Czy Rekomendacja U podzieli KNF?

Przeczytaj także: Rekomendacja U: czy banki zarobią na bancassurance?

Na ten kompetencyjny i ustrojowy problem zwrócił uwagę Sekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów, Pan Wojciech Kowalczyk, w piśmie z 27 maja 2014 roku kierowanym do Przewodniczącego KNF Pana Andrzeja Jakubiaka. Pan Wiceminister wskazuje w swoim liście m.in. na to, że wszelka działalność władcza wymaga podstaw prawnych, tzn. legitymacji w prawnie nadanym upoważnieniu do działania.

Konsekwencją tak rozumianej praworządności jest prawna reglamentacja działalności prawodawczej, oznaczająca, że akty prawotwórcze powinny mieć legitymację w Konstytucji albo też w aktach prawnych podjętych na jej podstawie, właściwych do przydzielania w jakimś zakresie kompetencji prawotwórczych. (…) Zamknięty charakter katalogu źródeł prawa oznacza „że sposób wykorzystywania kompetencji prawotwórczych przez organy państwowe nie jest wyrazem arbitralności ich działania, lecz wynikiem realizacji przekazanych im, uprawnień.”. Kompetencji organu nie można domniemywać i to nawet, gdyby konkretne działanie było wskazane ze względu na ochronę wartości konstytucyjnych. Opierając się na takim właśnie rozumieniu kompetencji organów władzy publicznej, Minister Kowalczyk zwrócił uwagę na to, że „Rekomendacje mogą stanowić interpretację przepisów powszechnie obowiązujących, nie zaś nakładać dodatkowe powinności, których przestrzeganie jest przedmiotem nadzoru i może pociągać za sobą negatywne konsekwencje dla podmiotu nadzorowanego.

Można przyjąć, że przedstawiciel Ministerstwa Finansów opierał swoje stanowisko na pierwotnym brzmieniu projektu Rekomendacji U, opublikowanym przez KNF 30 grudnia 2013 roku. W efekcie, gdyby reprezentanci KNF podzielali zastrzeżenia Resortu Finansów co do ich roli w procesie stanowienia prawa, to ostateczna wersja Rekomendacji U powinna mieć znacznie inny kształt. Powinny zniknąć z jej treść wszystkie te zapisy, które wykraczają poza dobre praktyki ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem i mają znaczenie dla prowadzonej przez banki działalności gospodarczej. W praktyce mogłoby to oznaczać usunięcie z treści tej rekomendacji m.in. zapisów, które zakazują łączenia roli pośrednika i ubezpieczającego, ograniczają możliwości swobodnego kształtowania umów dystrybucyjnych, generują nowe, pozaustawowe obowiązki informacyjne, itp. Jednak treść projektu Rekomendacji U opatrzonego datą 29 maja 2014 roku w niewielkim tyko zakresie odbiega od pierwotnej treść tego dokumentu (właściwie poza zniesieniem obowiązku ujawniania prowizji i pewnym uproszczeniu obowiązków informacyjnych, niewiele się zmienia).

Jak w tej sytuacji powinni zachować się poszczególni przedstawiciele Komisji Nadzoru Finansowego przyjmujący treść Rekomendacji U? Warto przypomnieć, że w skład Komisji, poza Przewodniczącym i Jego dwoma Zastępcami, wchodzą też: Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Przedstawiciel Ministra Finansów, Przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego.

Czy wobec tak poważnych zastrzeżeń Ministerstwa Finansów co do prawotwórczych kompetencji KNF, które jak widać nie spotkały się ze zrozumieniem twórców Rekomendacji U, poszczególni członkowie Komisji powinni w ogóle głosować nad przyjęciem tego dokumentu? Cóż, czas pokaże, na ile wątpliwości Resortu Finansów będą brane pod uwagę przez innych przedstawicieli Rządu w Komisji i czy podzieli je również przedstawiciel Pana Prezydenta i Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, zwłaszcza, że tryb weryfikacji uchwał KNF właściwie nie istnieje.

Piotr Czublun, radca prawny oraz partner w