Przedawnione długi mogą wpędzić dłużnika w kłopoty

Przeczytaj także: Przedawnione wierzytelności a rejestry dłużników

Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych przewiduje wpisywanie do rejestrów zobowiązań istniejących i wymagalnych. W ustawie nie ma żadnych regulacji bezpośrednio dotyczących przekazywania do BIG informacji o przedawnionych zobowiązaniach. Zgodnie z powyższym, takie roszczenia, jako zobowiązania istniejące, mogą zostać zgłoszone do BIG na podstawie ogólnych zasad przekazywania informacji.

Udogodnieniem dla wierzycieli jest możliwość wpisania dłużnika do rejestru prowadzonego przez BIG bez uprzedniego inicjowania postępowania sądowego, a zatem uzyskania orzeczenia sądu. Dzięki temu możliwe jest wpisanie do takiego rejestru informacji o zobowiązaniach bez posiadania tytułu wykonawczego czy też uznania długu na piśmie, nawet jeśli możliwość dochodzenia w tym przypadku uległa już przedawnieniu.

Do rejestrów BIG możliwe jest wpisywanie zobowiązań istniejących i wymagalnych, czyli również tych co do których upłynął termin przedawnienia, ale nie zostały one jeszcze zaspokojone. Upływ terminu przedawnienia roszczenia skutkuje przekształceniem zobowiązania cywilnego w zobowiązanie naturalne. Oznacza to jedynie brak możliwości przymusowego dochodzenia zaspokojenia takiego roszczenia, lecz zobowiązanie nadal istnieje. Można uznać, że w takiej sytuacji po stronie dłużnika w dalszym ciągu trwa obowiązek spełnienia roszczenia, ale odpada odpowiedzialność. Wierzyciel ma prawo dochodzenia spełnienia takiego zobowiązania w inny sposób niż przed sądem. Możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia przysługuje dłużnikowi jedynie podczas postępowania przed sądem, wobec czego w innych sytuacjach taka obrona nie będzie skuteczna.

W szczególności, skorzystanie z tego uprawnienia w piśmie stanowiącym odpowiedź na wezwanie do zapłaty i ostrzeżenie o wpisie do BIG nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

Wykreślenie podmiotu z rejestru Biura Informacji Gospodarczej możliwie jest jedynie po wygaśnięciu zobowiązania, co zazwyczaj ma miejsce na skutek jego wykonania. Zobowiązanie wygasa także w razie zwolnienia z długu, świadczenia w miejsce wykonania, odnowienia czy potrącenia.

Niewątpliwie, możliwość wpisania do BIG informacji o długach, które uległy przedawnieniu, jest bardzo korzystna dla wierzycieli. Prawdopodobnie w większości przypadków, gdy roszczenie przedawniło się, takie działanie może być jedynym sposobem uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia. Możliwość zgłoszenia długu do rejestru jest „straszakiem” na nieuczciwych czy też niefrasobliwych kontrahentów. Figurowanie w rejestrze BIG może w przyszłości utrudnić uzyskanie kredytu, skorzystanie z leasingu, a przede wszystkich stanowi ostrzeżenie dla potencjalnych partnerów. Wiele osób po otrzymaniu wezwania do zapłaty wraz z informacją o możliwości zgłoszenia do BIG reguluje swoje zobowiązania, nawet te przedawnione.