NBP: finanse gospodarstw domowych w II kw. 2013

Przeczytaj także: Finanse gospodarstw domowych w IV kw. 2013

Ocenia się, że w II kw. 2013 r. dynamika realnych dochodów z pracy najemnej była wyższa niż przed kwartałem i ukształtowała się na poziomie 3,4% r/r wobec 1,9% r/r w I kw. 2013 r. Po uwzględnieniu wahań sezonowych dochody z pracy wzrosły o 4,5% w porównaniu z analogicznym kwartałem 2012 roku, były również wyższe o 0,8% niż kwartał wcześniej.

Wzrost dochodów z pracy najemnej w II kw. 2013 r. wynikał z dodatniej dynamiki przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w gospodarce narodowej, które w ujęciu realnym zwiększyły się w tym okresie o 2,8% r/r, czyli ponad dwukrotnie silniej niż w kwartale poprzedzającym (wówczas zanotowano wzrost o 1,3% w skali rocznej).

Przeciętne miesięczne płace realne wzrosły zarówno w sektorze przedsiębiorstw (o 2,4% r/r), jak i w sferze budżetowej (o 4,0% r/r), wobec wzrostu kwartał wcześniej odpowiednio o 0,8% r/r i o 2,5% r/r. Nastąpiło to w warunkach pogłębienia się spadku przeciętnego miesięcznego zatrudnienia w gospodarce narodowej (z 0,7% w I kw. do 1,1% r/r w II kwartale bieżącego roku). W podobnej skali obniżyło się w tym czasie również zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw.

Dochody z nadwyżki operacyjnej brutto, stanowiące dochód z działalności gospodarczej prywatnych przedsiębiorców (osób fizycznych) w II kw. 2013 r. utrzymały się na ścieżce niskiego wzrostu (realnie o 0,7% r/r, wobec 0,3% r/r przed kwartałem). Tempo tych dochodów wykazywało w I półroczu br. wyraźne oznaki spowolnienia w porównaniu z II półroczem 2012 r., pozostawało też niemal dwukrotnie słabsze niż przed rokiem. Po wyłączeniu wahań sezonowych wzrost nadwyżki operacyjnej wyniósł 0,6% r/r oraz 0,4% kw/kw sa.

Saldo dochodów z własności gospodarstw domowych w II kw. 2013 r. - jak wskazują szacunki – trzeci kwartał z rzędu realnie wykazało spadek o 5,9% w skali rocznej. Eliminacja wahań sezonowych minimalnie skorygowała spadek tych dochodów do minus 6,0% r/r. Utrzymujące się nieprzerwanie od dwunastu kwartałów ujemne dynamiki trendu dochodów z własności wzmocniły się.

Ogólna ocena tendencji występujących w dochodach z własności jest złożona i niejednoznaczna ze względu na dużą zmienność ich dynamiki związaną ze zróżnicowanym charakterem pozycji wchodzących w jej skład. W II kw. 2013 r., po raz pierwszy od trzech kwartałów saldo odsetek było dodatnie i ponad czterokrotnie wyższe niż przed rokiem, dzięki niewielkiej nadwyżce dochodów z różnych rodzajów aktywów finansowych utrzymywanych przez gospodarstwa domowe nad kosztami finansowania obsługi zaciągniętych przez nie zobowiązań finansowych. Z kolei saldo pozostałych dochodów z własności, w tym związanych z wypłatami dochodów z dywidend oraz dochodami właścicieli przedsiębiorstw prywatnych, w ujęciu realnym było silnie ujemne (minus 11,0% r/r) w stosunku do analogicznego kwartału 2012 r.

W II kw. 2013 r. nastąpiła wyraźna redukcja obciążenia odsetkowego gospodarstw domowych (stanowiącego relację zapłaconych odsetek do dochodów do dyspozycji) do 1,7% sa z poziomu 2,8% sa w I kw. br. Stanowiło to echo postępującego od IV kw. 2012 r. systematycznego spadku stóp procentowych (do 3,0% w II kw. br.) Poprzedzał go długi okres, trwający od połowy 2009 roku utrzymywania się trendu wzrostowego tej relacji, któremu towarzyszył (od I kw. 2011 r. do III kw. 2012 r.) stopniowy wzrost stóp procentowych (średnia stopa WIBOR 3M w II i III kw. 2012 r. przekraczała 5%).