Firmy pożyczkowe w Polsce: jak działają?

Przeczytaj także: Firmy pożyczkowe w Polsce 2008-2013

„Nakładanie ograniczeń regulacyjnych na poszczególne elementy kosztów będzie miało różny wpływ na funkcjonujące na rynku segmenty i nie będzie neutralne z punktu widzenia modelu biznesowego. Innymi słowy poprzez nakładane limity można– jako efekt uboczny – wyeliminować z rynku określone modele biznesowe” - tłumaczy Piotr Bednarski, starszy doradca regulacyjny w PwC.

Parametry pożyczek istotne dla klienta to przede wszystkim wysokość całkowitych kosztów oraz plan spłat ratalnych. Informacje te powinny być prezentowane klientom w formie przejrzystej i zunifikowanej– tak, by oferty różnych pożyczkodawców były porównywalne. Chcąc ograniczać koszty pożyczek należy jednak wziąć pod uwagę różnice w strukturze kosztów w każdym modelu biznesowym. Rozwiązaniem, które wydaje się mieć neutralny wpływ na rynek – bez względu na model biznesowy – jest ustanowienie ograniczeń dla kosztów całościowych pożyczek w zależności od ich terminów wymagalności. Nie sposób bowiem nie zauważyć, że chcąc dochować zgodności z wymogiem oceny zdolności kredytowej klienta wynikającym z ustawy o kredycie konsumenckim, firmy musza ponieść koszty sprawdzenia zdolności kredytowej klienta obok innych kosztów, które są uwzględniane w marży lub opłatach. Ponadto operując w segmencie o podwyższonym ryzyku firmy muszą uwzględniać koszt ryzyka, który jest większy niż w przypadku kredytów bankowych.

Powiązanie ograniczenia całkowitych kosztów pożyczki z terminem wymagalności jest wskazane z racji naturalnej rynkowej zależności pomiędzy tymi dwoma charakterystykami pożyczek i ze względu na specyfikę różnych modeli biznesowych.

W świetle analizy PwC istotnymi kwestiami wymagającymi rozważenia są:

• staranne wdrożenie w działalności firm pożyczkowych wymogów dotyczących przejrzystości umów, w tym warunków udzielania pożyczki, zakresu informacji, sposobu ich prezentacji klientom, z akcentem na czytelność i zrozumiałość treści umowy i konsekwencje zaciągnięcia pożyczki.
• skuteczne i konsekwentne stosowanie istniejącego wymogu prezentacji reprezentatywnego przykładu w przekazie marketingowym.
• szersze udostępnienie firmom pożyczkowym przez instytucje gromadzące dane nt zadłużenia klientów (np. biura informacji kredytowej i gospodarczej) informacji o sytuacji potencjalnych klientów i jednocześnie nałożenie na firmy pożyczkowe obowiązku korzystania z takiej informacji w ocenie zdolności kredytowej.
• wprowadzenie wymogów niekaralności osób prowadzących działalność pożyczkową, rejestracji firm oraz minimalnego kapitału zakładowego.

Istotną rolę w przypadku firm pożyczkowych ma także do odegrania samoregulacja np. aby wzmacniać kulturę odpowiedzialnej sprzedaży zasadnym wydaje się rozważenie wprowadzenia np. kodeksu dobrych praktyk, który byłby ustalony w ramach szerokiego porozumienia zawartego pomiędzy firmami lub w ramach reprezentujących je izb gospodarczych.

Dodatkowo, aby w pełni zabezpieczyć interesy konsumentów, należy położyć szczególny nacisk na edukację finansową potencjalnych pożyczkobiorców umożliwiającą im podejmowanie bardziej świadomych i wyważonych decyzji konsumenckich.

O raporcie
Raport obejmuje wyłącznie podmioty udzielające konsumentom pożyczek, działające jako spółki osobowe lub kapitałowe, finansowane zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych i niefinansujące swojej działalności depozytami. Działalność ta jest regulowana przez przepisy prawa cywilnego ze szczególnym uwzględnieniem ustawy o kredycie konsumenckim, ale nie jest objęta nadzorem finansowym KNF i regulacjami ustawy Prawo Bankowe. Tym samym opracowanie nie obejmuje działalności: SKOKów, lombardów, portali społecznościowych, na których osoby fizyczne pożyczają sobie nawzajem pieniądze bez udziału instytucji finansowych (ang. peer-to-peer lending), równorzędnych podmiotów udzielających sobie pożyczek bez udziału pośredników.