Lokaty bankowe: zrezygnowaliśmy z 1 mld zł zysków

Przeczytaj także: Oprocentowanie lokat będzie spadać, raty kredytów raczej nie?

Jak dowodzą dane Komisji Nadzoru Finansowego, w minionym roku do portfeli Polaków popłynęło 7 285 mld zł tytułem odsetek od lokat i rachunków oszczędnościowych. Koszty odsetkowe banków podawane są w ujęciu miesięcznym, ale warto wiedzieć, że obejmują one zarówno depozyty detaliczne, jak i te, które zakładane są przez klientów korporacyjnych. A to może nieco zniekształcać obraz zysków, ponieważ lokaty dla firm przeważnie są lepiej oprocentowane od depozytów oferowanych statystycznemu Kowalskiemu. W 2016 r. banki łącznie wypłaciły 15 859 mld zł odsetek. Z czego do kieszeni osób prywatnych trafiło wspomniane powyżej 7 285 mld zł,a więc nieco mniej niż połowa całej sumy.

Odsetki od lokaty najniższe od lat

To nieco ponad 7 mld zł odsetek to jeden z gorszych wyników, z jakim mieliśmy do czynienia w ostatnich latach. Dla porównania, w 2012 r. zyski z lokat detalicznych były o przeszło 10 mld zł wyższe, co oczywiście miało związek z ówczesnymi warunkami rynkowymi - wyższe było wówczas zarówno oprocentowanie, jak i stopy procentowe. Dane NBP dowodzą, że w grudniu 2012 r. średnie oprocentowanie depozytów wynosiło 4,8 proc. w skali roku. U schyłku minionego roku Kowalski musiał zadowolić się 1,6 proc. odsetek.

2012 rok był ostatnim, kiedy można było liczyć na wysokie odsetki. W kolejnych latach nastąpiła seria spadków stóp procentowych. W 2013 r. średnia stawka za depozyty wynosiła już 2,7 proc. To blisko 44 proc. mniej niż rok wcześniej. Odbiło się to na wartości odsetek jakie deponenci dostali z banków. Były niższe niż rok wcześniej. Ale dynamika spadku też była niższa niż skala cięć oprocentowania i wyniosła 20,2 proc. Klienci banków dostali łącznie 13 669 mld zł od ulokowanego kapitału.

2014 rok znowu przyniósł spadki oprocentowania, które na koniec roku wyniosło 2,4 proc. Stawka była więc niższa o 11,1 proc. niż rok wcześniej. Znacznie większa przecena odbyła się jednak na zysku z lokat, który skurczył się do 10 157 mld zł, czyli był o 26 proc. niższy niż w 2013 r.

10 obniżek

Kolejny rok jeszcze bardziej przemeblował bankowe tabele oprocentowania depozytów detalicznych. Na koniec grudnia przeciętne odsetki spadły do 1,7 proc. Przecena sięgnęła niemal 30 proc. w ujęciu rocznym, natomiast wpływy z lokat zmniejszyły się o 17,4 proc. i spadły poniżej 10 mld zł rocznie do 8 386 mld zł.

W 2016 roku klient detaliczny mógł liczyć przeciętnie na 1,6 proc. z lokaty. Zmiana nieznaczna w stosunku do 2015 r., bo dynamika spadku była niższa niż 6 proc. Niemniej przychody z lokat spadły w dwukrotnie szybszym tempie - 13,1 proc.

- Odsetki od depozytów maleją, gdyż bankowe tabele oprocentowania podążają w ślad za obniżkami stóp procentowych w NBP. Od 2012 r. do 2015 r. miało miejsce 10 obniżek stóp w banku centralnym, które spadły z 4,75 proc. do 1,5 proc. Dostosowanie odsetek jest naturalnym działaniem, ale nie tłumaczy spadku zysków z lokat detalicznych – mówi Dorota Seń, ekspertka BGŻOptima.

Rezygnacja z zysku

Od 2013 r. oprocentowanie w bankach zmniejszyło się o 40 proc., a zyski z lokat spadły o 57 proc. Dodajmy, że zarobek deponentów malał pomimo stałego wzrostu wartości środków powierzonych bankom, które co roku notowały wysoki napływ funduszu od klientów detalicznych. W 2013 r. trzymali oni w bankach 553 mld zł. Przed rokiem było to już 724 mld zł.

"Trzymali" to właściwe słowo, gdyż środki powierzone bankom trudno nazwać oszczędnościami. Przyglądając się dokładnie strukturze pieniędzy ulokowanych w bankach wyraźnie widać, że dynamiczny przyrost środków nastąpił głównie po stronie nieoprocentowanych lub oprocentowanych symbolicznie rachunków bieżących. Wartość funduszy detalicznych klientów powierzonych bankom wzrosła w latach 2013-16 o 28,5 proc., natomiast dynamika przyrostu depozytów wyniosła 17,6 proc., a rachunków bieżących 43,6 proc.

- Ponad połowa środków klientów detalicznych nie pracuje, gdyż spoczywa na kontach osobistych. Część pieniędzy wykorzystywana jest na pokrycie bieżących kosztów, ale w bankach rośnie góra nieoprocentowanych oszczędności, które mogłyby pracować i przynosić zyski, gdyby trafiły na lokatę terminową – zaznacza Dorota Seń.

Jedną z przyczyn, dlaczego Polacy trzymają swoje oszczędności na nieoprocentowanych ROR-ach, jest potrzeba szybkiego dostępu do pieniędzy. Warto jednak wiedzieć, że na rynku dostępne są depozyty terminowe, które umożliwiają zrezygnowanie z produktu w wybranym momencie, przy jednoczesnej gwarancji wypłaty wypracowanych już odsetek. Takie lokaty to dobre rozwiązanie dla osób, które nie lubią „zamrażać” swoich pieniędzy na dłuższy okres, ale zależy im, żeby oszczędności pracowały na kolejny zysk.

W 2016 roku klienci banków dobrowolnie zrezygnowali z blisko 1 mld zł odsetek. Wartość bankowych środków klientów detalicznych wzrosła przed rokiem o 62 mld zł. Wartość depozytów zwiększyła się o 1 mld zł. Reszta trafiła na konta osobiste. Gdyby klienci wpłacili je na lokaty o średnim oprocentowaniu 1,6 proc. zyskaliby dodatkowe 976 mln zł odsetek.