Plusy i minusy różnych form IKE i IKZE

Przeczytaj także: IKE vs IKZE

Indywidualne konta emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego, czyli w skrócie IKE i IKZE, oferując korzyści podatkowe, mają zachęcać do odkładania z myślą o dodatkowej emeryturze. Nie od dziś wiadomo, że przyszłe emerytury obecnych 20- i 30-latków, które będzie wypłacał ZUS, w najlepszym wypadku wyniosą 40-50 proc. ich ostatniej pensji. Co ciekawe, wiele osób zdaje sobie z tego sprawę, jednak wciąż niewiele z nich coś z tym robi. Według różnych badań przeprowadzanych na przestrzeni ostatnich lat, ledwie co dziesiąty Polak regularnie oszczędza cokolwiek.

Specjalnie dla tych, którzy przymierzają się do rozpoczęcia oszczędzania w ramach IKE lub IKZE, pokrótce przedstawiamy plusy i minusy różnych form, w których mogą one występować. Warto w tym miejscu przypomnieć, że jedna osoba może mieć tylko jedno IKE i tylko jedno IKZE, ale za to może mieć je obydwa naraz IKE, jak i IKZE. Tegoroczny limit wpłat na IKE wynosi 11.238 zł, a na IKZE 4495,20 zł, co w sumie daje naprawdę spore możliwości oszczędzania na dodatkowa emeryturę.

Umowę o prowadzenie IKE i IKZE można zawrzeć tylko dokonując wyboru spośród pięciu rodzajów uprawnionych do tego instytucji. Są to banki, towarzystwa ubezpieczeniowe (TU), towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), domy maklerskie oraz powszechne towarzystwa emerytalne (PTE). Różnią się przede wszystkim poziomem ryzyka inwestycyjnego na jakie wystawia się oszczędzający, a w konsekwencji także potencjałem zysku. Nie bez znaczenia są też koszty. Wybór optymalnego dla danej osoby rozwiązania nie jest trudny, wymaga jednak pewnego rozeznania oraz sprecyzowania jej oczekiwań i potrzeb, a także umiejętności.

Lokata bankowa

Chyba najprostszą formą IKE/IKZE jest umowa z bankiem. Środki na dodatkową emeryturę odkłada się na specjalnym koncie oszczędnościowym. Ich oprocentowanie jest zmienne, często uzależnione od rynkowej stawki WIBOR3M i nie odbiega od warunków rynkowych, więc nie można liczyć na to, że osoba odkładająca na emeryturę będzie dodatkowo premiowana. Choć zdarza się, że niektóre banki promocyjnie, w początkowym okresie trwania umowy, zwykle nie dłuższym niż rok, deklarują np., że odsetki będą wypłacane wg stałej stopy procentowej. To na co warto ewentualnie zwrócić uwagę, to kapitalizacja odsetek. W zależności od banku, odsetki mogą być naliczane z częstotliwością dzienną, miesięczną, kwartalną i roczną. Teoretycznie, jeśli dwa banki oferują takie samo oprocentowanie w skali roku, ale różnie kapitalizują odsetki, to korzystniejsza będzie oferta tego, który dokonuje jej częściej.

To rozwiązanie polecane jest tym wszystkim, którzy nie tolerują żadnego ryzyka oraz nie chcą poświęcać temu tematowi zbyt dużej uwagi, poza samą czynnością podpisania umowy. W zamian nie mogą oni jednak liczyć na duże zyski. Powinni się raczej nastawić na to, że w najlepszym przypadku ich pieniądze po prostu zostaną ochronione przed utratą wartości na skutek inflacji.

Obligacje skarbowe

Ta forma IKE jest równie prosta jak w przypadku lokat. Warto pamiętać, że jest ona oferowana wyłącznie przez Dom Maklerski PKO BP i dotyczy tylko obligacji detalicznych oferowanych przez Ministerstwo Finansów, czyli z tzw. rynku pierwotnego. Należą do nich cztery typy obligacji: dwuletnie o stałym oprocentowaniu (DOS) oraz trzy- (TOZ), cztero- (COI) i dziesięcioletnie (EDO) o zmiennym oprocentowaniu. Kupon papierów trzyletnich ustalany jest na bazie stawki WIBOR6M powiększonej o marżę liczona w punktach procentowych, zaś oprocentowanie COI i EDO zależy od wskaźnika inflacji, również powiększonego o odpowiednia marżę. Oszczędzający ma wybór, może bowiem wszystko inwestować tylko w jeden rodzaj obligacji, dwa, trzy albo we wszystkie cztery. Samodzielnie może też określić proporcje, w jakich po dokonaniu wpłaty na rachunek automatycznie będą lokowane we wskazane rodzaje obligacji.

Przykładowo, obecnie oferowane obligacje dziesięcioletnie, w pierwszym rocznym okresie odsetkowym są oprocentowane na 4 proc. w skali roku (opublikowana przez GUS w połowie marca inflacja z marca 0,7 proc. + 3,3 pkt proc. marży). W kolejnych okresach odsetkowych marża spada do 1,5 pkt proc. To niedużo, ale mamy gwarancję, że zarobek będzie wyższy od wskaźnika inflacji. Ponieważ oprocentowanie dla nowego okresu odsetkowego ustalane jest na podstawie wskaźnika inflacji opublikowanego przez GUS w miesiącu poprzedzającym jego rozpoczęcie, niekorzystne dla inwestora są okresy wzrostu wskaźnika cen konsumpcyjnych.