Kto zapłaci za niższy wiek emerytalny?

Przeczytaj także: Prezydent: emerytura po 40 latach pracy

Przeciętne trwanie życia w Polsce wyraźnie się wydłuża, a w wiek emerytalny wchodzi wyż demograficzny. W efekcie relacja otrzymujących świadczenia do tych, którzy się na nie składają zaczyna się pogarszać. O ile teraz na jednego emeryta przypada przeciętnie 3,9 osób w wieku produkcyjnym, o tyle w 2050 r. będzie to już 1,9 osoby.

Zależność jest prosta, im mniej osób się składa na emerytury, tym więcej będą musiały wynosić składki. Podwyższanie wieku emerytalnego ograniczało negatywne efekty zmian demograficznych pozwalając obniżyć koszty dla pracujących. Jeżeli wiek emerytalny ponownie obniżymy, będą musiały wzrosnąć składki na ZUS lub podatki dla pracujących, a najpewniej jedno i drugie. Przy wzroście kosztów pracy, mniejsza będzie skłonność do inwestowania, tworzenia miejsc pracy, a więc trudniej będzie znaleźć pracę. Zmniejszy się także kwota wynagrodzenia netto, czyli to ile dostaniemy na rękę.

Wysokość emerytur naliczana jest w oparciu o sumę składek opłaconych na ubezpieczenie emerytalne oraz przeciętny okres pobierania świadczenia, po przejściu na emeryturę. Przy skróconym wieku emerytalnym osoba, która zdecyduje się przejść na emeryturę, wpłaci do systemu mniej składek i przeciętnie dłużej będzie pobierać świadczenie. W efekcie jej emerytura będzie dużo niższa niż przy wydłużonym wieku emerytalnym.

W tym kontekście szczególnie poszkodowane są kobiety, których wiek emerytalny miałby wynosić aż o 7 lat mniej. Gdyby policzyć średnią wysokość świadczenia emerytalnego dla osób urodzonych w 1973 r., które przeszłyby na emeryturę w wieku 67 lat, to ich świadczenia wynosiłyby ok. 3,4-3,5 tys. zł miesięcznie, a różnica między świadczeniem kobiety i mężczyzny nieco przekraczałaby 100 zł miesięcznie. Przejście na emeryturę w wieku 65 lat obniża emeryturę mężczyzny o ok. 600 zł, ale w przypadku kobiety przechodzącej na emeryturę w wieku 60 lat świadczenie będzie niższe aż o 1,3-1,5 tys. zł. Pytając o preferencje odnośnie wcześniejszego wieku emerytalnego, należy też uczciwie zapytać: Czy chcesz mieć emeryturę niższą o 40%?

Wzrost liczby emerytów i spadek liczby odprowadzających składki oznacza większe wydatki i mniejsze wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z którego ZUS wypłaca emerytury. Już teraz system ten nie jest w stanie utrzymać się ze składek. Dotacje i subwencje do FUS w poprzednich latach wynosiły ponad 30 mld złotych, odwrócenie zmian w wieku emerytalnym wymusi konieczność poniesienia dodatkowych wydatków na poziomie 140 mld zł do 2025 r. i aż 381 mld zł do roku 2035. Rosnąca dziura budżetowa nie pozostaje bez wpływu na gospodarkę i społeczeństwo.