Finanse gospodarstw domowych w I kw. 2014

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w II kw. 2013

Obecna skłonność do finansowania wydatków z kredytu utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. O ile w przypadku prognozy zakupu samochodu, drobnych dóbr trwałych oraz remontu mieszkania widoczna jest średniookresowa stabilizacja na bardzo niskim poziomie, o tyle w przypadku zakupu mieszkania obserwowane jest dalsze odchodzenie od kredytu. W styczniu 2014 r. najmniejszy odsetek w historii (56%) w grupie respondentów, którzy myślą o sfinansowaniu zakupu nieruchomości, planował sięgnąć przynajmniej w części po kredyt, przy czym w okresie największej hossy na rynku mieszkaniowym przejściowo zbliżał się on do 90%.

Obsługa zobowiązań, w świetle relacji polskich gospodarstw domowych (dotyczy to nie tylko kredytu) podlegała bardzo niewielkim zmianom w ostatnim kwartale. Kierunek tych zmian wskazuje jednak możliwość bardzo niewielkiego pogorszenia. Nieznacznie zmalała dominująca grupa gospodarstw domowych obsługujących zobowiązania bezproblemowo (z 51,8% do 50,4%), a jednocześnie w niewielkim stopniu spadł udział gospodarstw deklarujących niewielkie problemy z obsługą zobowiązań (wzrost z 36,2% do 35,2%). W konsekwencji o ponad 2 pp. wzrósł udział gospodarstw domowych mających duże problemy z obsługą zobowiązań (z 11,9% do 14,4%). Ta grupa gospodarstw stanowi największe niebezpieczeństwo dla sektora finansowego, gdyż w świetle priorytetów płatności, zobowiązania wobec instytucji finansowych regulowane są do samego końca i dopiero w obliczu naprawdę dużych problemów zatrzymywana jest ich obsługa.

Sytuacja w obszarze przyszłej obsługi zobowiązań jest bardzo zbliżona. Niestety, w tej grupie również wzrósł udział gospodarstw domowych spodziewających się dużych problemów z regulowaniem swoich zobowiązań. Spodziewa się ich obecnie 11,7% badanych (wobec zaledwie 9,5% poprzednio). Pozytywnym sygnałem jest natomiast wzrost odsetka gospodarstw domowych, które spodziewają się bezproblemowej obsługi zobowiązań w nadchodzących 12-tu miesiącach (wzrost z 36,8% do 37,1%). Jednocześnie maleje udział gospodarstw domowych, które spodziewają się niewielkich problemów przy obsłudze swoich zobowiązań. Ich udział zmniejszył się z 25,0% do 23,6%. W rezultacie, mamy do czynienia z rosnącą polaryzacją opinii. Jest ona charakterystyczna dla okresów takich, jak obecne, kiedy to wzrost gospodarczy zaczyna się odbijać od dna. Część gospodarstw domowych patrzy w przyszłość i oczekuje nadchodzącej poprawy, a druga część w dalszym ciągu ogląda się za siebie, odbijając w swoich prognozach bardzo słabą sytuację z przeszłości.

PYTANIE SPECJALNE: FORMY OSZCZĘDZANIA NA EMERYTURĘ

W I kwartale 2014 r. postanowiliśmy zadać respondentom pytanie specjalne dotyczące postrzegania różnych form lokowania oszczędności, które mają zostać przeznaczone na sfinansowanie wydatków emerytalnych. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej głosów wskazujących na konieczność prywatnego zabezpieczenia sytuacji na emeryturze. Również wprowadzone zmiany, zmierzające do zmniejszenia roli Otwartych Funduszy Emerytalnych i zwiększenie roli ZUS działającego na zasadach repartycyjnych, może skłonić większą część społeczeństwa do gromadzenia oszczędności emerytalnych na własną rękę.