Zamożność finansowa w Europie Środkowo-Wschodniej rośnie

Przeczytaj także: Jaki jest poziom życia Polaków?

Niemniej, z punktu widzenia PKB sytuacja finansowa tych gospodarstw odpowiada około jednej czwartej średniego poziomu zamożności notowanego w głównych krajach rozwiniętych, co pozwoli na dalsze nadrabianie dystansu pomiędzy krajami starej i nowej Unii. Niemniej jednak, globalny kryzys finansowy z lat 2008-2009 i, w nieco mniejszym stopniu niezależny od niego europejski kryzys zadłużeniowy z 2011 r., spowodowały okresowy spadek oszczędności, wynikający głównie ze strat na rynkach kapitałowych, a także ze zmian w strukturze aktywów finansowych. Dla porównania, w roku 2013 oszczędności gospodarstw domowych w Austrii, Niemczech i Włoszech wynosiły 6 800 mld euro. Takie są główne wnioski wynikające z najnowszego badania opublikowanego przez Departament Analiz Strategicznych w UniCredit.

Różnica w rozwoju finansowym krajów Europy Środkowo-Wschodniej i bardziej rozwiniętych rynków jest widoczna przede wszystkim w aktywach, a nie po stronie pasywów.
„Sytuacja finansowa rodzin z Europy Środkowo-Wschodniej nadal będzie zbliżała się do poziomu obserwowanego w Europie Zachodniej. Stanie się tak głównie za sprawą wzrostu w zakresie oszczędności i inwestycji", powiedział Prezes Pionu CEE w UniCredit, Gianni Franco Papa.

Umiarkowane przesunięcie w kierunku bardziej złożonych produktów oszczędnościowych przy dalszej dominacji aktywów gotówkowych.

W strukturze aktywów finansowych, nadal większość stanowią „aktywa gotówkowe", obejmujące gotówkę i lokaty bankowe. W związku z globalnym kryzysem finansowym w latach 2008-2009, gospodarstwa domowe Europy Środkowo-Wschodniej spieniężyły znaczącą część kapitałów. Następnie powoli zaczęły wracać do inwestowania w aktywa zinstytucjonalizowane, takie jak: fundusze inwestycyjne i emerytalne oraz produkty ubezpieczeniowe, co wskazuje na powrót do oszczędzania długofalowego i na wzrost zaufania do rynku.

„Umiarkowane przechodzenie na aktywa zinstytucjonalizowane będzie kontynuowane w najbliższych latach, z tym, że „aktywa gotówkowe” pozostaną dominującą kategorią w portfelu oszczędności, przy pewnym zróżnicowaniu pomiędzy krajami", podkreśliła Carmelina Carluzzo, zastępca dyrektora departamentu Analiz Strategicznych dla CEE w UniCredit.

Obecna sytuacja makroekonomiczna sprzyja wzmocnieniu lokalnych rynków kapitałowych, ułatwiając rodzinom dywersyfikację możliwości alokacji oszczędności, a bankom - optymalizację krajowych źródeł finansowania.

Kredyty mieszkaniowe będą rosły szybciej w porównaniu z konsumenckimi. Jest to związane z mniejszym ukredytowieniem klientów produktami hipotecznymi.

„Przez ostatnie lata, mimo zróżnicowania w poszczególnych krajach, kredyty mieszkaniowe zazwyczaj wzrastały szybciej niż konsumenckie", oświadczył Gianni Franco Papa i dodał: „oczekujemy dalszego utrzymywania się tej tendencji, mimo że w niektórych krajach Europy Środkowo-Wschodniej rodziny będą zmieniać strukturę zadłużenia". W okresie od 2004 r. do 2008 r. kredyty mieszkaniowe rosły w skumulowanym rocznym tempie 37,8 procent, natomiast w okresie 2008-2013 r. CAGR wyniósł 8,2 procent. Skumulowane roczne wskaźniki wzrostu kredytów konsumenckich wynosiły odpowiednio 31,6 i 0,8 procent. W ubiegłym roku kredyty mieszkaniowe stanowiły 57 procent wszystkich zobowiązań finansowych gospodarstw domowych tego regionu.

W 2013 roku, zobowiązania finansowe ogółem stanowiły 21 procent PKB w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, podczas gdy w Austrii, Niemczech i Włoszech - 59 procent. Dla porównania, aktywa finansowe ogółem to 48 procent PKB regionu CEE, a 207 procent w Austrii, Niemczech i Włoszech.

Banki pozostaną ważnym pośrednikiem finansowym

Tradycyjne produkty bankowe nadal będą się cieszyć popularnością. Dlatego banki pozostaną głównym pośrednikiem finansowym w Europie Środkowo-Wschodniej. „W Europie Środkowo-Wschodniej, banki mają dalsze możliwości zwiększania swojej roli - doradców finansowych obsługujących gospodarstwa domowe”, podsumowała Carmelina Carluzzo dodając, że „pozwoli to gospodarstwom domowym osiągnąć właściwą równowagę pomiędzy inwestycjami finansowymi, a zadłużeniem, wzmacniając tym samym zdrowy cykl gospodarki lokalnej, która dopiero niedawno wróciła na ścieżkę wzrostu".