Jak Polacy zaciągają kredyty gotówkowe?

Przeczytaj także: Firmy pożyczkowe w Polsce 2008-2013

Wspomniany we wstępie raport jest częścią projektu badawczego dotyczącego rynku consumer finance. Jego autorami są Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej.

KREDYTY GOTÓWKOWE ZACIĄGANE BEZ WERWY

Niemal 2/3 polskich gospodarstw domowych nie posiada obecnie kredytu gotówkowego w instytucjach finansowych, a ponad połowa nie ma i nie zamierza go zaciągać. Takie statystyki są potwierdzeniem ostrożnego nastawienia Polaków do zaciągania zobowiązań kredytowych. Co więcej, tendencja ta nie dość, że nie traci na sile, to jeszcze zdaje się umacniać. Na początku badania, w 2007 roku, udział gospodarstw, deklarujących brak intencji zadłużania się w bankach, utrzymywał się na poziomie 40%. O ile jednak do 2011 rósł on systematycznie, o tyle już w trzech ostatnich latach daje się zaobserwować względną stabilizację w tej kategorii respondentów.
Zaledwie co dziesiąty ankietowany (10,1%) deklaruje, że ma w planach zaciągnięcie kredytu lub pożyczki (w tej kategorii mieszczą się zarówno gospodarstwa, nie mające pożyczki, jak i te, noszące się z zamiarem wzięcia kolejnej). W tej grupie zdecydowana większość, bo 9,1% to gospodarstwa domowe, które obecnie nie posiadają żadnych zobowiązań gotówkowych w formie pożyczki, a tylko 1% z nich, posiadając jakikolwiek kredyt gotówkowy, zamierza wziąć kolejny. 10,1% oznacza odsetek niższy od wskazań średniookresowych o 1,2 punktu procentowego i zarazem dość gwałtowny spadek w stosunku do II kwartału 2014 roku, kiedy to wyniósł on ok. 13%.

– Jeśli uwzględnimy wyłącznie osoby już posiadające kredyt lub pożyczkę gotówkową, może to być efekt nie tylko ostrożnego nastawienia do zwiększania zadłużenia, ale także bardziej restrykcyjnego podejścia kredytodawców do wykorzystywania informacji kredytowej do szacowania zdolności kredytowej, składających wnioski aplikacyjne – zauważa Andrzej Roter, Dyrektor Generalny Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych.

Jeśli uwzględnić również gospodarstwa planujące utrzymać obecne zadłużenie na stałym poziomie, wówczas okaże się, że odsetek gospodarstw domowych pozytywnie zorientowanych na posiadanie i podejmowanie zobowiązań kredytowych, wynosi 18%. Choć jednocześnie warto zauważyć, że udział tej kategorii gospodarstw domowych w ostatnim kwartale 2014 roku wyniósł 7,8% i był najniższy w całym analizowanym okresie. Dla porównania, w szczytowym momencie, w 2008 roku, osiągnął poziom 14%.

Znaczącym wahaniom, i to na przestrzeni trzech kwartałów 2014 roku, podlegał odsetek gospodarstw domowych deklarujących zmniejszenie posiadanego zadłużenia. O ile jeszcze w kwietniu ubiegłego roku gotowość do tego sygnalizowało 17,4% ankietowanych, o tyle pół roku później w planach ma to co czwarty respondent (25,8%).

ROŚNIE UFNOŚĆ KONSUMENCKA

Mimo podejścia gospodarstw, charakteryzującego się dużą dozą ostrożności, wskaźnik ufności konsumenckiej, współtworzony przez ocenę sytuacji na rynku pracy i w gospodarce, pozwala sądzić, że skłonność do finansowania potrzeb konsumpcyjnych kredytem lub pożyczką gotówkową będzie rosła, a nie malała.

Od dwóch lat ankietowane w badaniu gospodarstwa domowe przewidują spadek bezrobocia i ta tendencja utrzymała się też w IV kwartale 2014 roku. Warto podkreślić, że odczucia respondentów wspierają twarde dane Głównego Urzędu Statystycznego, uwiarygodniające ich oceny. Z danych GUS wynika, że liczba bezrobotnych spadła o 332 tysiące (15,5%) i na koniec ubiegłego roku wyniosła 1,83 mln. Pozwalają one sformułować przypuszczenie, że pozytywne nastroje co do kwestii zatrudnienia stworzą bardziej sprzyjające warunki do zaciągania kredytów/pożyczek gotówkowych.