Finanse w związku. Wspólne życie, dwa portfele

Przeczytaj także: Wspólny budżet: czy miłość opłaca się finansowo?

Jakie wnioski dotyczące zarządzania finansami w związkach wynikają z badania „Finanse w parze” zrealizowanego przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej?

Żyjący w związkach po równo dzielą się opłatami domowymi. Jednak 51 proc. ankietowanych Polaków uważa, że swoje osobiste wydatki każdy z partnerów powinien pokrywać z własnego portfela. Terminów spłat różnego rodzaju zobowiązań lepiej pilnują kobiety. Mężczyźni natomiast chętniej biorą na siebie większe wydatki.

W polskim społeczeństwie można spotkać odmienne podejście par do korzystania ze wspólnych pieniędzy. Nieco ponad połowa (51 proc.) uważa, że każdy partner powinien pokrywać z własnej kieszeni osobiste wydatki, na przykład na ubrania czy wizyty u fryzjera. Odmiennego zdania jest podobna grupa osób (49 proc.). Co więcej, w tych wskazaniach płeć nie grała roli, gdyż podobnie oceniały to i kobiety, i mężczyźni. Widać więc, że korzystanie ze wspólnego portfela jest indywidualną decyzją w każdym związku – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów.

Kobiety na straży domowego budżetu

To kobiety (67 proc.) częściej niż mężczyźni (60 proc.) deklarują odpowiedzialność za pilnowanie terminów spłat zaciągniętych zobowiązań. Kobiety również częściej trzymają pieczę nad codziennymi wydatkami w prawie co czwartym związku. Wskazało tak dwie trzecie pań (65 proc.) i blisko połowa panów (47 proc.).

Zarządzanie budżetem gospodarstwa domowego to duża odpowiedzialność. W jego planowaniu trzeba wziąć pod uwagę zarówno codzienne wydatki, bieżące rachunki, jak i terminy spłaty stałych zobowiązań, na przykład kredytu, czynszu i tym podobnych. Należy to robić tak, aby w domowym budżecie zabezpieczyć środki na nieprzewidziane sytuacje, czy odłożyć na przyszłość. Niezależnie od tego, kto w danym związku trzyma nad tym wszystkim pieczę, warto aby oboje partnerów wspierało się w tych obowiązkach. W końcu co dwie głowy to nie jedna - wskazuje Adam Łącki.

Pomocne męskie ramię

Jeśli trzeba ponieść większe wydatki, jak np. zakup telewizora czy wyjazd wakacyjny, w połowie związków partnerzy deklarują, że dzielą się takimi kosztami w równym stopniu. W pozostałych przypadkach obciążenie to częściej biorą na siebie mężczyźni (37 proc.).

Podobnie sytuacja wygląda przy zaciąganiu kredytów czy pożyczek na wspólne potrzeby. Nieco ponad połowa partnerów bierze na siebie taką samą odpowiedzialność. W jednym na trzy związki osobą, która przyjmuje to na swoje barki, jest mężczyzna. Dodatkowo, panowie zdecydowanie częściej niż panie zgadzają się ze stwierdzeniem, że to oni powinni brać na siebie większe zobowiązania finansowe w imieniu rodziny. Uważa tak 51 proc. mężczyzn i 29 proc. kobiet. Częściej też mają oni większe długi. Wskazuje tak 30 proc. osób żyjących z drugą osobą. Nadal jednak większość (55 proc.) badanych deklaruje, że w ich związku zadłużenie rozkłada się w równym stopniu.

Wyniki badania pokazują, że współcześnie w Polsce model tradycyjny, gdzie to na mężczyźnie spoczywa większa odpowiedzialność za finanse, ustępuje modelowi równego dzielenia się ciężarem dbania o pieniądze. Oba z nich mogą się sprawdzić pod warunkiem, że jest to wspólna decyzja obojga partnerów. Łatwo bowiem wpaść w pułapkę „ukrytych oczekiwań”, gdzie np. mężczyzna myśli, że jego partnerka chce od niego większego wkładu w rodzinny budżet, podczas gdy w rzeczywistości wcale nie musi tak być. Otwarta rozmowa na temat finansów w związku pozwala wyjaśnić sytuację i wybrać model, który pasuje konkretnej parze. Proste pytanie „Jak chcesz, żebyśmy dbali o nasz wspólny budżet?” może uchronić nas przed przyszłymi frustracjami – mówi Matylda Eddles, psycholog, ekspertka merytoryczna Pairbuilding.pl.

Wspólny wydatek, osobny kredyt

Kobiety i mężczyźni w podobnym stopniu przeznaczają pożyczki na remont, wyposażenie domu, zakup mieszkania czy regulowanie stałych rachunków, np. za telefon. Natomiast mężczyźni częściej niż kobiety finansują w ten sposób wydatki na samochód czy sprzęt IT. Kobiety pożyczają za to częściej na spłatę długów.

Niezależnie od płci zdecydowana większość respondentów uważa, że zadłużanie się w dzisiejszych czasach to zwyczajna sprawa, ale jednocześnie dziewięć na dziesięć osób jest zdania, że należy unikać zaciągania kredytów lub pożyczek, o ile nie jest to absolutnie konieczne. Nieco więcej kobiet (68 proc.) niż mężczyzn (61 proc.) twierdzi, że bycie osobą nadmiernie zadłużoną jest powodem do wstydu. Dodatkowo osiem na dziesięć kobiet jest zdania, że pożyczki powinny być traktowane jedynie jako koło ratunkowe. Takiego zdania jest trzy czwarte mężczyzn.

Badanie „Finanse w parze” zostało przeprowadzone przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów w styczniu i lutym 2021 r. metodą CAWI na reprezentatywnej grupie 600 Polaków, będących w związkach, którzy kiedykolwiek skorzystali z kredytów lub pożyczek albo kupili coś na raty.