Czy TUW może być alternatywą dla kierowcy?

Przeczytaj także: 5 popularnych ubezpieczeń. Jak długo obowiązują?

Tytułem wyjaśnienia warto przypomnieć, że obowiązujące w naszym kraju prawo zezwala na trzy formy działalności ubezpieczeniowej bez asekuracji. Są to:

• spółka europejska,
• spółka akcyjna,
• towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych (TUW).

Wymienione wyżej towarzystwa, analogicznie jak inni ubezpieczyciele, mogą świadczyć usługi tylko w ramach jednego działu ubezpieczeń. W praktyce oznacza to, że jeden TUW nie może posiadać w ofercie zarówno polis na życie, jak i ubezpieczeń majątkowych (np. samochodowego OC).

Na rodzimym rynku funkcjonują zaledwie dwa TUW-y trudniące się ubezpieczeniami na życie. Pozostałe dziewięć towarzystw ubezpieczeń wzajemnych wyspecjalizowało się w ochronie majątku oraz sprzedaży innych polis ubezpieczeniowych niż "życiowe".

Statystyki prowadzone przez GUS dowodzą znacznych rozbieżności pomiędzy skalą działalności TUW-ów i pozostałych ubezpieczycieli. Wystarczy spojrzeć na te liczby: pod koniec 2014 roku aktywa ubezpieczeniowych spółek akcyjnych sięgały 175,51 mld zł, podczas gdy TUW-y mogły się pochwalić 59 razy niższym wynikiem.

„Uwagę zwraca jednak fakt, że od 2004 r. do 2014 r. różnica pomiędzy poziomem aktywów spółek akcyjnych i TUW-ów zmniejszyła się ponad trzykrotnie” - mówi Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl .

Niewielka skala działania TUW-ów wynika m.in. ze specyfiki tych instytucji. Warto wiedzieć, że towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, z historycznego punktu widzenia są starszym wariantem działalności niż ubezpieczeniowe spółki akcyjne. Wzajemnej ochrony przed nieszczęściem, szukali członkowie średniowiecznych cechów rzemieślniczych i gildii kupieckich. Organizacje podobne do TUW-ów, działały na terenie Polski już 200 lat temu.

Wzajemność ochrony jest najbardziej charakterystyczną cechą współczesnych TUW-ów. Członkowie tych instytucji są zarówno ubezpieczonymi (na zasadach wzajemności), jak i udziałowcami. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że spółdzielcze kasy oszczędnościowo - kredytowe (SKOK-i) są odpowiednikiem TUW-ów z innej części sektora finansowego. Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych różnią się od komercyjnych ubezpieczycieli (spółek SA) brakiem orientacji na zysk i dywidendę dla zewnętrznych interesariuszy (posiadaczy akcji).

„Wypracowana nadwyżka finansowa TUW-u, najczęściej służy do obniżenia składek w kolejnym okresie ubezpieczeniowym” - wyjaśnia Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Zgodnie z pierwotną ideą, TUW-y (podobnie jak SKOK-i) powinny być instytucjami o niewielkim zasięgu, które zrzeszają członków z tego samego obszaru albo tej samej grupy zawodowej. Ustawodawca pozwolił jednak towarzystwom ubezpieczeń wzajemnych na oferowanie polis osobom niebędącym ich członkami. Składka wszystkich polis dla „nie-członków”, powinna być mniejsza niż 10% łącznej sumy zebranych składek.

Osoby zamierzające kupić polisę od TUW-u jako „klient zewnętrzny”, nie muszą zagłębiać się w zasady działania takiej instytucji. Lektura statutu jest konieczna dla tych ubezpieczonych, którzy chcą stać się członkami towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych. Takie osoby powinny zwrócić szczególną uwagę na odpowiedzialność finansową członków za straty TUW-u i koszty związane z wpłaceniem wpisowego oraz wykupieniem udziałów.

„Trzeba zdawać sobie sprawę, że przynależność do systemu ubezpieczeń wzajemnych oznacza również pewne obowiązki i może skutkować koniecznością pokrycia rocznej straty towarzystwa (np. poprzez dopłatę do składki)” - podsumowuje Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.