Fundusze akcji znaczą coraz więcej

Przeczytaj także: Systematyczne i aktywne inwestowanie w fundusze

Powoli, ale systematycznie polski rynek funduszy inwestycyjnych dojrzewa. Taki wniosek można wysnuć po analizie zmian jego struktury w ostatniej dekadzie. Wzorem rynków zagranicznych, przede wszystkim USA i Europy Zachodniej, coraz chętniej lokujemy bowiem pieniądze w funduszach agresywnych, inwestujących głównie w akcje. W ostatnich dziesięciu latach udział funduszy akcji w wartości całego rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce wzrósł z 9,3 proc. na koniec 2001 roku do 27,5 proc. na koniec roku 2010. W tym czasie jednak cały rynek urósł ponad dziesięciokrotnie, z 12 do 116 mld zł, natomiast aktywa lokowane w funduszach akcji w tym czasie zwiększyły się niemal trzydziestokrotnie, z 1,1 do niemal 32 mld zł.

Dla porównania w Stanach Zjednoczonych blisko co drugi dolar zainwestowany jest właśnie w fundusze akcji (48 proc. na koniec 2010 roku, wg ICI). Europejczycy są nieco bardziej zachowawczy i wg danych EFAMA, organizacji skupiającej firmy inwestycyjne z Europy, z wyłączeniem krajów tzw. Beneluksu, w funduszach akcji ulokowali 37 proc. powierzonego kapitału.

W Polsce, największy udział w rynku fundusze akcji miały podczas kulminacji hossy w roku 2007, gdy przekroczył 31 proc. Jednak, co warte podkreślenia, nawet w fatalnym, zakończonym kilkudziesięcioprocentowymi stratami kolejnym roku 2008, gdy ich udział spadł do poniżej 24 proc., nie był niższy od poziomu oglądanego w roku 2006 czy żadnym z lat wcześniejszych. Pomimo załamania na rynku akcji i wyraźnego odpływu aktywów, fundusze akcji w dalszym ciągu cieszą się więc sporym zainteresowaniem.

Gdy jedni zyskują, inni tracą. W pierwszej połowie minionej dekady taki los dotknął fundusze papierów dłużnych, które w jej pierwszych latach absolutnie zdominowały rynek (na koniec 2002 roku stanowiły niemal 90 proc. rynku). Wraz ze wzrostem zainteresowania funduszami w ogóle, ich udział w naturalny sposób się kurczył, a wzrost aktywów na przestrzeni 10 lat był „tylko” trzyipółkrotny, znacznie mniejszy niż w przypadku funduszy akcji.

Od kilku lat podobne zjawisko można zaobserwować w przypadku funduszy mieszanych, czyli takich, które łączą cechy funduszy akcji i papierów dłużnych. Określane też mianem funduszy hybrydowych, długo były najchętniej wybieranymi przez Polaków funduszami. W ciągu dziesięciu ostatnich lat ich aktywa zwiększyły się osiemnastokrotnie i na koniec roku 2006 stanowiły nawet ponad połowę (51 proc.) całego rynku. Od tego czasu ich udział jednak regularnie maleje i na koniec ubiegłego roku wyniósł 26,5 proc. i był to pierwszy rok, w którym fundusze akcji były popularniejsze. Przyłożył się do tego znaczny, ponad dwukrotny spadek aktywów funduszy mieszanych w ciągu ostatnich trzech lat, gdy stopniały one z 62 mld zł na koniec roku 2007 do 30,4 mld zł na koniec roku 2010.