Oszczędzanie i wydatki mieszkaniowe Polaków V 2014

Przeczytaj także: Oszczędzanie i wydatki mieszkaniowe Polaków

Na krótkoterminowy horyzont czasowy

Jak wskazywaliśmy w ostatnim raporcie, Polacy oszczędzają głównie na cele konsumpcyjne. Konsumpcja i fundusz na czarną godzinę stanowią ponad 50% wszystkich oszczędności. Do skarbonki trafia więc kapitał, o ile w stosunkowo niedługim horyzoncie czasowym czeka nagroda w postaci zakupu czy wyjazdu. Potwierdza to raport Fundacji Kronenberga, z którego wynika, że jedynie 10% osób oszczędzających myśli o terminie dłuższym niż 3 lata.
Silnym motywatorem jest także lęk przed nieprzewidzianymi sytuacjami i chęć poprawy swojej sytuacji życiowej. Działają one jednak z niewielkim wyprzedzeniem – przekładając się na wysoką pozycję oszczędności bez specjalnego przeznaczenia. Mimo wysokiego miejsca oszczędności tego typu stawia to Polaków w ogonie Europy, gdzie średnio 40% osób posiada zabezpieczenie na wypadek nieprzewidzianej zmiany sytuacji finansowej.

Jacek Dziadak, Wiceprezes Domu Kredytowego Notus: W poprzednim raporcie zastanawialiśmy się, czy istotny wzrost pozycji oszczędzania na tzw. czarną godzinę jest wynikiem obaw przed sytuacją gospodarczą czy budowaniem majątku przez osoby bardziej zamożne. Spadek z 25% na 20% w ostatnim badaniu KPF-IRG wskazuje, że jest to jednak wynik niepewności, a poprawa nastrojów automatycznie przyniosła skutek w postaci zmniejszenia znaczenia tej pozycji.

Dr Mirosław A. Bieszki, Doradca Ekonomiczny KPF: Polacy muszą mieć wyraźny i dostrzegalny w krótkim okresie cel oszczędzania, co wynika z analizy hierarchii motywów oszczędzania (wysoka pozycja odkładania na zakupy i wakacje). Oznacza to, że jeśli cele oszczędzania długoterminowego pojawiają się w decyzjach gospodarstw domowych, to nie stanowią priorytetu oszczędnościowego.

Oszczędzanie jak odchudzanie – warto, ale od jutra

Według raportu Fundacji Kronenberga, 61% Polaków uważa, że warto oszczędzać. W praktyce jednak ponad połowa (53%) wszystko wydaje, co trzeciej osobie udaje się coś zaoszczędzić od czasu do czasu, a jedynie co dziesiąta odkłada regularnie. Spośród tych, którzy cokolwiek oszczędzają, kwota ta nie przekracza 500 zł. Na taką lub mniejszą wartość wskazało 89% respondentów, którzy udzielili odpowiedzi w tym badaniu.

Patrząc na średnią prezentowaną przez „Finansowy Barometr ING” statystyczny Polak dysponuje
5-krotnością swoich dochodów. Jeżeli przyjrzeć się tym danym dokładniej, to są jeszcze mniej optymistyczne. Według „Diagnozy społecznej 2013” aż 59% społeczeństwa nie posiada żadnych oszczędności. Kolejne 25% posiada równowartość jednomiesięcznych zarobków, a mniej niż 20% dysponuje co najmniej 6-krotnością swoich miesięcznych dochodów.

Według „Finansowego Barometru ING” średnia wysokość posiadanych oszczędności jest ponad dwukrotnie niższa niż w Europie (5-krotność miesięcznych zarobków vs. 11-krotność). Jedynie w Rumunii niższy odsetek ankietowanych zadeklarował posiadanie oszczędności niż w Polsce (48%).
Aleksandra Łukasiewicz, Doradca Zarządu Expander Advisors, Posiadanie oszczędności jest najprostszą i najskuteczniejszą metodą zabezpieczenia na wypadek utraty pracy. Zakłada się, że powinna to być co najmniej 6-krotność miesięcznych wydatków (uwzględniając przykładowo czynsz, raty kredytów, jedzenie, paliwo, polisę na życie czy przedszkole). Zaciąganie kredytu w sytuacji braku takiego „buforu bezpieczeństwa” oznacza kłopoty w przypadku nagłej zmiany sytuacji finansowej i pokusę spłaty rat kolejnym kredytem, co jest prostym przepisem na pętlę zadłużenia.