Nieznajomość prawa szkodzi. Także kredytobiorcy

Przeczytaj także: Strata w PIT utrudni zaciągnięcie kredytu

Ignorantia iuris nocet, czyli - innymi słowy - nieznajomość prawa szkodzi. Ta jedna z podstawowych zasad prawa wywodzi się jeszcze z prawa rzymskiego. Nie będzie zatem zbyt dużą przesadą powiedzieć, że jest stara jak świat. Okazuje się jednak, że świadomość jej istnienia i słuszności to jedno, a podpierane się tą prawdą w życiu - drugie.

Spójrzmy chociażby na stan wiedzy finansowej Polaków. Badanie zrealizowane przez Ipsos na zlecenie Wonga jedynie potwierdza, że sytuacja jest daleka od ideału. Co piąty z nas przyznaje, że o finansach wie tyle, co nic, a połowa ocenia, że jest w tym temacie średnio zorientowana. Nie jest niczym zaskakującym, że brak podstawowej wiedzy w tym zakresie owocuje nieznajomością przysługujących nam praw konsumenckich. Ta ostatnia to prosta droga do podejmowania złych decyzji finansowe, które z kolei mogą doprowadzić nas wprost do upadłości konsumenckiej. Wonga sprawdziła, czy Polacy zdają sobie sprawę z tego, że nieznajomość prawa szkodzi. Czy znamy swoje uprawnienia i wiemy, czego powinniśmy oczekiwać odkredytodawców?

Wszystko, co musisz wiedzieć

Jak wynika z badania Wonga, ¾ respondentów wie, że przed udzieleniem finansowania kredytodawca ma obowiązek poinformować klienta o całkowitej kwocie zobowiązania. Mimo że ta liczba badanych wydaje się duża, to jednak wynika z niej, że nadal co czwarty Polak nie ma świadomości, jakie informacje muszą zostać mu przekazane przez instytucję udzielającą finansowania. Pokazuje to, że często konsumenci podpisują umowę kredytu, nie znając tak istotnej informacji, jak dokładna kwota, jaką przyjdzie im zapłacić.

– Zawierając umowę kredytową nie znając jej warunków, narażamy się na różne zagrożenia, np. możemy stać się ofiarą nieuczciwych firm, które wykorzystują niewiedzę klientów. Aby trafnie podejmować decyzje finansowe, racjonalnie dysponować budżetem oraz wybierać odpowiednie dla nas produkty powinniśmy mieć świadomość posiadanych praw, które mogą w przyszłości uchronić nas przed problemami, a także przed działaniem nieuczciwych osób i podmiotów – przestrzega Zuzanna Kopaczyńska-Grabiec, dyrektor Departamentu Prawnego i Regulacyjnego w Wonga w Polsce.

Z kolei, ponad 60 proc. respondentów wskazało, że kredytodawca musi im udzielić informacji o oprocentowaniu kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat w nim uwzględnianych, a także o rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania (RRSO). Jedynie 4 proc. ankietowanych przyznało, że nie wie, o czym powinien poinformować kredytodawca przed podpisaniem umowy.

Nieznajomość prawa szkodzi

Jak wygląda wiedza Polaków, jeśli chodzi o prawa przysługujące im już po uzyskaniu kredytu? Jak pokazuje badanie Wonga, tylko niewiele ponad 40 proc. respondentów jest świadomych, że w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kredytowej może od niej odstąpić bez podawania przyczyny. Z kolei, co czwarty badany wie, że ma możliwość spłaty kredytu w całości, bądź części przed upływem jego terminu. Co niepokojące, aż 13 proc. badanych uważa, iż po zawarciu umowy kredytowej nie przysługują im żadne prawa, a 17 proc. deklaruje brak wiedzy na ten temat.

– Tak niski odsetek badanych znających prawo do odstąpienia od umowy kredytu dziwi. Zwłaszcza, że obecnie wielu Polaków na co dzień kupuje w internecie i korzysta z możliwości zwrotu towaru w terminie 14 dni. Wyniki badania pokazują, że z naszą świadomością finansową nie jest najlepiej. Mimo iż korzystamy z takich produktów, jak pożyczki czy kredyty, to nadal nie mamy wystarczającej wiedzy na temat przysługujących nam praw zarówno przed zawarciem umowy, jak i w trakcie jej trwania. Nie od dziś wiadomo, że nieznajomość prawa szkodzi, dlatego warto dokładnie zapoznać się z przepisami, które powinien znać każdy kredytobiorca – mówi Zuzanna Kopaczyńska-Grabiec z Wonga w Polsce.

Doświadczenie jest dobrym doradcą

Jak wynika z badania Wonga wiedza na temat praw przysługujących konsumentom przed podpisaniem umowy kredytowej zwiększa się wraz z wiekiem. Respondenci mający 45-55 lat najczęściej udzielali poprawnych odpowiedzi dotyczących informacji, jakie musi przekazać instytucja finansowa klientowi przed udzieleniem kredytu. Przykładowo, konieczność podania całkowitej kwoty kredytu wskazywało aż 81 proc. badanych z tej grupy wiekowej, podczas gdy wśród respondentów mających 20-24 lata było to 68 proc. Osoby w wieku 45-55 również najrzadziej odpowiadały błędnie, że kredytodawca nie musi nas o niczym informować.

– Większy odsetek poprawnych odpowiedzi wskazywanych przez dorosłych Polaków w wieku 45-55 może być pochodną doświadczenia życiowego – wskazuje Zuzanna Kopaczyńska-Grabiec. – Wyniki badania pokazują również, że niestety młodzi ludzie nie zdają sobie do końca sprawy z tego, że nieznajomość prawa szkodzi co przejawia się niską wiedzę na temat przysługujących im praw. To niepokojące, zwłaszcza w kontekście najnowszych danych BIK, z których wynika, że masowo korzystają oni z produktów finansowych. Prawie co piąta osoba w wieku 18-24 lat posiada kredyt i jest zadłużona średnio na 11,6 tys. zł. Nieznajomość podstawowych praw może prowadzić do wielu problemów finansowych i utrudnić start w dorosłe życie. Dlatego ważna jest edukacja finansowa społeczeństwa, a także wskazywanie młodym ludziom, że kredytowanie coraz to nowych zachcianek nie zawsze jest rozsądnym rozwiązaniem i że warto najpierw zadbać o swój budżet – dodaje.