Komu i jak posłużą kasy mieszkaniowe?

Przeczytaj także: Jak rynek reaguje na mieszkaniowe pomysły PiS?

Projekt nienowy (czego dowodem było uchwalenie ustawy z dnia 5 czerwca 1997 roku o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe, uchylonej przez Sejm 4 lata później, ponownie oceniany na forum Komisji Budżetu i Finansów Publicznych w lipcu 2013 roku), 8 marca br. zaowocował zapowiedzią rozpoczęcia procesu legislacyjnego projektu ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe, jaką złożył senator Stanisław Kogut na posiedzeniu wspólnym Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Infrastruktury Senatu RP. Tym samym przedstawiona została wola polityczna utworzenia w Polsce nowego rodzaju banku. Dziś już wiadomo, że projekt przejmie Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, a kasy budowlane stanowić mają element zapowiadanego przez rząd programu „Mieszkanie +”.

Zgodnie z założeniami rządu, nowy program ma stanowić kompleksową odpowiedź na problemy polityki mieszkaniowej, regulując zarówno kwestie prawne, jak i finansowe. Jego najważniejsze cele to ustabilizowanie rynku mieszkaniowego i zwiększenie poziomu oszczędności Polaków. By zapewnić zdywersyfikowaną ofertę mieszkaniową, rząd obiecuje zarówno pomoc w kredytowaniu mieszkań, jak również zapewnienie dostępu do tanich mieszkań na wynajem.

Dodatkowo, zwiększenie liczby budowanych mieszkań (w tym tanich mieszkań na wynajem i z opcją dojścia do własności) przy utrzymującym się wysokim popycie na mieszkania wynikającym z niedoboru mieszkań na rynku, służyć ma spadkowi ich cen na rynku, a także zapewnieniu lepszej dostępności lokali. Od lat obserwowany i pogłębiający się niski udział budownictwa czynszowego w rynku ma zostać zwiększony dzięki wsparciu przez rząd spółdzielni mieszkaniowych, TBS-ów oraz spółek gminnych w ich działalności budowlanej, ale także budowaniu mieszkań przez Skarb Państwa. Nowy program dedykowany będzie przede wszystkim rodzinom o średnich i niskich dochodach, które przy współudziale państwa będą w stanie zaspokoić potrzeby mieszkaniowe bez konieczności ryzykownego zadłużania się.

Średniozamożnym Polakom w dojściu do własności pomagać ma powołanie do życia kas oszczędnościowo-budowlanych. Przyświecają im dwa zasadnicze cele – gromadzenie kapitału dzięki umowie docelowego oszczędzania zawartej na okres nie krótszy niż 4 lata oraz kredytowanie celów mieszkaniowych, do których zaliczać miałoby się:

1. odpłatne nabycie, budowa, odbudowa, remont, modernizacja, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego;
2. nabycie prawa własności domu jednorodzinnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabycie własności, a także udziału we współwłasności gruntu przeznaczonego pod budowę domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego albo uzbrojenie działki budowlanej;
3. spłata kredytu bankowego zaciągniętego na ww. cele;
4. wniesienie przez członka spółdzielni mieszkaniowej wpłat przeznaczonych na przeniesienie przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka prawa własności lokalu mieszkalnego.

Nie ulega wątpliwości, że budownictwo mieszkaniowe nie może rozwijać się bez skutecznego systemu oszczędzania. Służy on nie tylko budowaniu stabilności budżetów gospodarstw domowych, sprzyja także bezpieczeństwu kredytowania oraz jest elementem edukacji finansowej. Zgodnie z danymi NBP, ponad 95% depozytów w Polsce lokowane jest na okres krótszy niż 1 rok (w tym ok. 40% na bieżących rachunkach ROR) , co rodzi poważne trudności w finansowaniu nimi kredytów 25-letnich i dłuższych.