Jakie sposoby na kredyt we frankach?

Przeczytaj także: Kredyt we frankach: czy ZBP znalazł rozwiązanie?

Wobec tego kredytobiorcy pozostaje tylko jedno wyjście – pozew. Kredyt we frankach można skutecznie podważyć na drodze sądowej i zyskać na procesie?

Na drodze sądowej można uzyskać należne poszkodowanym zadośćuczynienie czy odszkodowanie, a także doprowadzić do unieważnienia umowy kredytowej lub przynajmniej niektórych jej zapisów, jeśli dowiedzie się, że są to tzw. klauzule abuzywne, czyli niedozwolone. Wygrane już powództwa kredytobiorców w sądach Hiszpanii czy Austrii potwierdzają, iż obrona frankowiczów polegająca na złożeniu pozwu do sądu może być efektywna. Nie brak też rodzimych przykładów skutecznych ofensyw osób, które posiadają kredyty we frankach. Pozew przeciwko mBankowi jest tu reprezentatywny.

Jaką więc obrać taktykę walki sądowej, żeby skutecznie „obezwładnić” kredyt we frankach? Pozew zbiorowy czy indywidualny – który lepiej rokuje?

Szanse i zagrożenia są nieodzowną częścią każdego z tych powództw. Nie da się jednak zaprzeczyć, że osobom posiadającym znaczne obciążenia finansowe, jakimi są kredyty we frankach szwajcarskich, pozwy zbiorowe mogą nie przysporzyć kolejnych dziur budżetowych. Kwoty, jakie należy uiścić, szczególnie opłata od pozwu, w przypadku postępowania grupowego są bowiem znacznie niższe i rozkładają się na wszystkich pozywających. Z drugiej strony indywidualna konsultacja z prawnikiem daje szansę lepszego oglądu pojedynczego przypadku. Na drodze indywidualnej nie trzeba też uśredniać wysokości roszczeń, jak dzieje się w przypadku pozwów zbiorowych wysuwanych z powództwa przynajmniej 10-ciu osób. Wówczas ich żądania muszą być ujednolicone. Należy również mieć na uwadze, że jeśli zdecydujemy się na pozew zbiorowy przeciwko bankom – franki zaskarżane w ten sposób wymagają zastępstwa procesowego. Konieczne będzie więc zaangażowanie w proces adwokata lub radcy prawnego.

W takim razie, jak dołączyć do pozwu zbiorowego?

Zgodnie z wymogiem ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym informacje o ewentualnych, rozpoczynających się procesach są zamieszczane przez Sąd w poczytnej prasie o zasięgu ogólnokrajowym. W szczególnych przypadkach publikacje ukazują się w prasie o zasięgu lokalnym. Sąd wraz z ogłoszeniem informacji o złożeniu pozwu zbiorowego wyznacza również odpowiedni termin, w którym będzie możliwe przystąpienie do postępowania. Termin ten nie powinien być jednak krótszy niż jeden ani dłuższy niż trzy miesiące od daty publikacji informacji przez Sąd. Podkreślić należy, iż przystąpienie do grupy po upływie wyznaczonego przez Sąd terminu będzie możliwe tylko w przypadkach wskazanych w ww. ustawie. Warto również śledzić aktualności związane z kredytem we frankach i odwiedzać strony specjalizujących się w zakresie powództwa zbiorowego kancelarii.

Pozostaje jeszcze ostatnia – chyba najistotniejsza kwestia – na czym oprzeć pozew zbiorowy kredytobiorców we frankach (lub też indywidualny)?

Z pewnością warto pochylić się nad treścią dokumentów umownych pod kątem wystąpienia w nich wspomnianych klauzul abuzywnych. Istotny jest również zarzut nienależytego spełnienia obowiązku informacyjnego przez banki oraz niewłaściwego egzekwowania postanowień umów kredytowych. Sprzeczny wydaje się być również charakter samego produktu, do czego może odnosić się pozew. Kredyt we frankach był nim bowiem tylko z nazwy. W istocie banki deponowały go w złotówkach, złotówkami dysponowali też kredytobiorcy. Podobnie ruchomy kapitał tego produktu wydaje się nie przystawać do istoty kredytu.

Kluczowym punktem odniesienia w sprawie kredytów we frankach szwajcarskich jest jednak klauzula rebus sic stantibus, czyli tzw. nadzwyczajna zmiana stosunków widniejąca w art. 357¹. Powołując się na nią, należy wykazać, że doszło do rzeczonej nadzwyczajnej zmiany stosunków, w wyniku czego spełnienie świadczenia jest połączone z nadmiernymi trudnościami albo grozi jednej ze stron rażącą stratą oraz że strony nie przewidziały tych okoliczności przy zawarciu umowy.

Co stanowi tę nadzwyczajną zmianę stosunków?

Odpowiem pytaniem (zgoła retorycznym): Czy nieprzewidziany przez ekspertów, zaistniały z dnia na dzień, rekordowy wzrost kursu szwajcarskiej waluty do ponad 5 zł za franka nie nosi znamion nadzwyczajnej zmiany okoliczności? Czy ktokolwiek był na to przygotowany? Z pewnością nie w chwili podpisywania umowy kredytowej. A dziś kredytobiorcy przychodzi ocierać się o niewypłacalność, w najlepszym przypadku – trudności ze spłatą rat. Trzy podstawowe przesłanki zaistnienia nadzwyczajnej zmiany stosunków mogą więc być spełnione, co daje podstawy do podważenia umów kredytowych w sądzie.

Podsumowując i kończąc jednocześnie zapytam jeszcze, jaką kluczową – będąca esencją naszej rozmowy – radę należy dać dziś frankowiczom?

Zachować spokój, nie działać pochopnie, zawalczyć w sądzie o poprawę kondycji swojego budżetu, a w tym celu skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnika.