NIK: budżet 2013 wykonany prawidłowo. Z małymi uwagami

Przeczytaj także: Deficyt budżetowy a obawy Polaków

NIK zwróciła uwagę na niską skuteczność prognozowania parametrów makroekonomicznych oraz planowania dochodów i wydatków budżetu państwa, co w efekcie doprowadziło do konieczności nowelizacji ustawy budżetowej.

Według NIK, budżet państwa za rok 2013 został wykonany zgodnie ze znowelizowaną ustawą budżetową. Dochody budżetu państwa (279,2 mld zł) były o 1,2 procent od zaplanowanych, wydatki (321,3 mld zł) były z kolei niższe o 1,8 procent od przyjętych w ustawie budżetowej. W efekcie deficyt okazał się mniejszy od planowanego i zamiast 51,6 mld zł wyniósł 42,2 mld zł.

Według NIK, pogłębiła się nierównowaga finansów publicznych. Relacja deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB w 2013 r. wyniosła 4,3 procent i wzrosła w ciągu roku o 0,4 punktu procentowego. Główną przyczyną zwiększenia deficytu była znacznie słabsza od zakładanej realizacja dochodów podatkowych. Jak zauważyła Izba, w roku 2013 drugi rok z rzędu znacząco wzrosły zaległości podatkowe, przy jednoczesnym pogorszeniu skuteczności egzekucji tych zaległości. Zaległości podatkowe na koniec 2013 r. zwiększyły się o 22,2 proc. i wyniosły 33,1 mld zł. W rezultacie dochody podatkowe były w 2013 r. o 2,7 procent niższe niż w roku 2012. Zmalała też skłonność przedsiębiorców do wywiązywania się z zobowiązań podatkowych. Urzędy kontroli skarbowej w 2013 r. ujawniły więcej fikcyjnych transakcji gospodarczych niż w poprzednim roku.

Najwyższa Izba Kontroli uznała sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za rok 2013 za rzetelne, zawierające poprawne informacje i dane o wysokości dochodów, wydatków, należności, zobowiązań oraz wyniku budżetu państwa i budżetu środków europejskich.

Zdaniem NIK, układ zadaniowy budżetu w jego obecnym kształcie nie jest jednak skutecznym narzędziem do zarządzania wydatkowaniem środków publicznych.

– Układ zadaniowy budżetu jest wtórny w stosunku do układu klasycznego. Jeśli ma służyć wspomaganiu zarządzania powinno być dokładnie odwrotnie. Konieczne jest opracowanie nowej koncepcji budżetu zadaniowego, aby stał się on użytecznym narzędziem wspierającym zarządzanie instytucjami publicznymi. Skala i waga nieprawidłowości stwierdzonych w 2013 r. w kontroli budżetowej była, podobnie jak w latach poprzednich, niewielka – powiedział Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.

Negatywnie zostało ocenione m.in. wykonanie planów finansowych przez Polskie Centrum Akredytacji i Agencję Mienia Wojskowego.