Gwarancje de minimis wspierają rozwój MSP

Przeczytaj także: Czy kredyty preferencyjne dla MSP pobudzą innowacje?

Do przeniesienia danych na całość populacji wykorzystano dane sprzedażowe na koniec lipca, zgodnie z którymi od początku programu udzielono 79,1 tys. kredytów z gwarancją de minimis na łączną kwotę ponad 22,5 mld zł. Przyjmując oszacowaną na podstawie próby relację kwoty kredytu dla firm w luce finansowej do całości kredytu udzielonego ankietowanym firmom (229,4 mln zł), dla całej populacji otrzymano kwotę 5,5 mld zł dodatkowego kredytu, który nie zaistniałby bez gwarancji. Biorąc pod uwagę, że średnia kwota kredytu w populacji jest o 16% wyższa niż w próbie (co może oznaczać, że większa jego część znajduje się w luce finansowej) można domniemywać, że w rzeczywistości kwota ta jest wyższa.

Prowadzone przez NBP badania sytuacji na rynku kredytowym pokazują, że wprowadzenie Programu spowodowało pozytywne zmiany na rynku kredytów dla MŚP. W III kwartale 2013 r. odnotowano wzrost popytu na kredyt krótkoterminowy, głównie ze strony MŚP o 7,1 mld zł., przy czym wszystkie banki raportujące zwiększenie popytu były uczestnikami Programu PLD. Banki wskazywały uruchomienie gwarancji de minimis jako najistotniejszą (obok spadku stóp procentowych) przyczynę wzrostu popytu. Raport wskazał też na zmniejszenie odsetka banków, które zaostrzały wymagania dotyczące zabezpieczeń, co zdaniem autorów może być związane z wdrożeniem wsparcia w ramach Programu. Powyższe argumenty wyraźnie sugerują, że dzięki temu wsparciu w gospodarce pojawił się dodatkowy kredyt a realizacja Programu de minimis jest odpowiedzialna za ponad ¾ całości przyrostu netto tych należności odnotowanych w trakcie jego trwania.

W odniesieniu do wpływu Programu na zatrudnienie badanie nie daje odpowiedzi dającej się w prosty sposób przełożyć na poziom zatrudnienia i poniższe wyniki należy traktować z bardzo dużą ostrożnością. Wynika to z kilku czynników. Badanie ankietowe zawiera pytania o miejsca pracy utworzone oraz utrzymane dzięki uzyskaniu kredytu z gwarancją de minimis. Jednak przypisanie ich w całości kredytowi byłoby nadużyciem, nie można bowiem wykluczyć, że w przypadku braku dostępu do kredytu udałoby się pozyskać finansowanie z innego źródła, większość badań wskazuje bowiem, że choć kredyt bankowy jest najważniejszym źródłem finansowania zewnętrznego dla MŚP, to jednak nie jedynym. Tym samym przynajmniej część efektów pojawiłaby się nawet w przypadku nieuzyskania kredytu z banku.

Uczestnicy ankiety zatrudniali przeciętnie w momencie badania 10,2 osoby, przy czym firmy znajdujące się w luce finansowej były mniejsze i zatrudniały średnio 9,8 osoby. Ankietowani znajdujący się w luce finansowej stwierdzili, że dzięki kredytowi z gwarancją możliwe było stworzenie 229 miejsc pracy (średnio 1,28 na przedsiębiorstwo). Dla wyliczenia efektu w całej populacji uczestników programu przyjęto, że nowe miejsca pracy są proporcjonalnie powiązane z uzyskanym dodatkowym kredytem. Przy takim założeniu można szacować, że we wszystkich firmach będących uczestnikami Programu stworzono łącznie około 22,5 tys. miejsc pracy, co jest wielkością zauważalną w skali gospodarki (dla przykładu stanowi to około 0,3% przeciętnego zatrudnienia w gospodarce w pierwszym półroczu 2014).

Informacje o badaniu
Badanie ankietowe zrealizowano w okresie maj-lipiec 2014 r. Próba badawcza objęła 973 przedsiębiorstwa z sektora MŚP, które uzyskały kredyt obrotowy z gwarancją de minimis w okresie marzec 2013 – maj 2014.