Skąd się biorą długi polskich seniorów?

Przeczytaj także: Dziadkowie w kłopotach. Skąd się biorą długi emerytów?

Profil seniora – dłużnika

Jak wynika z danych BIG InfoMonitor oraz BIK, prawie 350 tys. Polaków po 64 roku życia ma na swoim koncie dług przeterminowany powyżej 30 dni. Równocześnie w naszym kraju żyje niemal 330 tys. seniorów-dłużników, którzy dokładają starań, aby swoje zobowiązania regulować terminowo. Pewnym niepokojem może napawać fakt, że wśród zadłużonych emerytów przeważają osoby pomiędzy 60. a 70. rokiem życia. Ich odnotowane w KRD zaległości opiewają na niebagatelną kwotę 3,9 mld zł. Do tego okazuje się, że zadłużenie to rośnie w dość dynamicznym tempie, a grono seniorów w tarapatach finansowych rośnie szybciej niż rzesza wszystkich zadłużonych. Starsi Polacy zalegają z opłatami wobec banków i firm pożyczkowych, ale nie brakuje wśród nich i takich, dla których problem stanowi terminowe opłacanie comiesięcznych rachunków. Przeciętne zadłużenie przypadające na jednego seniora to przeszło 20 tys. Rekordzistą jest pewien 80-latek z Podkarpacia z długiem sięgającym 8,3 mln zł.

Badanie KRD wykazało również, że emeryci mają większą tendencję do sięgania po kredyty, niż osoby aktywne zawodowo.

– Dane pokazują, że polscy seniorzy są zmuszeni do pożyczania pieniędzy, by zdobyć dodatkowe środki na bieżące rachunki i opłaty. Taka potrzeba występuje rzadziej wśród aktywnych zawodowo, którzy po prostu mają więcej pieniędzy. Aż 4 na 10 seniorów przyznaje, że wiele razy brało pożyczkę, wśród pracujących ten odsetek jest niższy i wynosi 35 proc. Tylko 10 proc. badanych ze starszej generacji zaznaczyło, że nigdy nie zaciągnęło długu. Takiej samej odpowiedzi udzieliła co 5 osoba, które nie jest jeszcze na emeryturze. Wśród seniorów bardziej zadłużają się kobiety niż mężczyźni – prawie 60 proc. starszych pań ma problemy finansowe. Czynnik, który ma na to wpływ to fakt, że kobiety żyją dłużej niż mężczyźni. Oznacza to, że po pierwsze –że dłużej muszą się borykać z problemem niskiej emerytury, która nie wystarcza na pokrycie wszystkich potrzeb. Po drugie – wdowy często przejmują długi swoich współmałżonków – tłumaczy Piotr Szymański, ekspert Intrum.

Droga jesień życia

Głównym powodem narastających kłopotów finansowych seniorów są wspomniane niskie emerytury i inne otrzymywane świadczenia. Po waloryzacji mającej miejsce w lutym tego roku, przeciętna emerytura wynosi w naszym kraju nieco ponad 1 900 zł netto i trzeba pamiętać o tym, że niemała grupa emerytów otrzymuje niższe kwoty. Dla wielu wspomniana suma może się wydawać wystarczająca. Seniorzy przecież nie mają na wychowaniu dzieci, nie muszą martwić się o wyprawki szkolne, o opłacenie wyjazdów wakacyjnych dla pociech, nie utrzymują licznej rodziny.

– Okazuje się jednak, że koszty życia seniora często nie są wcale niższe od kosztów utrzymania się przeciętnej rodziny. Aż 66 proc. emerytów przyznaje, że głównym powodem, dla którego się zapożyczają, są wysokie koszty leczenia i zakupu leków. Prawie 35 proc. wskazuje też na potrzebę odbycia rehabilitacji czy korzystania z prywatnej opieki medycznej. Tylko 9 proc. badanych przez stwierdziło, że pożyczone środki przeznaczają na podróże czy utrzymanie samochodów . To pokazuje, że osoby po zakończeniu kariery zawodowej także mają swoje potrzeby. Chcą np. zwiedzać świat i pozostać aktywne. Na to jest czas właśnie na emeryturze. Niestety, wielu emerytów nie stać na takie życie, dlatego pożyczają pieniądze – komentuje ekspert Piotr Szymański, ekspert Intrum.

Babcia i dziadek pożyczą pieniądze

Dosyć kluczowym powodem piętrzących się problemów finansowych seniorów, jest chęć, bądź „potrzeba” udzielenia wsparcia finansowego członkom rodziny. Może się wydawać, że powinno być na odwrót – to młodzi, którzy zarabiają i mają większe możliwości, powinni być podporą dla rodziców i dziadków, którzy statystycznie mają mniej pieniędzy. Jednak w rzeczywistości wygląda to inaczej.

– Seniorzy, chcąc spełnić życzenia dzieci i wnuków, często kupują dla nich drogie sprzęty i gadżety na raty. Nie mają pojęcia, że zawierając taką umowę, tak naprawdę zaciągają kolejny kredyt w banku. Dla bliskich skłonni są nawet zaciągać zobowiązanie nawet na wyższe kwoty – dodaje Piotr Szymański.

Znajomym seniorom zjawiskiem jest także spirala długów. Seniorzy, chcąc spłacić zaległy kredyt, zaciągają kolejne pożyczki. Szczególne zgubne są dla nich tzw. chwilówki.

– Należy także pamiętać o tym, że emeryci nie mogą liczyć na dodatkowy zastrzyk gotówki np. w postaci premii czy „trzynastki”, który, chociażby na chwilę poprawił ich sytuację finansową – mówi Piotr Szymański, ekspert Intrum.

Pocieszające jest jednak to, że seniorzy podchodzą rozważnie do podjętych przez siebie zobowiązań finansowych. 93 proc. z nich przed zaciągnięciem kredytu zastanawia się, czy będzie ich stać na spłatę. Ponad 40 proc. starszych osób w ogóle unika długów, a gdy już je ma, stara się jak najszybciej spłacić należność.