Co słychać na rynku hipoteki odwróconej?

Przeczytaj także: Renta dożywotnia - sprawdzona, bezpieczna, potrzebna

Jak czytamy w raporcie, od zarania swej obecności na rynku do końca grudnia 2017 roku zrzeszone w KPF fundusze hipoteczne wypłaciły Polakom niemal 16 mln zł. Ubiegłoroczne wypłaty opiewały na 2,59 mln zł, co stanowiło wartość wyższą od osiągniętej w 2016 roku. Wartościowy rekord (2,96 mln zł) odnotowano w 2014 roku.

Jak podkreśla, Andrzej Roter, Prezes Zarządu Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych, wartość wypłacanych świadczeń ma ścisły związek z dynamiką, jaką charakteryzuje się rozwój rynku hipoteki odwróconej w Polsce.

– Największe wzrosty mogliśmy obserwować w latach 2012–2013, ale od roku 2014 rynek wyhamował i pozostaje w stagnacji. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat podpisano łącznie ponad 75 tys. umów o dożywocie dotyczących nieruchomości. Większość z nich, bo około 99 proc. zawarły osoby prywatne. Można pokusić się o stwierdzenie, że profesjonalny rynek oraz fundusze hipoteczne, które są wyposażone w odpowiedni kapitał i dysponują odpowiednią wiedzą oraz doświadczeniem, przegrywają z nieprofesjonalnymi świadczeniodawcami – mówi.

Liczba podpisanych umów

Na przestrzeni ostatniej dekady fundusze hipoteczne podpisały niespełna 1000 umów. Biorąc pod uwagę, że zapytań ze strony zainteresowanych usługą klientów było ponad 100 tysięcy, nie jest to wynik, który przyprawiałby o zawrót głowy. Największy bezwzględny wzrost liczby administrowanych umów zaobserwowano w roku 2012, w kolejnych latach dynamika przyrostu administrowanych umów zmalała, aż do spadku obserwowanego w 2016 roku.

– W ostatnich latach można było zaobserwować spadek liczby administrowanych umów, ale trzeba podkreślić, że rok 2017 przyniósł zmianę trendu. Od początku naszej działalności tylko do naszego Funduszu wpłynęło łącznie ponad 50 tys. zapytań w sprawie renty dożywotniej, a seniorzy złożyli kilkanaście tysięcy wniosków. Niestety, branża i emeryci odczuwają brak odpowiednich regulacji, które zwiększyłyby bezpieczeństwo, zarówno klientów jak i usługodawców. Wzywanie o uregulowanie rynku oraz nadużycia w obszarze umów renty oferowanych przez osoby prywatne spowodowały, że wielu seniorów ma duże trudności w rzetelnej ocenie i wyborze wiarygodnego usługodawcy. W ostatnich latach seniorzy wykazują się dużo większą ostrożnością, a cały rynek – łącznie z nami – czeka na ustawę o dożywotnim świadczeniu pieniężnym, której wciąż nie ma – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Najwięcej klientów z województwa mazowieckiego

Na koniec 2017 roku około 1/3 nieruchomości zarządzanych przez fundusze hipoteczne znajdowała się w województwie mazowieckim, a w porównaniu ze stanem sprzed roku odnotowano wzrost o 1,7 pp. Drugim w kolejności jest województwo pomorskie, w którym leży 12,2 proc. administrowanych nieruchomości, trzecim – województwo śląskie z liczbą 10,9 proc. Najniższy wskaźnik obserwujemy w przypadku województw: podlaskiego (0,7 proc.), podkarpackiego (0,7 proc.), lubuskiego (1 proc.), świętokrzyskiego (1,4 proc.), czy opolskiego (1,7 proc.). W pozostałych województwach odsetek wynosi od ok. 5,4 proc. (wielkopolskie) do 4,4 proc. (kujawsko-pomorskie). Wzrost odsetka administrowanych umów, poza województwem mazowieckim, obserwuje się w zachodniopomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.

Średni metraż i wartość nieruchomości mieszkalnych

Średni metraż mieszkania plasował się w 2011 roku na poziomie 42,3 m kw., ale 6 lat później wzrósł do poziomu 49 m kw. W ujęciu kwartalnym, z wyjątkiem wahań obserwowanych w 2016 roku, średni metraż mieszkania rósł w stosunkowo stabilnym tempie. Średnia wartość jednej zarządzanej nieruchomości aż do końca 2014 roku malała – od 321 tys. zł w 2010 roku, do 237 tys. zł w 2014 roku, co daje różnicę aż 84 tys. zł. Obecnie wynosi ona 255 tys. zł.

Średni wiek klientów

Średni wiek klientów funduszy hipotecznych (w momencie podpisywania umowy) mieścił się w przedziale 75–79 lat. W ujęciu historycznym, pomiędzy 2010 a 2013 rokiem obserwowano spadek wieku klientów z 76,7 lat do niecałych 75 lat, zaś w kolejnych latach, aż do 2016 roku obserwuje się znaczne odbicie, do poziomu ok. 79 lat.

– Średni wiek klientów rośnie, ale zmieniają się również sami klienci. Na początku naszej działalności hipoteką odwróconą interesowały się osoby w wieku 65+, dziś nawet pięćdziesięciolatkowie. Zmieniło się również podejście seniorów do renty dożywotniej, wzrosła ich wiedza i świadomość - podsumowuje Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.