Finanse gospodarstw domowych w II kw. 2014

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w III kw. 2013

Przyspieszenie wzrostu gospodarczego na razie nie przekłada się na wzrost największych wydatków gospodarstw domowych, tj. na zakup samochodu i zakup mieszkania. W obu tych obszarach prognozy gospodarstw domowych są gorsze niż przed kwartałem. Nieznacznie poprawiły się natomiast prognozy dotyczące zakupu dóbr trwałych oraz prawdopodobieństwa przeprowadzenia remontu, jednak mimo wszystko wciąż pozostają one na bardzo niskim poziomie. Większa grupa gospodarstw domowych spodziewa się, że ich wydatki na zakup dóbr trwałych skurczą się w najbliższych miesiącach, niż, że będą one rosły. Tymczasem, w obszarze remontu, który jest najczęściej deklarowanym poważnym wydatkiem gospodarstw domowych, jedynie 11,7% badanych deklaruje duże bądź dość duże prawdopodobieństwo jego przeprowadzenia w najbliższym roku. Co więcej, skłonność do finansowania poważnych wydatków z kredytu utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. W przypadku finansowania remontu i zakupu samochodu jest w okolicy historycznego minimum. W przypadku zakupu dóbr trwałych i zakupu mieszkania nieznacznie wzrosła względem poprzedniego badania, jednak wciąż jest na tak niskim poziomie, że trudno oczekiwać wzrostu w tym obszarze.

Ocena przebiegu obsługi zobowiązań, w świetle relacji polskich gospodarstw domowych (dotyczy to nie tylko kredytu), zmieniła się w ostatnim kwartale, jednak kierunek tych zmian nie jest jednoznaczny. Po raz drugi z rzędu zmniejszyła się dominująca grupa gospodarstw domowych obsługujących zobowiązania bezproblemowo (z 50,4% do 46,9%), ale jednocześnie w znaczącym stopniu spadł udział gospodarstw deklarujących duże problemy z obsługą zobowiązań (spadek z 14,4% do zaledwie 9,9%). W konsekwencji o ponad 8 pp. wzrósł udział gospodarstw domowych mających niewielkie problemy z obsługą zobowiązań (z 35,2% do 43,3%). Dobrym sygnałem dla rynku może być spadek udziału gospodarstw domowych z dużymi problemami w obsłudze zobowiązań, gdyż ta grupa gospodarstw stanowi największe niebezpieczeństwo dla sektora finansowego. Niemniej jednak, bardzo niepokojący jest spadek grupy gospodarstw domowych niemających problemów z obsługą. Ich udział na przestrzeni ostatniego półrocza spadł o ok. 5 pp., co przekłada się na ok. 700 tys. gospodarstw.

Sytuacja w obszarze przyszłej obsługi zobowiązań zmieniła się względem poprzedniego kwartału również w podobny sposób. Niestety, w tej grupie również spadł udział gospodarstw domowych spodziewających się bezproblemowej obsługi swoich zobowiązań. Spodziewa się jej obecnie 32,8% badanych (wobec 37,1% poprzednio). Pozytywnym sygnałem jest też zmniejszenie skumulowanego odsetka gospodarstw domowych, które spodziewają się w nadchodzących 12-tu miesiącach dużych problemów z obsługą zobowiązań lub całkowitego zatrzymania spłat (spadek z 11,7% do 11,1%). O dużej niepewności gospodarstw domowych świadczy natomiast wzrost odsetka gospodarstw domowych, które nie wiedzą, w jaki sposób będzie przebiegała obsługa zobowiązań w ich gospodarstwie. Pomimo przyspieszającego wzrostu gospodarczego, aż 31,8% badanych deklaruje taką sytuację.

W II kwartale 2014 r. postanowiliśmy zadać respondentom dwa pytania specjalne dotyczące potencjalnego popytu na produkty kredytowe. Chcieliśmy poznać na ile duży jest potencjał dla rynku pożyczkowego, dlatego zapytaliśmy w jakich przedziałach kwotowych lokują się główne potrzeby pożyczkowe gospodarstw domowych oraz, jaki jest oczekiwany okres spłaty zobowiązań. Zgodnie z oczekiwaniami, około 56-57% gospodarstw domowych deklaruje brak zainteresowania produktami pożyczkowymi. Największy odsetek gospodarstw domowych, które co do zasady nie zadłużają się obserwowany jest w grupie gospodarstw domowych, w których odpowiadający był wieku 65 lub więcej lat, a także w grupie gospodarstw domowych o najwyższych dochodach.