Alimenciarze nie płacą nawet w święta. Dług alimentacyjny to już 11,5 mld zł

Przeczytaj także: Długi alimentacyjne to już 16 mld zł

Jak donosi BIG InfoMonitor, dla polskich alimenciarzy wiele spraw, jeśli nawet nie wszystkie, ma o wiele większą wagę niż zaspokojenie choć podstawowych potrzeb ich dzieci. Na listę koniecznych do uregulowania zobowiązań wpisują opłaty za media, raty kredytów i pożyczek, alimenty pozostawiając na samym końcu.

Pomimo społecznego potępienia (92 proc. Polaków uważa niepłacenie alimentów za karygodne, a co trzeci za wstyd), skala problemu nie tylko nie maleje, ale ciągle wzrasta. Tylko na przestrzeni ostatniego roku samorządy, które wyręczają niesolidnych rodziców, wypłacając świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, wpisały do BIG InfoMonitor 24 779 osób. Średni dług alimentacyjny przypadający na osobę wynosi 39 689 zł.

Większość z odnotowanych pod koniec listopada 289 tys. dłużników posiada dług alimentacyjny już od wielu lat. Alimenciarze to problem, który w największym stopniu dotyka Śląska (37 494 osób), Mazowsza (30 767), Dolnego Śląska (28 663) oraz Wielkopolski (22 184). Na Mazowszu, Górnym i Dolnym Śląsku dług alimentacyjny przekracza już miliard złotych. Jeśli chodzi o największe średnie zadłużenie per capita, to tu niechlubnymi liderami są alimenciarze z Lubelszczyzny, gdzie zaległe alimenty przypadające na jednego rodzica to aż 44 625 zł.

Moralni w teorii, ale już nie w praktyce

W ramach badania zleconego na potrzeby Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, który od lat przygląda się, jak rośnie dług alimentacyjny w Polsce, respondenci zostali poproszeni o odniesienie się do serii stwierdzeń dotyczących różnych postaw moralnych. Niepłacenie alimentów na dzieci zostało ocenione najbardziej krytycznie, potępiło je 92 proc. osób i to bez względu na wiek. Odsetek krytycznych głosów jeszcze wyższy był wśród kobiet. To zróżnicowanie nie zaskakuje, biorąc pod uwagę, że alimentów nie płaci 95 proc. ojców i tylko 5 proc. matek. Warto nadmienić, że negatywnie respondenci oceniają również próby wyłudzania pieniędzy od pomocy społecznej, ale jest ich nieco mniej. Zachowania takiego nie akceptuje 89 proc. osób.

Alimenty nie są priorytetem

Z jednej strony niepłacenie alimentów jest oceniane przez ankietowanych bardzo źle, ale z drugiej, gdy przyszło im uszeregować bieżące płatności od najważniejszej do najmniej ważnej, alimenty pojawiały się dopiero na 8. miejscu. Priorytetem dla ankietowanych nie są więc potrzeby dzieci, ale własne, konieczność opłacenia rachunków - za media i czynsz, rat wszelkiego rodzaju kredytów, w tym na zakupy sprzętu RTV, nowego telefonu czy roweru. Alimenty znalazły się na końcu listy obok innych kosztów związanych z dziećmi, typu opłata za szkołę i żłobek. Ostatnim punktem w hierarchii płatności jest spłata pożyczki zaciągniętej u członków rodziny. Respondenci stwierdzili więc, że w razie kryzysowej sytuacji, rodzina zrozumie i poczeka na spłatę długu, ale czy dzieci, szczególnie te najmłodsze, są w stanie zrozumieć, czemu rodzic nie interesuje się ich utrzymaniem?

Zaległe alimenty – polski wstyd

Inną z odsłon badania przeprowadzonego przez Quality Watch dla BIG InfoMonitor były wstydliwe sytuacje. I tu ponownie moralność Polaków i deklaracje rozmijają się ze stanem faktycznym i twardymi danymi mówiącymi jak wielu rodziców nie płaci alimentów. W zestawieniu wstydliwych sytuacji związanych z finansami, podobnie jak w przypadku postaw moralnych, niepłacenie alimentów znów znalazło się na podium. Ponad 1/3 badanych (38 proc.) mówi, że wstydziłaby się niełożenia na dzieci. W tym przypadku wiele zależy jednak od wieku respondentów. Unikania płacenia na dziecko wstydziłby się co czwarty do 24 roku życia i niemal co drugi wśród osób między 65 a 74 lata.

Skala problemu jest ogromna, organizacje kobiece i komornicze szacują, że świadczeń od rodziców nie otrzymuje ok. 1 miliona dzieci. Coraz mniej dzieci może też liczyć na pomoc państwa. Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) wynika, że w I kw. br. gminy wypłacały miesięcznie z Funduszu Alimentacyjnego 241 tys. świadczeń. W 2008 r., po uruchomieniu FA było to 288 tys. i liczba ta przez cztery lata rosła. Rekord - 339,5 tys. dofinansowanych osób, padł w 2013 r., później liczby zaczęły maleć. W 2018 r. świadczenia otrzymywało 260 tys. dzieci, na początku tego roku już 19 tys. mniej.

- Przyczyną zmniejszenia liczby świadczeń jest przede wszystkim brak podwyżki kryterium dochodowego, w sytuacji gdy wynagrodzenia, również te najniższe rosły. Pozwalający skorzystać z pomocy Funduszu próg dochodowy od października tego roku po raz pierwszy w historii działania FA poszedł w górę o 75 zł. Obecnie, gdy nie udaje się wyegzekwować alimentów od rodzica, o świadczenia od państwa może się ubiegać opiekun, którego zarobki po podzieleniu na liczbę domowników nie dają więcej niż 800 zł netto na osobę. Kryterium jest wymagające, bo jeśli matka wychowuje samodzielnie jedno dziecko, to przy planowej na przyszły rok minimalnej płacy, nie będzie miała szans na uzyskanie pomocy Funduszu - wskazuje Halina Kochalska, ekspert BIG InfoMonitor.