Emeryci: łakomy kąsek dla kredytodawców

Przeczytaj także: Czy w 2016 r. będziemy zaciągać kredyty gotówkowe?

DOCHODY PRZECIĘTNIE DOBRE

Może temu służyć między innymi analiza danych, dotyczących wielkości uzyskiwanych miesięcznych dochodów netto w różnych grupach społeczno-ekonomicznych oraz według typu aktywności ekonomicznej. Biorąc pod uwagę dochody przypadające średnio na jedno gospodarstwo domowe, gospodarstwa emerytów na tle innych grup społeczno-ekonomicznych, jak i w porównaniu do ogółu społeczeństwa, uzyskiwały względnie niższe dochody (w wysokości 2.138 PLN).

Przeciętny dochód na jedno gospodarstwo domowe w tej kategorii jest o ponad 45% niższy niż notowany w grupie gospodarstw utrzymujących się z rolnictwa, a niższe dochody niż gospodarstwa emerytów uzyskiwała jedynie grupa gospodarstw utrzymujących się z niezarobkowych źródeł.

Podobnie kształtuje się sytuacja, jeśli uwzględni się dochody netto na osobę lub na jednostkę ekwiwalentną. W tym przypadku dochody emerytów również znajdują się na niższym poziomie niż średnia dla ogółu. Jednocześnie wartym podkreślenia jest to, że oceniając dochody netto na osobę różnica na niekorzyść gospodarstw emerytów w porównaniu z dochodami ogółu to niecałe 30%, podczas gdy oceniając dochody przypadające na całe gospodarstwo różnica była zdecydowanie większa (ponad 42%).

O ile sytuację dochodową emerytów można określić jako bardzo przeciętną, o tyle grupa rencistów w każdym ujęciu (na gospodarstwo czy też na osobę lub jednostkę ekwiwalentną) uzyskiwała najwyższe dochody netto.
Dochody netto uzyskiwane w roku 2015, zarówno w ujęciu ogółem, jak i w poszczególnych grupach, wzrosły w porównaniu z okresem sprzed dwóch lat. Warto zauważyć, że wielkość względnej zmiany w grupach emerytów i rencistów w ujęciu na gospodarstwo domowe oraz na jednostkę ekwiwalentną była zbliżona, ale też jednocześnie – co wymaga zdecydowanego podkreślenia – wyższa niż zmiana zaobserwowana w ogóle społeczeństwa.

RADZIĆ SOBIE SAMODZIELNIE

Obszarem związanym z charakterystyką sytuacji finansowej gospodarstw domowych, którym warto uzupełnić powyższą analizę, jest korzystanie z pomocy z zewnątrz. Zgodnie z najnowszymi wynikami Diagnozy Społecznej, z takiej pomocy w jakiejkolwiek formie (pomoc finansowa, rzeczowa, w formie usług), korzystało w 2015 roku 9,7% gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe emerytów to kategoria gospodarstw względnie rzadko korzystających z pomocy zewnętrznej – podobnie jak gospodarstwa pracowników i rzadziej niż gospodarstwa domowe zatrudnionych w rolnictwie. Ponadto, zdecydowanie częściej niż emeryci, z pomocy zewnętrznej korzystają renciści.

Analizę sytuacji dochodowej gospodarstw domowych warto rozszerzyć o dane z Diagnozy Społecznej, odnoszące się do możliwości radzenia sobie w trudnej sytuacji finansowej. W ciągu ostatnich 22 lat, w których prowadzone było badanie, odsetek gospodarstw domowych deklarujących, iż ich stałe dochody nie pozwalają na zaspokojenie bieżących potrzeb, systematycznie spadał. Obecnie mniej niż co piąte gospodarstwo wskazuje na występowanie takich problemów – podczas gdy 10 lat wcześniej takich gospodarstw było prawie 2 razy więcej, a w roku 1993 nawet blisko 4 razy więcej. Jak wskazuje T. Panek i J. Czapiński , najczęściej deklaracje o niewystarczających dochodach pochodziły od gospodarstw domowych utrzymujących się z niezarobkowych źródeł (58% gospodarstw) i rencistów (ponad 37% gospodarstw) oraz w grupach gospodarstw rodzin niepełnych (ponad 32% gospodarstw). Ponadto, najczęściej deklarowanym sposobem radzenia sobie w trudnej sytuacji finansowej (w całej próbie) było ograniczanie potrzeb (86%), a w dalszej kolejności korzystanie z pomocy krewnych (36%) i zaciąganie pożyczek (26%).