Czy rynki wschodzące dadzą zarobić w 2014 roku?

Przeczytaj także: Światowe giełdy: kłopoty Azji

Od początku roku do 10 grudnia indeks MSCI Emerging Markets stracił 4%. Z nielicznymi wyjątkami w stratach tych uczestniczyły kraje BRIC, Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Łacińskiej i Europy Środkowo-Wschodniej. WIG 20, będący na poziomie bliskim początku roku doskonale wpisał się w ten trend. Zanotował niemal identyczny wynik jak giełdy chińskie i rosyjskie. Relatywnie dobrze na tym tle wypadły Indie, cieszące się wzrostem na poziomie 11%. Jednym z najgorszych rynków wschodzących była za to Brazylia, której główny indeks Ibovespa zanurkował aż o 16%.

Dlaczego rynki wschodzące tracą?

Tegoroczne spadki były kontynuacją tendencji zapoczątkowanej w kwietniu 2011 roku. Po spadkach, które wtedy nastąpiły, rynki wschodzące jeszcze się nie podniosły, zaś rynki rozwinięte nie tylko szybko odrobiły straty, ale nawet co poniektóre z nich przebiły rekordy z 2007 roku. W efekcie inwestując trzy lata temu w portfel akcji złożony z rynków wschodzących mielibyśmy dziś o jedną trzecią mniej niż inwestując w rynki rozwinięte. Taka sytuacja silnie kontrastuje z zachowaniem rynków wschodzących w czasie poprzedniej dekady, kiedy stopy zwrotu sięgały w skali roku 20%. Mimo gwałtownej reakcji w początkach kryzysu finansowego, rynki wschodzące w sumie dobrze go przetrwały – w 2009 roku odrobiły niemal połowę strat, a więc zachowały się lepiej niż rynki rozwinięte. Co spowodowało odwrócenie tej dobrej passy?

Część czynników, które przez lata pozwalały inwestorom cieszyć się wysokimi stopami zwrotu ciągle pozostaje w mocy. Poza Brazylią i Europą Wschodnią, gdzie doszło do ostrego spowolnienia, gospodarki rynków wschodzących nadal notują wzrost na poziomie 4-5% rocznie. Wyłączywszy Rosję kraje rozwijające się mają dobre perspektywy demograficzne. Poza nielicznymi krajami nie ma problemów z inflacją czy wysokim zadłużeniem publicznym. Po kryzysie azjatyckim kraje te unikają pożyczania w zagranicznych walutach. Jednak dobrze wyglądające wskaźniki makroekonomiczne nie są równoznaczne ze zdrowiem gospodarek. Wzrost gospodarczy w ostatnich kilkunastu latach pojawił się bowiem pomimo istotnej słabości instytucjonalnej trapiącej gospodarki wielu krajów Azji i Ameryki Południowej.

Póki otoczenie zewnętrzne oddziaływało korzystnie, póty owa słabość nie była widoczna. Włączenie Chin do Światowej Organizacji Handlu stymulujące wymianę międzynarodową, dobra kondycja gospodarki UE, boom w Stanach Zjednoczonych oraz wzrost cen surowców bardzo korzystnie oddziaływały na sytuację gospodarczą na rynkach wschodzących. Kapitał zagraniczny płynął do nich szerokim strumieniem, zapewniając finansowanie inwestycji i eksportu. Mało kto martwił się w takich warunkach nadmiernym wpływem państwa na alokację kapitału, wszechwładnością urzędników, słabościami systemów edukacji, brakami w infrastrukturze, korupcją czy nieefektywnymi systemami podatkowymi. Jednak, jak trafnie ujął to Warren Buffet – „gdy odejdzie przypływ, okaże się, kto pływał nago”.

Trudności, które dały o sobie znać po kryzysie finansowym mają różną skalę w różnych krajach. W niektórych miejscach mają charakter przejściowy, w innych spowolnienie wzrostu zapowiada się na dobre. Trzeba więc przyjrzeć się poszczególnym krajom nieco dokładniej i spróbować wyłowić te, które mogą mieć przed sobą dobre perspektywy już w nadchodzącym roku.