Co 7. emeryt regularnie pomaga finansowo rodzinie

Przeczytaj także: Dzień Babci i Dziadka: finansowy portret seniorów

Sami nie mają lekko, ale jeszcze starają się pomagać innym? Najwyraźniej tak. I wprawdzie badanie, które BIG InfoMonitor zlecił ARC Rynek i Opinia*, pokazało, że większość badanych (emeryci w wieku co najmniej 60 lat) nie pomaga bliskim finansowo, to i tak ponad 40-procentowy odsetek ankietowanych zasilających budżety domowe rodziny to całkiem pokaźny wynik. 1/3 respondentów, którzy zadeklarowali udzielanie wsparcia, robi to raz w miesiącu, 40 proc. od czasu do czasu, a co czwarty - tylko w wyjątkowych przypadkach.

Wzajemne wsparcie

Statystyki GUS pokazują, że grono Polaków utrzymujących się z emerytury lub renty liczy sobie 8,9 mln osób**. Gospodarstwa domowe prowadzone poprzez emerytów i rencistów to przeszło 1/3 (35 proc.) pośród 13,5 mln prywatnych gospodarstw domowych. Ponad połowa świadczeniobiorców otrzymuje emeryturę na przeciętnym krajowym poziomie ok. 2,13 tys. zł brutto lub niższą. 36 proc. świadczeniobiorców otrzymuje z ZUS kwoty powyżej średniej, z czego w przypadku około 330 tys. jest to w granicach 4 tys. zł i więcej. Na pewno przy wyższych wpływach łatwiej o szczodrość, a bliskim łatwiej też wyjść z prośbą o pomoc.

- Choć seniorzy deklarują, że to głównie oni inicjują pomoc, a niewielu przyznaje, że to bliscy proszą o pieniądze, to jednak nasze badania*** na grupie 18-34 latków, przeprowadzone wraz ze Stowarzyszeniem Program Wsparcia Zadłużonych pokazują, że co trzecia młoda osoba (35 proc.), w sytuacji gdy ma problemy finansowe zwraca się o pomoc do rodziny i znajomych, i jest to najczęściej stosowany pomysł na kłopoty – zwraca uwagę Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor. - Nie można jednak zapominać, że część seniorów też potrzebuje wsparcia rodziny. Z baz BIG InfoMonitor oraz BIK wynika, że w grupie wiekowej od 65 lat wzwyż, problemy z opóźnionymi płatnościami rat kredytów, pożyczek a także rachunków ma ponad 333 tys. osób****, czyli co dziewiętnasty senior. W tej grupie wiekowej przeterminowane płatności wynoszą średnio 20 175 zł – dodaje Sławomir Grzelczak.

Pomaga połowa emerytów i 37 proc. emerytek

Zdecydowanie częściej skorzy do pomocy są mężczyźni, co wynika z ich lepszej sytuacji finansowej. Według GUS połowa mężczyzn w 2016 r. pobierała emeryturę w wysokości do 2 302 zł brutto podczas gdy połowa kobiet – w wysokości do 1 591 zł brutto. Mężczyźni (45 proc.) częściej niż kobiety (27 proc.) przechodząc na emeryturę, mają jakieś oszczędności. W efekcie jeśli już wchodzi w grę pomoc rodzinie, to udziela jej 50 proc. emerytowanych panów i jedynie 37 proc. emerytek. Pomoc nie musi jednak mieć wyłącznie wymiaru materialnego. Jak pokazuje badanie kobiety trzykrotnie częściej niż mężczyźni oferują rodzinom swoje siły i czas, zajmując się wnukami.

Seniorzy pomagają z własnej inicjatywy

Badani deklarują, że przede wszystkim sami wychodzą z inicjatywą pomocy - 9 na 10. Ale 3 proc. przyznało, że to bliscy zwracają się do nich o wsparcie, a kolejnych 6 proc. mówi, że czasami prosi rodzina, a czasami jest to samodzielna decyzja. Świadczona w ramach rodziny pomoc finansowa to w 95 proc. darowizna. Respondenci, którzy wskazali, że pomagają rodzinie przekazując pieniądze w formie pożyczki zostali również zapytani, czy pożyczane kwoty są im rzeczywiście zwracane. Jak się okazuje pieniądze otrzymało z powrotem czterech na pięciu pomagających seniorów.

Emerytów stać aby dawać średnio 430 zł miesięcznie

Biorąc pod uwagę, ze przeciętna emerytura to na rękę niewiele ponad 1600 zł, średnia kwota deklarowanej pomocy robi wrażenie, bo wynosi 430 zł. Przy czym średnia kwota wskazywana przez kobiety to 370 zł, a przez mężczyzn - 520 zł. Co ciekawe jedna trzecia nie jest w stanie stwierdzić jak dużo daje. Pieniądze na wsparcie pochodzą z głównie z emerytury (79 proc.), w 16 proc. przypadków także z oszczędności, a w 12 proc. z dodatkowych zarobków. Trzech na 100 pomagających przyznaje, że zadłuża się na pomoc rodzinie i sięga w tym celu po kredyt.

Prawie 10 tys. zł kredytu dla rodziny na bieżące potrzeby i sprzęt AGD

Co piątemu emerytowi zdarzyło się kupić na raty coś dla rodziny, a 7 proc. wziąć pożyczkę w celu sfinansowania prezentu z okazji jakiejś uroczystości rodzinnej jak chrzest, komunia czy wesele. 3 proc. pożycza, żeby pomóc rodzinie. Na co idą pieniądze z kredytu przeznaczonego na pomoc dzieciom i wnukom? Najczęściej na bieżące wydatki wspieranej osoby, remont oraz zakup wyposażenia domu w postaci sprzętu AGD, elektronicznego lub mebli.

Średnia kwota kredytów czy pożyczek zaciąganych pożyczek na potrzeby dzieci i wnuków waha się między 9 700 a 9 900 zł. Na własne potrzeby seniorzy pożyczają znacznie mniej, bo średnio 6 700 zł.

*Badanie zostało wykonane przez Instytut ARC Rynek i Opinia na zlecenie BIG InfoMonitor, w listopadzie 2017, metodą wywiadów telefonicznych (CATI), na próbie 502 osób przebywających na emeryturze w wieku 60+ lat (kobiety) oraz 65+ lat (mężczyźni). Próba była reprezentatywna dla populacji kobiet i mężczyzn w przyjętych przedziałach wiekowych. Ponad połowę 502 osobowej próby stanowiły kobiety i mężczyźni między 65 a 74 rokiem życia. 22 proc. badanych przebywało na emeryturze nie dłużej niż 5 lat, kolejne 22 proc. między 6 a 10 lat, 17 proc. od 11 do 15 lat, a niemal 40 proc. badanych przeszło na emeryturę 16 lat temu lub dawniej.

** GUS, Emerytury i renty w 2016

***Badanie przeprowadzone przez Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych przy wsparciu BIG InfoMonitor, w okresie od 10.11.2016 do 18.12.2016 roku, na próbie 890 respondentów, metodą tradycyjnych ankiet (700 respondentów) oraz w wersji on-line (190 respondentów). Po odrzuceniu ankiet niekompletnie wypełnionych, do analizy statystycznej zakwalifikowano ostatecznie 776 ankiet uczestników w wieku 18 do 35 lat.

****Płatności przeterminowane o co najmniej 30 dni na kwotę min. 200 zł wobec jednego wierzyciela, zarówno kredyty jak i pożyczki, długi windykowane oraz m.in. rachunki za telefon, media, czynsz, alimenty, zobowiązania wobec sądów.