Rejestr dłużników: sprawdź, jak z niego zniknąć!

Przeczytaj także: Trzy rejestry dłużników, do których można trafić

Czym jest rejestr dłużników?

Rejestr dłużników to baza BIG-u (Biura Informacji Gospodarczej), na którą składają się dane o zaległościach finansowych zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów - osób prywatnych. Obecnie na polskim rynku działają trzy takie biura:

• Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor,
• Krajowy Rejestr Długów,
• Rejestr Dłużników ERIF.

Działają samoistnie i konkurują ze sobą, co oznacza, że każda z baz zawiera inne dane.

Czym jest krajowy rejestr dłużników dla przedsiębiorcy?

Sam rejestr dłużników jest bazą osób zadłużonych. Dla przedsiębiorcy może okazać się albo pomocnym narzędziem w dochodzeniu należności finansowych oraz określaniu ryzyka zawarcia transakcji - albo niebezpieczną listą zamykającą drogę dalszego rozwoju.

Rejestr dłużników jako narzędzie prewencji

Powiedzenie “lepiej zapobiegać niż leczyć” dotyczy także gospodarki. Wielu przedsiębiorców doświadczyło na własnej skórze przykre skutki zawarcia umowy z nieuczciwym kontrahentem, gdy po dokonaniu dostawy towarów lub zakończeniu świadczenia usług nie otrzymali zapłaty. Jednym ze sposobów zapobiegania takim sytuacjom jest uprzednie sprawdzenie potencjalnego partnera handlowego pod względem finansowej uczciwości, a w tym właśnie mogą pomóc dostępne bazy krajowego rejestru dłużników. Weryfikacja listy dłużników w zakresie wyszukania konkretnych kontrahentów pomaga zmniejszyć ryzyko podjęcia współpracy.

Rejestr dłużników jako narzędzie windykacji

Zalegającego z zapłatą kontrahenta początkowo wzywa się (za pomocą wezwań) do zapłaty. Jeżeli jednak to nie przynosi żadnych skutków, rejestr dłużników może okazać się dobrym narzędziem tzw. miękkiej windykacji. Praktycznie każdy przedsiębiorca może wpisać na listę swojego dłużnika, który nie wywiązał się z umowy, nie zapłacił faktury. W ten sposób w bazie, do której każdy może mieć dostęp, dana firma figuruje jako nieuczciwa. Co ważne, wymazanie wpisu może nastąpić dopiero w momencie, gdy dług zostanie spłacony w całości.

Rejestr dłużników jako hamulec rozwoju

Znalezienie się w bazie dłużników BIG-u jest równoznaczne z powiadomieniem różnych instytucji rynkowych o tym, że dany podmiot ma problemy finansowe i może być niewypłacalny. Jest to sygnał dla banków, instytucji kredytowych, pożyczkodawców, ubezpieczycieli, firm leasingowych i innych podmiotów prowadzących działalność, że na tę firmę lepiej uważać. Skutkować to więc może odmową pożyczki czy kredytu - albo współpracy handlowej. Tym bardziej, że BIG może współpracować z instytucjami sektora bankowego (BIK i ZBP).

Jak można trafić na czarną listę dłużników?

Okazuje się, że w praktyce nie jest to takie trudne. Wystarczy spóźnić się z dokonaniem zapłaty więcej niż 60 dni. Każdy przedsiębiorca czy jednostka samorządu terytorialnego może wpisać na listę dłużników podmiot, który nie opłacił w terminie należności o wartości minimum:

• 200 zł w przypadku konsumenta,
• 500 zł w przypadku przedsiębiorcy.

Co ważne, jeżeli podstawę zapisu tworzy tytuł wykonawczy, czyli wyrok sądowy lub ugoda sądowa opatrzone klauzulą wykonalności, kwota i okres zaległości nie ma znaczenia. Jedynym obowiązkiem jest dostarczenie dłużnikowi wezwania do zapłaty listem poleconym lub osobiście na 14 dni przed wpisem.

Jak sprawdzić czy znalazłeś się w rejestrze dłużników?

Instytucje BIG-ów oprócz możliwości sprawdzenia swoich potencjalnych lub obecnych kontrahentów oferują także weryfikację zapisów na własny temat. Każdy ma bowiem prawo dostępu do baz danych przechowywanych przez biura prowadzące rejestry dłużników. Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych gwarantuje każdemu raz na pół roku bezpłatny dostęp do informacji zawartych w rejestrze.


W pozostałych przypadkach dostęp podlega opłacie. Wspomniana ustawa przewiduje jedynie górną granicę tej opłaty, na poziomie nieprzekraczającym więcej niż 0,5% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów Ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.