Sektor finansowy: bez wkładu we wzrost gospodarczy sukcesu nie będzie

Przeczytaj także: Większa ochrona klientów firm finansowych. Deklaracja premier

Tekst raportu nie pozostawia wątpliwości: system finansowy Europy i Azji Środkowej jest o wiele mniej rozwinięty i zróżnicowany niż ma to miejsce na zachodzie Starego Kontynentu, czy też w regionach, których zamożność znajduje się na zbliżonym poziomie. Wystarczy spojrzeć na statystyki. I tak np. w badanych krajach z produktów oszczędnościowych korzysta 38 procent dorosłych, we wszystkich państwach rozwijających się naszego globu odsetek ten sięga 54 procent. Jeszcze gorzej wygląda korzystanie z ubezpieczeń, a zaufanie do banków również pozostawia wiele do życzenia.

„Zaufanie do banków musi wzrosnąć, konieczna jest też dywersyfikacja systemu finansowego, aby gospodarki mogły rozwijać się nadal w zrównoważony sposób. Reformy powinny ograniczać bariery dostępu do systemu finansowego tak, aby korzystało z niego jak najwięcej osób i firm. Nasz raport wskazuje możliwe obszary i priorytety rozwoju tego systemu” – mówi David Gould, ekonomista Banku Światowego i współautor raportu.

Raport wskazuje na cztery aspekty, dzięki którym sektor finansowy będzie się rozwijać, przywiązując jednocześnie dostateczną wagędo dbałości o zrównoważony wzrost gospodarczy:

• Stabilność, którą miarą może być udział niespłacanych kredytów
• Efektywność, którą można poprawiać np. za sprawą redukcji kosztów
• Włączenie, stymulowane np. poprzez rozwijanie elektronicznych płatności
• Różnorodność, możliwa do osiągnięcia poprzez rozwój i dywersyfikację rynku kapitałowego.

Jak czytamy w raporcie, lata 90-te XX wieku przyniosły dynamiczny rozwój systemów finansowych krajów Europy i Azji Środkowej, którego motorem była w głównej mierze ekspansja sektora bankowego często finansowanego kapitałem zagranicznym. Taki model umożliwił firmom i gospodarstwom domowym dostęp do systemu, ale jednocześnie spowodował mniejszą efektywność i zwiększył podatność na wstrząsy. W konsekwencji region nie uniknął dwóch kryzysów bankowych – pod koniec lat 90. oraz w roku 2008.

„Od ostatniego kryzysu sektor finansowy częściowo się umocnił. Oceniamy jednak, że w długim okresie banki nie dadzą rady same wspierać zrównoważonego wzrostu gospodarczego” – mówi Martin Melecky, ekonomista Banku Światowego i współautor raportu. „Widać, że w porównaniu z innymi rozwijającymi się krajami Europy i Azji Środkowej Polska radzi sobie nieźle, jeśli chodzi o rozwój sektora finansowego. Istnieje jednak przestrzeń do poprawy dostępu do finansowania dla firm, szczególnie poprzez instrumenty rynku kapitałowego oraz kredytów dla małych i średnich firm. Z badań wynika, że firmy w Polsce uznają dostęp do finansowania za poważną przeszkodę aż o 30 procent częściej niż pozostałe firmy z regionu Europy i Azji Środkowej” – dodaje Martin Melecky.

Raport zwraca również uwagę na konkretne działania, które mogłyby poprawić kondycję sektora finansowego. Wśród nich wymienia działania na rzecz zmniejszenia wysokiego wskaźnika niespłacanych kredytów, prowadzenie polityki makroostrożnościowej, poprawę zarządzania państwowymi bankami oraz upowszechnianie elektronicznych płatności.