Jak płatności cyfrowe wpływają na rozwój miast?

Przeczytaj także: Cyfryzacja. Poznaj opinie Polaków

Przed nami rezultaty raportu „Cashless Cities: Realizing the Benefits of Digital Payments” (Miasta bezgotówkowe – korzyści z płatności cyfrowych). To unikalne opracowanie stara się odpowiedzieć na pytanie o korzyści netto, jakie mogłyby osiągnąć miasta, które zdołałyby osiągać „możliwy dla nich poziom bezgotówkowości”. Jest to poziom, w którym wszyscy mieszkańcy używaliby płatności cyfrowych w takim samym stopniu, jaki dziś charakteryzuje 10% najbardziej aktywnych pod tym względem osób zamieszkujących dane miasto. Warto podkreślić, że celem, który przyświecał autorom badania, nie było ukazanie sposobów na wyeliminowanie gotówki, ale jedynie zmierzenie możliwych kosztów i korzyści, jakie niosłoby za sobą znaczne upowszechnienie płatności cyfrowych.

W raporcie jest mowa również o naszym kraju. Warszawę – wraz z Rzymem, Zurychem, Lizboną, Dubajem czy Szanghajem – zaliczono do miast „cyfrowo dojrzewających”. Miasta tej kategorii są zwykle dobrze przygotowane na płatności cyfrowe, przede wszystkim pod względem infrastruktury, natomiast ich mieszkańcy wciąż jeszcze korzystają z takich płatności w stopniu umiarkowanym lub bardzo chętnie korzystają z płatności cyfrowych pomimo braku odpowiedniej infrastruktury i słabego ubankowienia społeczeństwa.


Autorzy badania oszacowali krótko- i długoterminowe korzyści, jakie zmniejszona zależność od gotówki przyniosłaby trzem głównym grupom – konsumentom, firmom i sektorowi publicznemu. Łączna wartość bezpośrednich korzyści netto w 100 miastach objętych analizą wyliczona została w przybliżeniu na 470 mld dolarów:

• Wartość bezpośrednich korzyści netto osiągalnych w 100 miastach przez konsumentów oszacowano na 28 mld dolarów rocznie. Byłoby to rezultatem m.in. oszczędności czasu (na poziomie do 3,2 mld godzin) przy transakcjach bankowych, handlowych oraz kupna biletów transportu miejskiego – a także zmniejszonej skali przestępczości związanej z kradzieżą gotówki.
• Wartość bezpośrednich korzyści netto osiągalnych w 100 miastach przez firmy oszacowano na ponad 312 mld dolarów. Byłoby to rezultatem m.in. oszczędności czasu (na poziomie do 3,1 mld godzin) przy przetwarzaniu otrzymywanych i przekazywanych płatności, a także zwiększonych wpływów dzięki możliwości obsłużenia większej ilości klientów, zarówno online, jak i w sklepach tradycyjnych. Wyniki badań wskazują również, że koszt akceptacji płatności w formie gotówki lub czeku to 7,1 centa na każdy otrzymany dolar, wobec 5 centów w przypadku płatności cyfrowych.
• Wartość bezpośrednich korzyści netto osiągalnych w 100 miastach przez sektor publiczny oszacowano na ponad 130 mld dolarów. Byłoby to rezultatem m.in. zwiększonych wpływów podatkowych, szybszego tempa wzrostu gospodarczego, redukcji kosztów administracyjnych oraz niższych kosztów wymiaru sprawiedliwości dzięki zmniejszonej skali przestępczości związanej z kradzieżą gotówki.

Według szacunków Visa i Roubini ThoughtLab dalsza popularyzacja płatności cyfrowych mogłaby przynieść Warszawie korzyści o wartości 3,7 mld dolarów rocznie (w tym 0,2 mld dolarów konsumentom, 2,4 mld dolarów – firmom, a 1,1 mld dolarów – sektorowi publicznemu). W ciągu 15 lat oznaczałoby to:

• wzrost zatrudnienia o 1,4%;
• wzrost płac o 0,5%;
• wzrost produktywności o 0,4%;
• wzrost PKB o 46,4 punktów bazowych.

„Nasze badanie dowodzi, jak wiele zyskują konsumenci, przedsiębiorstwa i sektor publiczny w miarę upowszechniania się w miastach płatności cyfrowych” – powiedziała Ellen Richey, vice chairman, chief risk oficer, Visa. „Społeczeństwa, w których płatności cyfrowe zastępują gotówkę, odnoszą korzyści w postaci szybszego tempa rozwoju gospodarczego, zmniejszonej skali przestępczości, większego zatrudnienia i wyższej wydajności pracy” – dodała Ellen Richey.

Pozytywny wpływ płatności cyfrowych nie ogranicza się jedynie do korzyści finansowych dla konsumentów, firm i sektora publicznego. Rosnący zakres korzystania z takich płatności może również stać się katalizatorem dla poprawy podstawowych wskaźników ekonomicznych miasta, w tym wzrostu PKB, zatrudnienia, płac czy wydajności.

„Stosowanie technologii cyfrowych – od smartfonów i urządzeń ubieralnych aż po sztuczną inteligencję czy autonomiczne samochody – szybko zmienia zwyczaje zakupowe, sposoby podróżowania i ogólnie całe życie mieszkańców miast. Nasza analiza prowadzi do wniosku, że bez solidnej podstawy w postaci płatności elektronicznych miasta nie będą w stanie w pełni wykorzystać szans, jakie niesie ze sobą cyfrowa przyszłość” – powiedziała Lou Celi, dyrektor Roubini ThoughtLab.

Publikacja „Cashless Cities: Realizing the Benefits of Digital Payments” formułuje 61 rekomendacji dla polityków i samorządowców dotyczących zwiększenia efektywności miast poprzez upowszechnienie płatności cyfrowych. Wśród tych rekomendacji znajdują się m.in. propozycje programów edukacji finansowej adresowanych do osób nieubankowionych czy też podejmowania inicjatyw promujących innowacyjność, ukierunkowanych na popularyzację nowych technologii płatniczych, wprowadzanie bezpiecznych, otwartych systemów płatniczych w transporcie publicznym, itd.

Visa i Roubini ThoughtLab oferują również dostępne online narzędzie do wizualizacji danych, uzupełniające raport „Cashless Cities: Realizing the Benefits of Digital Payments”. Można dzięki niemu obserwować, jak zwiększenie lub zmniejszenie zakresu korzystania z płatności cyfrowych w każdym ze 100 miast objętych badaniem wpływa na skalę korzyści ze zmniejszenia uzależnienia od gotówki. Z narzędzia wizualizacji danych można skorzystać na stronie www.visa.com/cashlesscities, gdzie dostępny jest także tekst raportu.

Metodologia
Roubini ThoughtLab, czołowy ośrodek badań ekonomicznych, przeprowadził w 2016 r. sondaż na próbie 3 tys. konsumentów i 900 firm w sześciu miastach o różnym stopniu upowszechnienia płatności cyfrowych (Tokio, Chicago, Sztokholm, Sao Paolo, Bangkok i Lagos). Badano zakres stosowania oraz akceptacji pieniądza papierowego i cyfrowego, wraz ze związanymi z nimi kosztami i korzyściami. Następnie, w oparciu o szczegółowe dane demograficzne i ekonomiczne, dokonano ekstrapolacji wyników badań na dalsze 94 miasta z całego świata – w celu określenia wpływu (netto), jaki przejście w kierunku gospodarki bezgotówkowej wywarłoby na konsumentów i firmy w każdym z tych miast. Odwołując się do jeszcze innych źródeł, określono również spodziewany wpływ na sektor publiczny. Przy formułowaniu ostatecznych wniosków badacze korzystali także z bazy źródłowej Banku Światowego, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz innych renomowanych instytucji. Przy obliczaniu „katalizującego” wpływu, jaki zwrot ku płatnościom cyfrowym wywarłby na każde z badanych 100 miast (pod względem wzrostu ekonomicznego, wydajności, zatrudnienia i płac) zastosowano model ekonometryczny NIGEM (National Institute Global Econometric Model), wykorzystywany przez wiele banków centralnych i innych instytucji. W zamówionym przez Visa projekcie badawczym ośrodek Roubini ThoughtLab samodzielnie przeprowadził badania, opracował wyniki i dokonał ich analizy.