Osoby starsze aktywne zawodowo, społecznie i... kredytowo

Przeczytaj także: Kredyty mieszkaniowe - bardzo zły kwiecień 2022

Obecnie zachodzące w Polsce zmiany demograficzne jednoznacznie wskazują na stopniowe zwiększanie się liczby starszych Polaków oraz ich rosnącą rolę ekonomiczną w przyszłości. Co więcej, już dziś seniorów nie można postrzegać jako grupy homogenicznej, wedle utartych schematów, jedynie jako osób biernych zawodowo, społecznie i żyjących teraźniejszością. Wręcz przeciwnie, dzisiejsi sześćdziesięciolatkowie są aktywni zarówno społecznie, jak i sportowo, dłużej pracują zawodowo, realizują plany na przyszłość, gotowi są na „drugą młodość”. W perspektywie 20 – 30 lat, w Polsce będzie liczna grupa osób, która oczekiwać będzie od instytucji i organizacji nowego wsparcia i pomocy, np. w wykorzystywaniu nowych rozwiązań technologicznych, informatycznych, oraz bezpiecznym i świadomym zarządzaniu finansami. W ostatnim obszarze w szczególności już dziś brakuje wiedzy, a co za tym idzie – odwagi w odpowiedzialnym korzystaniu z dostępnych rozwiązań finansowych.

Społeczeństwa z odsetkiem osób po 60. roku życia przekraczającym 12 proc., a po 65. roku życia – 8 proc., uznawane są za stare pod względem demograficznym. Z taką sytuacją mamy również do czynienia w Polsce – blisko 7,8 mln Polaków to osoby w wieku powyżej 60 lat. Co istotne, proces starzenia się społeczeństwa w kolejnych latach będzie przybierał na sile. Prognozy demograficzne EUROSTATU zakładają, że w 2020 r. osoby po 60. roku życia będą stanowić prawie 25 proc. ogółu liczby ludności w Polsce.

Wraz ze zwiększaniem się liczby seniorów przeobrażeniu będzie musiał ulec dotychczasowy rynek pracy. W związku z wydłużaniem się średniej długości życia, wiele starszych osób będzie chciało nadal być aktywnymi zawodowo, a duża część seniorów – emerytów wyraża chęć podtrzymania aktywności społecznej. Z badań panelowych „Diagnoza Społeczna”, prowadzonych pod kierownictwem prof. Janusza Czapińskiego wynika, że aż 25 proc. osób w wieku 65-69 lat i 14 proc. w wieku 70-74 lata twierdzi, że ma co najmniej równie dużo zapału do pracy, jak dawniej.

Stabilność dochodów najstarszej grupy Polaków ma istotne znaczenie również dlatego, że – jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej S.A. – na 5,9 mln osób w wieku powyżej 65 lat, 44 proc. (2,6 mln osób) to kredytobiorcy posiadający 4 mln czynnych kredytów o łącznej wartości do spłaty równej kwocie 22,4 mld. Seniorzy to 17% wszystkich kredytobiorców. Seniorzy spłacają kredyty mieszkaniowe (5,36 mld zł), gotówkowe (15,1 mld zł), karty kredytowe (0,95 mld zł) oraz limity debetowe (0,93 mld zł). Średnie zadłużenie w tej grupie (łącznie: kredyt gotówkowy, karta kredytowa i limit debetowy, z wyłączeniem kredytu mieszkaniowego) to 6 860 zł. W przypadku kredytu mieszkaniowego średnie zadłużenie wynosi 44 500 zł – mówi prof. Waldemar Rogowski, ekspert Biura Informacji Kredytowej S.A.

Aktywność kredytowa osób starszych powoduje, że bardzo istotnego znaczenia nabiera ich edukacja finansowa. Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe, seniorzy muszą wiedzieć, jakie uprawnienia przysługują im jako konsumentom, czym jest odwrócony kredyt hipoteczny, jakie zagrożenia wiążą się z zaciąganiem szybkich pożyczek (tzw. chwilówek), czy też w jaki sposób bezpiecznie korzystać z bankowości internetowej i kart płatniczych. BIK zawsze w swojej działalności hołduje idei społecznie odpowiedzialnego biznesu i aktywnie uczestniczy w różnych programach, których wspólnym celem jest odpowiedzialne i bezpieczne zaciąganie zobowiązań finansowych.

Wychodząc naprzeciw potrzebom tej grupy społecznej, w Polsce pojawia się coraz więcej inicjatyw umożliwiających im zdobycie stosownej wiedzy. Z końcem sierpnia ruszył program pt.: „Senior na plus!”, realizowany przez Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej, wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim i Biurem Informacji Kredytowej. Program to warsztaty z edukacji finansowej dla osób 55 plus. Jego głównym celem jest poprawa świadomości osób w wieku powyżej 55 lat w zakresie możliwości bezpiecznego posługiwania się bezgotówkowymi instrumentami płatniczymi oraz budowania własnej wiarygodności finansowej, a także ochrony przed kradzieżą tożsamości i wyłudzeniami. Program warsztatów został opracowany przez Stowarzyszenie wspólnie z BIK – poinformowała Małgorzata Bielińska, Dyrektor ds. Edukacji BIK.

W projekcie weźmie udział grupa 900 seniorów i seniorek z województw dolnośląskiego, małopolskiego, mazowieckiego, lubelskiego i pomorskiego. Rekrutacja będzie miała charakter otwarty. Jedynym kryterium dostępu dla zainteresowanych jest wiek (55 i więcej lat). Zajęcia będą miały formę 4-godzinnego warsztatu (4 x 45 min. – godziny lekcyjne), złożonego z dwóch modułów (po 2 godz. lekcyjne), wypełnionych indywidualnymi i grupowymi ćwiczeniami opartymi na przykładach z życia codziennego.

Zajęcia w ramach programu „Senior na plus!” będą prowadzić specjaliści z Ośrodków Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego (ODFiK) i SKEF z długoletnim doświadczeniem w zakresie edukacji finansowej i doradztwa konsumenckiego. Zajęcia odbywać się będą nieodpłatnie w udostępnionych salach szkoleniowych organizacji zainteresowanych przeprowadzeniem warsztatów.