10 przykazań pożyczki w rodzinie

Przeczytaj także: Pożyczka od rodziny = dług w skarbówce. Jak uniknąć kłopotów?

Pożyczki w rodzinie to drugi, po zakupach na raty, najczęściej stosowany sposób na podreperowanie finansów domowych. Z pomocy najbliższych korzystamy niemal w tym samym stopniu co z kart kredytowych czy pożyczek gotówkowych – mówi Paweł Trybuchowski, Wiceprezes Zarządu GetBack S.A. –Wparcie finansowe udzielane przez najbliższych to najczęściej przejaw chęci pomocy i współpracy w ramach podstawowej komórki społecznej. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że osoba, która prosi o pożyczkę kogoś z rodziny, mogła wcześniej spotkać się z odmowną decyzją kredytową banku, a to z pewnością nie było podyktowane złą wolą instytucji, ale uzasadnionymi obawami co do zdolności kredytowej pożyczkobiorcy. Niemal 7% respondentów naszego badania przyznaje zresztą, że ze spłatą pożyczki w rodzinie miało spore problemy. Dlatego też zanim zdecydujemy się poprosić o wsparcie, zapoznajmy się z katalogiem zasad odpowiedzialnego pożyczania od najbliższych

Kliknij, aby powiekszyć

fot. wojost11 - Fotolia.com

Pożyczka

Zapewnij sobie świadka lub dowód potwierdzający udzielenie pożyczki.

Pożyczki w rodzinie – dekalog dobrych praktyk

1. Upewnij się, że pożyczający wie, iż oczekujesz zwrotu pieniędzy. Być może pod prośbą o „pożyczkę” w rzeczywistości kryje się nadzieja na darowiznę.
2. Gdy pożyczasz więcej niż 1000 zł – zachowaj dokumentową formę umowy. Jeśli tego nie zrobisz, w przypadku sporu w sądzie nie będziesz mógł powoływać świadków ani składać zeznań, które dowodziłyby, że faktycznie doszło do pożyczenia pieniędzy. Ponadto łatwiej będzie ustalić jasne zasady i termin spłaty pożyczki, a druga strona poważniej podejdzie do tematu. Uwaga – forma dokumentowa to nie to samo co forma pisemna. Zgodnie z aktualnymi przepisami, wystarczające jest zawarcie umowy np. przez e-mail lub SMS. Ważne, by został po niej jakikolwiek ślad.
3. Upewnij się, że Twoja sytuacja finansowa jest wystarczająca na udzielenie komukolwiek pożyczki. Zawsze kieruj się zasadą: nie pożyczaj więcej, niż Cię na to stać. Nie bój się odmówić bliskim, kiedy wiesz, że prośba przekracza Twoje możliwości. Ewentualne problemy finansowe mogłyby wówczas odbić się źle na kondycji całej Twojej rodziny.
4. Oceń „zdolność kredytową” osoby, która prosi Cię o pożyczkę. Dopytaj o jej dochody i wydatki. Postaw się w sytuacji osoby pożyczającej i oszacuj, czy spłata jest realna. Określ też ryzyko niezwrócenia pieniędzy. Jeżeli szczerze porozmawiasz z członkiem rodziny o jego sytuacji finansowej, będziesz mógł też skuteczniej mu pomóc, wskazać często popełniane błędy, zaproponować inne rozwiązania i zapobiec dalszemu zadłużaniu się.
5. Jasno określ termin zwrotu pieniędzy. Weźcie pod uwagę różne czynniki, np. czy termin nie wypadnie przed świętami lub wyjazdem na wakacje. Jeśli tak – poruszcie ten temat i ewentualnie wybierzcie dogodniejszą datę. Nie bój się też odezwać do pożyczkobiorcy, jeśli termin nie zostanie dotrzymany. Inaczej dłużnik może pomyśleć, że zrezygnowałeś z dochodzenia pożyczki.
6. Zapewnij sobie świadka lub dowód potwierdzający udzielenie pożyczki. Przekaż pieniądze w czyjejś obecności lub za pomocą przelewu bankowego, którego tytuł będzie jednoznacznie wskazywał na fakt pożyczki. Najgorszą rzeczą, jaką można zrobić, jest pożyczenie pieniędzy w biegu, pod presją, bez poświęcenia czasu na przemyślenia i rozmowę, bez wyznaczenia reguł spłaty oraz bez potwierdzenia przekazania kwoty pożyczki.
7. Pożyczaj odpowiedzialnie i ucz odpowiedzialności. Jak wynika z badań Millward Brown dla GetBack S.A., co piąty młody człowiek w wieku 18-29 lat w okresie ostatnich 24 miesięcy zdecydował się na pożyczenie pieniędzy od rodziny. Najprawdopodobniej dla większości z nich była to pierwsza pożyczka w dorosłym życiu. Nie należy traktować tej sprawy pobłażliwie. Jeżeli Twoje dziecko pożycza od Ciebie pieniądze, postaraj się wykorzystać to jako szansę na życiową lekcję, która pomoże mu sumiennie i odpowiedzialnie podchodzić do podejmowanych zobowiązań. W przyszłości młodzi ludzie mogą potrzebować pożyczek na znacznie wyższe kwoty, np. przy zakupie mieszkania czy samochodu. Dlatego pożyczka rodzinna może i powinna być szkołą odpowiedzialnego pożyczania i gospodarowania pieniędzmi; szkołą, która pozwoli uniknąć wielu finansowych problemów w przyszłości.
8. Zwróć uwagę, że pożyczki i kredyty oferowane na rynku wiążą się z dodatkowym kosztem i marżą (zarobkiem) po stronie pożyczkodawcy. Pożyczenie pieniędzy na 0% to znacząca pomoc finansowa – pamiętaj jednak, że nie zyskasz odsetek, a w przypadku inflacji pieniądze stracą na wartości. Miej to zawsze z tyłu głowy.
9. Prawnicze przysłowie mówi, że umowy pisze się na złe czasy. Wyobraź sobie najgorszy możliwy scenariusz i przeanalizuj, czy jeśli wydarzenia przyjmą pesymistyczny obrót, będziesz w stanie odzyskać swoje pieniądze bez odwoływania się do sądu i komornika. Pamiętaj, że z tych względów ważne jest spełnienie wymogów prawnych odnośnie formy pisemnej i podatków.
10. Ucz się na błędach. Jeżeli nie znałeś powyższych zasad, kiedy udzielałeś komuś pożyczki i straciłeś swoje pieniądze, wykorzystaj to doświadczenie, by nie doprowadzić ponownie do takiej sytuacji. Nie bój się odmówić komuś, kto już wcześniej nie wywiązał się ze swoich zobowiązań.

Przeczytaj także: Pożyczka w rodzinie? Warto określić warunki