularnego, kredytu we frankach szwajcarskich lub euro, jeżeli kredytobiorca nie będzie uzyskiwał dochodu w tej walucie. Zważywszy na ostatni kryzys oraz możliwość bardzo szybkiego pogorszenia sytuacji kredytobiorców, związanego z wahaniami kursu walut, takie rozwiązanie wydaje się być racjonalne. Jednakże ten przepis może znacząco pogorszyć sytuację osób, które zarabiają w walucie obcej – oferta kredytów walutowych nie jest tak szeroka, jak kredytów w złotówkach.

Istotne zmiany

Ustawa szczegółowo określa również procedury zawierania umów o kredyt hipoteczny. Decyzja w sprawie udzielenia kredytu hipotecznego będzie musiała być przekazana konsumentowi już w 21 dniu od dnia otrzymania wniosku przez kredytodawcę, pośrednika lub agenta, wcześniejsze przekazanie decyzji kredytowej będzie możliwe jedynie za zgodą konsumenta. Po otrzymaniu decyzji kredytowej konsument będzie miał co najmniej 14 dni na zaakceptowanie jej. Wraz z decyzją kredytową konsument musi otrzymać formularz informacyjny zawierający informacje niezbędne do porównania kredytów hipotecznych dostępnych na rynku, co umożliwi kredytobiorcy podpisanie najlepszej dla niego umowy kredytowej.

W ustawie znalazły się również regulacje dotyczące restrukturyzacji kredytu, w sytuacji, w której kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania – w takiej sytuacji kredytodawca zobowiązany jest do wezwania go do dokonania spłaty w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych oraz poinformować o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jeżeli kredytodawca odrzuci taki wniosek, konsument będzie miał możliwość sprzedaży kredytowanej nieruchomości w okresie nie krótszym niż 6 miesięcy. Wszystkie te przepisy mają umożliwić kredytobiorcy spłatę zobowiązań w sytuacji pogorszenia jego sytuacji finansowej.

Sprawiedliwe wynagrodzenie

Ustawowo uregulowano również ogólne zasady dotyczące wynagrodzenia personelu kredytodawców. Kredytodawcy mają zapewnić, aby zasady dotyczące udzielania wynagrodzeń ich pracowników umożliwiały działanie w najlepszym interesie konsumenta, a wysokość wynagrodzenia nie może być uzależniona od ilości zaakceptowanych wniosków o udzielenie kredytu hipotecznego. Ma to uchronić konsumenta przed sztucznym podnoszeniem jego zdolności kredytowej, a co za tym idzie do zaciągania zobowiązania finansowego, którego nie będzie mógł spłacić.

Przejrzyste zasady

Ustawa określa również zasady dotyczące reklamy kredytów hipotecznych, które po wejściu w życie przepisów będą musiały być przejrzyste, aby nie wprowadzać konsumentów w błąd. Także wymogi, które muszą spełnić pośrednicy kredytu hipotecznego i agentów – działalność polegająca na świadczeniu usług w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego, będzie mogła być wykonywana wyłącznie przez pośredników, którzy po spełnieniu szeregu ustawowych wymogów otrzymają zezwolenie wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego.

W ostatecznej treści ustawy nie został zachowany przepis, który wzbudzał najwięcej kontrowersji wśród firm doradztwa finansowego. Projekt ustawy o kredycie hipotecznym przewidywał, że kredytodawca nie będzie mógł przekazywać pośrednikowi kredytu hipotecznego lub jego agentowi wynagrodzenia z tytułu wykonywania czynności pośrednictwa kredytu hipotecznego. W trakcie prac legislacyjnych podnoszono, że taki zapis spowoduje przeniesienie kosztów usług pośredniczenia na klientów, co spowoduje, że większość małych firm takich klientów straci. Ostatecznie ustawodawca postanowił wycofać się z proponowanego zapisu i kredytodawcy będą mogli płacić pośrednikom wynagrodzenie.

Podczas posiedzenia Senat przyjął poprawki do ustawy zaproponowane przez Komisje Budżetu i Finansów Publicznych dotyczące terminu, w którym Komisja Nadzoru Finansowego musi rozpatrzyć wnioski podmiotów, które dotychczasowo zajmowały się pośrednictwem w udzielaniu kredytu hipotecznego lub konsumenckiego o wpis do odpowiedniego rejestru wydłużając ten termin z 30 dni do 6 miesięcy od dnia ich złożenia lub uzupełnienia.

Teraz Sejm zadecyduje czy odrzuci poprawki do ustawy przyjęte przez Senat. Większość przepisów ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami wejdzie w życie w ciągu 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Jan Jarosławski, prawnik