Coraz więcej firm chętnych na kredyt bankowy

Przeczytaj także: Leasing detronizuje kredyt, ale wygrywają i tak własne środki

Przed nami rezultaty badania „Mikro, małe i średnie firmy o usługach finansowych”. Wspólny projekt CBM INDICATOR, Warszawskiego Instytutu Bankowości i Związku Banków Polskich zrealizowano w II kwartale br. Za pomocą indywidualnych standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CAPI).
przeanalizowano 1218 polskich przedsiębiorców. Oto, czego dowodzą udzielone przez nich odpowiedzi.

Kredyt bankowy jest najpowszechniejszym źródłem działalności w przypadku 53% średnich firm (roczne obroty w zakresie 3,6 mln – 30 mln zł) oraz 43% mikro i małych przedsiębiorstw (obroty do 3,6 mln zł). To niezły rezultat, o odpowiednio 48 i 37% wyższy aniżeli rok wcześniej. Ciągle jednak większość przedsiębiorstw z obu segmentów – 89% dla średnich firm i 81% dla mikro i małych - w finansowaniu swojej działalności w dalszym ciągu preferuje wykorzystanie środków własnych.

Kredyt złotówkowy pozostaje najważniejszym źródłem finansowania zewnętrznego dla polskich przedsiębiorców, a wartość portfela kredytów udzielonych przez banki przedsiębiorcom z segmentu MŚP wzrosła w 2017 roku o 13 mld zł, co przy niespełna 8 mld zł wzrostu w 2016 roku, daje nam przyrost wolumenu kredytowego w ostatnim roku o 64% większy w porównaniu z rokiem 2016. Jednocześnie kredyt bankowy jest dla firm najbardziej stabilną i najłatwiejszą do pozyskania formą finansowania zewnętrznego, także publicznego. Ale jest wiele czynników, które mogą w przyszłości ograniczyć strumień finansowania kredytowego – mówi Jerzy Bańka, Wiceprezes Związku Banków Polskich.

Zgodnie z wynikami badania w 2018 roku ponad połowa (52%) średnich oraz ponad dwie piąte (42%) mikro i małych przedsiębiorstw korzysta z kredytów w rachunku bieżącym lub salda debetowych. Dość często wykorzystywane są karty kredytowe odpowiednio przez 35% średnich oraz 32% mikro i małych firm. Z kredytów inwestycyjnych aktualnie korzysta prawie co trzecia średnia firma oraz co ósme mikro i małe przedsiębiorstwo. Dodatkowo blisko co czwarta średnia firma oraz co dziesiąta mikro i mała firma korzysta z nieodnawialnego kredytu obrotowego, a z pożyczki bankowej co dziesiąte przedsiębiorstwo z sektora MMŚP.

Z roku na rok przedsiębiorcy coraz lepiej oceniają dostępność kredytów bankowych – 62% średnich firm i 53% mikro i małych firm pozytywnie ocenia możliwość zaciągnięcia kredytu bankowego, a jedynie kilka procent firm widzi trudności w dostępie do tego źródła finansowania. Jako znaczące źródła finansowania mikro, małych i średnich firm wymienić należy także leasing, pożyczki rodzinne, kredyt kupiecki oraz kredyty konsumpcyjne dla osób fizycznych. W czasie ostatnich trzech lat 6% małych i 8% średnich firm ubiegała się o kredyt bankowy i otrzymała odmowę kredytowania.

Wyniki badań wskazują na szereg pozytywnych sygnałów płynących od mikro, małych i średnich firm, które optymistycznie oceniają prognozy koniunktury na produkty i usługi firm MMŚP w latach 2018-2019, deklarują stale rosnące w ciągu ostatnich trzech lat plany inwestycyjne oraz pozytywnie oceniają aktualne warunki dla pozyskania finansowania oraz wspierania sektora przedsiębiorstw.

Mimo, że zdecydowana większość badanych przedsiębiorstw – odpowiednio 63% mikro i małych firm oraz 67% średnich firm odnotowała w ubiegłym roku zyski, przedsiębiorcy nie są skłonni do odkładania nadwyżek finansowych. Przeszło połowa mikro i małych oraz średnich firm zatrzymuje wolne środki na rachunku nie lokując ich. Natomiast co piąta mała firma i co ósma średnia firma nie posiada wolnych środków. Jedynie co piąta mała firma lokuje wolne środki finansowe, natomiast w przypadku średnich firm, lokowanie wolnych środków finansowych jest częstsze – robi to przeszło jedna czwarta podmiotów. W bieżącym roku najbardziej popularne kierunki lokowania wolnych środków finansowych to: krótkoterminowe złotowe (do 30 dni) oraz lokaty bankowe złotowe średnioterminowe (od 1 do 6 miesięcy).

- Lokowanie nadwyżek finansowych w zdecydowanej większości przypadków ma miejsce w banku podstawowym, zarówno wśród mikro i małych jak i średnich firm, natomiast co dziesiąta mała firma lokuje wolne środki również w innych instytucjach finansowych. Warte uwagi jest to, że ponad połowa badanych właścicieli mikro i małych firm przyznała, że wolne środki w ich firmach pozostają na rachunku bieżącym – komentuje prof. Jan Garlicki, Dyrektor Generalny Centrum Badań Marketingowych INDICATOR, autor badań.

Doświadczenie w korzystaniu ze środków z funduszy Unii Europejskiej deklaruje jedna szósta małych firm i przeszło jedna czwarta firm średnich. Beneficjenci pomocy unijnej zgodnie przyznają, że ich firma rozwija się szybciej, dzięki dostępowi do finansowania na bardziej korzystnych warunkach. Trzy czwarte małych firm i przeszło 80% średnich uważa, że bez środków unijnych projekty nie zostałyby zrealizowane lub ich zakres byłby ograniczony. Finansowanie unijne w większości zostało wykorzystane na cel inwestycyjny i miało ono duży wpływ zarówno na rozszerzenie zakresu i wzrost skali działalności firmy, jak również na poprawę wyników finansowych.

Z badań również wynika, że nadal wielu przedsiębiorców z segmentu MMŚP potrzebuje dodatkowej, dedykowanej informacji nt. funduszy UE. Większość z tych, którzy jeszcze nie skorzystali ze środków unijnych uzasadnia to brakiem takiej potrzeby lub zniechęceniem barierami związanymi z dostępem do tych środków. Spośród barier zaś wymieniane są: zawężenie profilu tematycznego nowych programów, biurokracja i skomplikowane procedury oraz czasochłonność obsługi dotacji w firmie.

Wybór banku przez mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa jest warunkowany przede wszystkim: zakresem oferty, wysokością prowizji i opłat oraz warunkami i kosztami prowadzenia rachunku bieżącego. Zgodnie z wynikami badania, ogólny poziom ubankowienia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw mierzony skalą wykorzystania 10 najbardziej popularnych produktów bankowych wskazuje, że ten segment rynku w dalszym ciągu ma bardzo duży potencjał wzrostowy, przy czym warto zaznaczyć, że poziom ubankowienia firm średniej wielkości jest przeciętnie wyższy niż przedsiębiorstw o niższych obrotach. Najbardziej popularne produkty w obu segmentach to przede wszystkim rachunek bieżący, przelewy i wypłaty z bankomatów, karty płatnicze i obsługa kasowa.

"Sektor MŚP jest jednym z filarów w polskiej bankowości, o czym świadczy nie tylko dynamicznie rozwijająca się na rynku oferta bankowych produktów i usług dla polskich przedsiębiorstw. Od kilku lat przy Związku Banków Polskich działa specjalna Rada do spraw MŚP, której zadaniem jest m.in. kreowanie jak najlepszych warunków do rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. Banki są bardzo ważnym partnerem polskich przedsiębiorców, a kredyt jest głównym źródłem finansowania zewnętrznego firm, co potwierdza zarówno raport, jak i nasza codzienna praktyka bankowania w Banku Pekao S.A.- mówi Tomasz Styczyński, Przewodniczą Rady ZBP ds. Mikro, Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Wiceprezes Banku Pekao S.A. odpowiedzialny za Pion MŚP."

Zapytani o to, jakie dodatkowe usługi lub produkty przedsiębiorcy byliby skłonni zakupić za pośrednictwem banku, respondenci w obu segmentach najczęściej wskazywali na doradztwo w zakresie wykorzystania i rozliczania przyznanej pomocy ze środków UE oraz porady prawne.

Według badania najbardziej preferowanym kanałem komunikacji i rozliczeń z bankami jest Internet, w tym elektroniczny system dostępu do rachunku bankowego i pakietu usług umożliwiający bezpośrednie operacje bankowe. Ponadto bezpieczeństwo tego kanału komunikacji zostało wysoko ocenione w obu segmentach firm.