Faktoring. Coś więcej niż finansowanie przedsiębiorstw?

Przeczytaj także: Płynność finansowa w czasie spowolnienia gospodarczego. Pomoże faktoring

Czym jest faktoring i dla kogo jest przeznaczony?

Faktoring polega na wykupieniu przez instytucję finansową faktur, wystawionych przez przedsiębiorstwo. To usługa poprawiającą płynność finansową firmy i dlatego jest przeznaczona dla klientów zainteresowanych uzyskaniem zapłaty za towary i usługi bez czekania na termin płatności, który zazwyczaj wynosi od 30 do 90 dni. Faktoring jest transakcją trójstronną, w której udział biorą: klient (faktorant), odbiorca (dłużnik) oraz strona finansująca (faktor).

Zasada działania

Zasada działania factoringu jest prosta. Po podpisaniu umowy z faktorem, należy przesłać mu niezapłacone przez naszych kontrahentów lub klientów faktury, na podstawie których zostaje wypłacone 80-90% zaległej kwoty, co z pewnością zagwarantuje dalsze, niezachwiane funkcjonowanie naszej firmy. Spłata uzyskanej „pożyczki” następuje po przelaniu przez dłużnika środków na konto faktora (konto widnieje na fakturze), który także przelewa nam (faktorantowi) pozostałą część środków, czyli spłaca pozostały dług. Firma korzystająca z takiego rozwiązania zyskuje bardzo dużo. Najważniejszą korzyścią jest utrzymanie płynności finansowej, a co za tym idzie, zmniejszenie ryzyka bankructwa. Dodatkowym atutem jest również zwiększenie ściągalności należności poprzez działanie faktora.

Usługę taką świadczą instytucje bankowe oraz pozabankowe. Banki wymagają od klientów braku negatywnych wpisów w bazach zbierających informacje o kredytobiorcach, takich jak BIG (czyli firma, która chce skorzystać ze wsparcia faktoringu w przeszłości, obecnie nie może zalegać ze spłatą zobowiązań finansowych) oraz przedstawienia zaświadczenia o regularnym opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, itp.

Jeżeli firma dotychczas nie korzystała z factoringu, to kłopoty z terminowym regulowaniem płatności przez zleceniodawców mogły spowodować, że popadła w kłopoty i sama nie była w stanie dotrzymać terminów płatności. W takiej sytuacji opóźnienia będą widoczne w „bazach dłużników” i firma może nie uzyskać zgody na faktoring w instytucji bankowej. Wtedy pomocną dłoń wyciągają faktorzy pozabankowi. Zasada ich działania jest taka sama, jak w przypadku banków, jednakże wszelakie negatywne informacje o firmie, które mogą widnieć we wspomnianych bazach, nie dyskwalifikują przedsiębiorcy i ten może skorzystać ze wsparcia faktoringu.

Faktoring dla branży budowlanej

W przypadku branży budowlanej, powinno się raczej mówić o dyskontowaniu wierzytelności niż o faktoringu. Specyfiką tej branży jest bowiem mała powtarzalność usług. Poza tym poszczególne faktury oddają tylko część całej wartości inwestycji. Jest to związane z realizacją kolejnych jej etapów, zatrzymywaniem licznych kaucji, potrąceniami za różne zdarzenia, np. opóźnienia, wadliwe wykonanie robót itp. Liczba zdarzeń mogących obniżyć wartość nabytej i sfinansowanej wierzytelności jest w tej branży wyjątkowo obszerna, co w zderzeniu z tym, jak często klienci nie przywiązują wagi do dobrego udokumentowania wierzytelności, daje nam odpowiedź na pytanie, czemu tak liczne są przypadki spraw spornych czy zwłok dotyczących zapłaty za konkretną wierzytelność.

– Faktoring dla branży budowlanej to coś więcej niż tylko źródło finansowania bieżącej działalności. Kiedy klient trafia do nas z finansowaniem transakcji budowlanej, to oprócz uzyskania samego wsparcia finansowego, otrzymuje również szeroką pomoc i cały pakiet usług dodatkowych zawartych w ofercie. O ich wartości najczęściej przekonuje się dopiero w trakcie procesu przyznania finansowania lub w przypadku wystąpienia kryzysowego scenariusza z płatnikiem – komentuje Grzegorz Pardela, Członek Zarządu, Dyrektor Handlowy Pragma Faktoring S.A., Partner Biznesowy Expander Advisors Sp. z o.o.

Faktoring dla „budowlanki” krok po kroku

Współpracę z firmą posiadającą w swej ofercie usługę faktoringu, warto zacząć od zlecenia dokonania rzetelnej ekspertyzy danego kontraktu czy umowy. Należy szukać faktora, u którego nie poniesiemy z tego tytułu dodatkowych opłat, a koszt takiej pomocy zostanie ujęty w cenie usługi faktoringowej. W opinii prawnej otrzymamy czytelne wskazówki na temat tego, czy umowa, którą zawarliśmy ze swoim kontrahentem o świadczeniu usług budowlanych w precyzyjny sposób opisuje poszczególne obszary współpracy, np. terminy i warunki odbioru poszczególnych etapów realizacji projektu, tryb zgłaszania reklamacji, wartość kaucji. Należą do nich także zasady określające zgłoszenie podwykonawcy do inwestora, oraz te określające rozliczenia pomiędzy członkami konsorcjum, jeśli w takiej konfiguracji realizowana jest inwestycja, okoliczności i wysokość naliczania ewentualnych kar czy wreszcie samo udokumentowanie wierzytelności. W oparciu o taką opinię przygotowuje się następnie odpowiednie dokumenty, które doprecyzowują w/w obszary, zawężające pole do ewentualnych sporów i chronią interesy klienta, który decyduje się na usługę faktoringu.

Kolejny krok to weryfikacja biznesowa kontraktu – badanie całej ścieżki, od inwestora, przez generalnego wykonawcę, aż do podwykonawców, ich kondycji finansowej i zdolności do spłaty zobowiązań, w tym zobowiązań regresowych czy warunków rozliczeń pomiędzy członkami konsorcjum.

Dopiero tak przygotowana transakcja daje nam pewność, że cały proces faktoringu przebiegnie sprawnie i bez zbędnych komplikacji. W przypadku, kiedy jednak dochodzi do opóźnień w zapłacie, dzięki posiadaniu właściwie udokumentowanej transakcji, uzyskanie należności nie będzie trudne. Pomoże nam w tym, także znalezienie odpowiedniego faktora, np. firmy, która posiada własną spółkę windykacyjną, która od wielu lat działa na rynku wierzytelności wymaganych B2B.

Faktoring samorządowy kontra przedsiębiorcy z branży budowlanej

Wiele firm zajmujących się kwestią finansowania przedsiębiorstw proponuje swoim klientom z sektora budowlanego także usługę faktoringu samorządowego. Jest ona skierowana do przedsiębiorców realizujących kontrakty na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego (dalej zwane JST), czyli gmin, powiatów, czy województw. Skorzystanie z tego rozwiązania pozwala na szybkie pozyskanie środków pieniężnych pod wierzytelności, których płatnikiem jest JST. Opinia na temat danej jednostki JST jest wyznacznikiem udzielenia finansowania. W praktyce oznacza to, że jeśli np. gmina ma dobrą opinię dotyczącą wypłacalności, to firma realizująca dla niej kontrakt, nie musi przedstawiać dokumentów finansowych, aby uzyskać pieniądze od faktora.

Klient, który zdecyduje się na usługę faktoringu, nie posiadając pełnej kwoty na realizację kontraktu, który został zlecony przez JST, uzyskuje dostęp do środków na realizację projektu i przy tym nie ma liczonej zdolności kredytowej. Jest to ewenementem na rynku. Przedsiębiorca po udokumentowaniu bezsporności wierzytelności uzyskuje równowartość wystawionych faktur (100%).

Monika Mojzesowicz, Dyrektor Departamentu Produktów dla Firm w Expander Advisors Sp. z o.o.