Młodzi Polacy nie biorą kredytów

Przeczytaj także: Kredyty mieszkaniowe - bardzo zły kwiecień 2022

Jak podaje GUS, w 2014 r. było w Polsce blisko 3,4 mln osób w wieku 18 - 24 lata, co stanowi ok 11% dorosłej populacji. Udział młodych w liczbie osób obsługujących kredyty konsumpcyjne wynosi 5%, natomiast w liczbie kredytobiorców mieszkaniowych jest niewielki i wynosi 0,6%. W maju br. młodzi posiadali 159 tys. kart kredytowych (około 2,6% wszystkich kart na rynku), z czego 107 tys. kart było aktywnych. Zadłużenie młodych w kredytach konsumpcyjnych wynosiło 3,8 mld zł, 11% tej kwoty obsługiwane było z opóźnieniem powyżej 90 dni. Z tytułu kredytów mieszkaniowych byli winni bankom i SKOK-om 1,9 mld zł, 6% tej kwoty było opóźnione w obsłudze ponad 90 dni. Młodzi mężczyźni częściej od rówieśniczek obsługują kredyt konsumpcyjny, natomiast w kredytach mieszkaniowych przeważają kobiety (60% kredytobiorców tej grupy wiekowej).

Osoby rozpoczynające dorosłe życie stanowią interesujący segment rynku. Pierwszy rachunek bankowy, karta kredytowa, pierwszy kredyt są dla banku początkiem budowania relacji z klientem. Dla młodej osoby jest to zastrzyk gotówki oraz, co może ważniejsze, rozpoczęcie procesu budowania historii kredytowej. Banki przywiązują dużą wagę do pozyskania ludzi młodych, zwłaszcza studentów. Liczą na to, że w następnych latach, wraz ze wzrostem dochodów i potrzeb, ich relacje z bankiem będą się pogłębiać, młodym zaś pozytywna historia kredytowa przyda się np. przy staraniach o kredyt mieszkaniowy.

Kredyty zaciągane przez osoby młode w latach 2011–2015

W latach 2011 - 2015 banki i SKOK-i udzieliły osobom mającym w momencie podpisywania umowy kredytowej poniżej 25 lat prawie 2 mln kredytów, co stanowiło 6,5% liczby udzielonych przez nie w tych latach pożyczek. Jest to udział znaczący, choć niższy od udziału osób w wieku poniżej 25 lat w liczbie osób dorosłych (11%). Aktywność kredytowa młodych rośnie z wiekiem. Aktywność osiemnastolatków jest znikoma. Z tytułu młodzieńczych kredytów konsumpcyjnych zaciągniętych w latach 2011 - 2015 pozostaje do spłaty jeszcze 5,5 mld zł. Średnie zadłużenie z tytułu kredytów konsumpcyjnych osób mających w momencie podpisywania umowy kredytowej 18 - 24 lata, powstałe w latach 2011 - 2015, wynosi obecnie 7084 zł i jest znacząco niższe od średniego zadłużenia osób od nich starszych, choć nieco wyższe od średniego długu seniorów.

Jakość kredytów konsumpcyjnych zaciąganych przez osoby w wieku poniżej 25 lat jest relatywnie słabsza niż kredytów udzielonych osobom od nich starszym. Generalnie ryzyko kredytowe, mierzone szkodowością udzielanych kredytów, maleje z wiekiem kredytobiorcy i dotyczy to także porównań starszych grup wiekowych. Ta wyraźna odwrotna zależność ryzyka od wieku kredytobiorcy dotyczy kredytów konsumpcyjnych, w przypadku kredytów mieszkaniowych zależność ryzyka od wieku kredytobiorcy jest mniej widoczna.

Młode kobiety spłacają kredyty lepiej od rówieśników, ale ta prawidłowość występuje też w starszych grupach wiekowych. Generalnie im starsza grupa wiekowa, tym kredyty spłacane są lepiej. Jedynie seniorzy spłacają je nieznacznie gorzej, niż grupa osób w wieku 45–64 lata. Ocena kondycji wieloletnich kredytów w krótkim okresie po ich udzieleniu, zasadna w przypadku kredytów na krótsze okresy, w odniesieniu do kredytów mieszkaniowych nie jest miarodajna. Młodzi zadłużający się na cele mieszkaniowe obsługują swe kredyty słabiej niż osoby, które zadłużyły się w wieku 25 - 44 lat, ale w porównaniu z kredytobiorcami jeszcze starszymi (45 - 64 lata), nie wypadają źle. W 2011 r. udział seniorów w liczbie udzielonych kredytów mieszkaniowych wyniósł tylko 1,3%, młodych poniżej 25 lat – 4,7%. Najliczniej reprezentowani byli, co nie dziwi, kredytobiorcy w wieku 25–34 lata (48,6% ogółu kredytobiorców).

dr Andrzej Topiński, główny ekonomista