Pod choinką rządzi gotówka

Przeczytaj także: Prezenty świąteczne na kredyt? Tak robi 20% Polaków

Bożonarodzeniowe wydatki Polaków rosną z roku na rok. Corocznie oblicza je firma Deloitte. Jej najnowszy raport „Zakupy świąteczne 2015” wskazuje, że organizacja tegorocznych świąt będzie kosztować statystyczną rodzinę Kowalskich 1 282 zł, a więc o 11% więcej niż w 2014 roku. Około 44 proc. tej sumy pochłoną wydatki na prezenty gwiazdkowe. Jak będziemy za nie płacić? Deutsche Bank już po raz kolejny sprawdza, jakie formy płatności wybieramy przed świętami.

Polacy mają opinie otwartych na nowinki technologiczne. I nie ma w tym nic dziwnego, biorąc chociażby pod uwagę, jak zawrotną karierę w naszym kraju zrobiły płatności zbliżeniowe. Okazuje się jednak, że przed świętami stajemy się nieco bardziej konserwatywni i po prezenty wybieramy się z gotówką w portfelu. Tak zrobi aż 65 proc. respondentów najnowszego sondażu zrealizowanego przez Deutsche Bank. Badanie wskazuje również, że większym tradycjonalizmem przy wyborze sposobu płatności okazują się mężczyźni - 7 na 10 z nich wybiera gotówkę, podczas gdy w grupie kobiet odsetek ten sięga 60 proc.

W badaniu przeprowadzonym w połowie tego roku przez TNS Polska, ankieterzy spytali Polaków o preferowany sposób płatności za zakupy spożywcze. Wtedy na gotówkę wskazało 53 proc. respondentów. Dlaczego więc, w okresie świątecznym odsetek ten się zwiększa? W przytoczonym wcześniej raporcie Deloitte czytamy, że aż 43 proc. Polaków po prezenty wybierze się pomiędzy 1 a 15 grudnia. Zdaniem Moniki Szlosek, Dyrektor Bankowości Detalicznej i Inwestycyjnej w Deutsche Bank, możliwe jest zatem, że przy tak dużych wydatkach skumulowanych w bardzo krótkim okresie, chcemy jeszcze lepiej kontrolować to ile i na co wydajemy.

- W teorii, wyjmując banknoty z portfela przy kasie, jesteśmy w stanie lepiej odczuć faktyczny koszt zakupów, niż ma to miejsce w przypadku płatności kartą - mówi Monika Szlosek. - Niestety praktyka pokazuje, że kiedy ogarnia nas zakupowe szaleństwo, i tak często wydajemy znacznie więcej niż pierwotnie planowaliśmy, więc to poczucie większej kontroli bywa złudne - komentuje.

Drugą najpopularniejszą metodą płatności wskazywaną przez ankietowanych przez Deutsche Bank są karty kredytowe, a kolejną – debetowe. W porównaniu do badania sprzed dwóch lat, wzrósł nieco odsetek respondentów, którzy płacąc za prezenty używają kart. Z karty kredytowej skorzysta niemal 15 proc., a z debetowej prawie 13 proc. ankietowanych. Kto zatem najczęściej płaci kartą za świąteczne upominki? Popularność kart płatniczych rośnie wraz z dochodami, wykształceniem i wielkością miejscowości, z której pochodzą. Wśród najlepiej zarabiających, aż 67 proc. badanych korzysta z kart płatniczych, natomiast pośród najmniej zarabiających współczynnik ten wynosi już tylko 8 proc. Mieszkańcy dużych aglomeracji częściej płacą bezgotówkowo, aż 43 proc z nich deklaruje, że preferowanym sposobem płacenia jest karta. Metodę płatności różnicuje również wiek respondentów – 42 proc. ankietowanych w przedziale wiekowym 45-54 podczas zakupów świątecznych zapłaci kartą. Natomiast, najrzadziej z kart płatniczych korzystają ankietowani w wieku 18-24 – zaledwie 10 proc. z nich.

– Na większą popularność płatności kartowych mogło wpłynąć zmniejszenie stawek interchange, m.in. dzięki czemu plastikiem możemy płacić niemal wszędzie, nawet jeśli kwota zakupu jest niewielka - mówi Monika Szlosek. - Dodatkowo, jeśli płatność zostaje dokonana kartą kredytową, odraczamy de facto moment płatności, zatem te spore wydatki skumulowane w grudniu, rozkładają się w czasie, co może przynieść ulgę wielu domowym budżetom - komentuje.

Wyniki badania Deutsche Bank wskazują również, że Polacy raczej nie chcą się zadłużać, aby kupić świąteczne podarunki. Wolą skorzystać z karty kredytowej, co dla wielu jest rozwiązaniem prostszym i wygodniejszym. Natomiast w przypadku braku możliwości posługiwania się kartą, jeśli faktycznie nie stać nas na prezenty, wolimy poprosić o pożyczkę rodzinę lub znajomych, niż zadłużać się w banku - taką odpowiedź zadeklarowało niespełna 2 proc. badanych.

Taka postawa jest widoczna w szczególności wśród ludzi młodych. Z możliwości tej chcą skorzystać przede wszystkim osoby najmłodsze (niecałe 5 proc. osób w wieku 18-24 lata) i osoby najmniej zarabiające. - Możliwe zatem, że pożyczka od rodziny jest brana pod uwagę przede wszystkim przez te osoby, które nie posiadają zdolności kredytowej, więc szukają finansowania innego niż bankowe - mówi Monika Szlosek.

Informacje o badaniu
Badanie przeprowadził 25-26 listopada 2015 r. Instytut IBRiS, na zlecenie Deutsche Bank na wybranej losowo, reprezentatywnej grupie 1 100 Polaków, metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI)