Co może zająć komornik, a czego nie?

Przeczytaj także: Jak wygląda egzekucja komornicza? Co wolno komornikowi?

W większości przypadków egzekucja prowadzona jest bez naruszenia jakichkolwiek przepisów. Jednak sporadycznie zdarza się, że zajęciu ulegają przedmioty i świadczenia, które nie podlegają zajęciu ani egzekucji komorniczej. Co może zająć komornik, a czego nie, opiszemy poniżej. Dodatkowo pochylimy się także nad zagadnieniem: czy komornik może zająć zwierzęta domowe? A w szczególności: czy komornik może zabrać psa lub kota? Takie niecodzienne pytania padają niekiedy z ust dłużników zwracających się o pomoc do naszej kancelarii Eurolege.

Jakie rzeczy i świadczenia może zająć komornik?

Zacznijmy od tego, na co może sobie pozwolić komornik względem egzekwowanego dłużnika. A zatem, jakie formy egzekucji mogą zostać zastosowane. Zgodnie z przepisami komornik może:

• zająć konto bankowe,
• zająć wynagrodzenie za pracę,
• zająć rentę i emeryturę,
• zająć świadczenia niepodlegające wyłączeniu spod egzekucji,
• zająć ruchomości (np. samochód, telewizor, lodówka),
• zająć nieruchomości (np. dom, mieszkanie, działka).

Możliwe są również inne formy egzekucji, jak chociażby egzekucja z papierów wartościowych, np. akcji. Jest to jednak forma rzadko spotykana w praktyce.

Fakt, że komornik uprawniony jest do zajmowania wielu rzeczy i świadczeń nie oznacza, że nie jest w żaden sposób ograniczany. Wręcz przeciwnie - ograniczeń jest całkiem sporo. Poniżej przedstawiamy kilka z nich, o których wypada wiedzieć i o nich pamiętać.

Czego nie może zająć komornik?

Podstawy wyłączeń stanowi artykuł 831 kodeksu postępowania cywilnego. Wskazuje on, że komornik nie może zająć między innymi:

• sum przyznanych przez Skarb Państwa na specjalne cele (w szczególności stypendia, wsparcia), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
• świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych, w granicach określonych w drodze rozporządzenia przez Ministrów Finansów i Sprawiedliwości; nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów;
• świadczenia z pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Wynagrodzenie za pracę a komornik

Osoba zatrudniona na umowę o pracę jest szczególnie chroniona przed egzekucją komorniczą. Dotyczy to jednak wyłącznie spraw o egzekucję inną niż alimentacyjna.

Przepisy jasno stanowią, że wynagrodzenie za pracę w kwocie minimalnej krajowej jest całkowicie wolne od zajęcia komorniczego. Kwota minimalnego wynagrodzenia w Polsce ustalana jest każdego roku i w 2021 roku wynosi 2 800,00 zł brutto. Mówimy oczywiście o osobie zatrudnionej na pełny etat. Jeżeli osoba pracująca na umowie o pracę ma niepełny etat, np. ½ etatu, to wówczas kwota wolna od egzekucji zmniejsza się o część etatu. W przypadku połowy etatu komornik nie może zabrać kwoty poniżej 1 400,00 zł brutto.

Należy też wspomnieć o tym, że istnieje maksymalny próg zajęcia wynagrodzenia wyższego niż płaca minimalna i stanowi on 50% miesięcznej pensji. Jeśli osoba pracująca ma egzekucję za świadczenia alimentacyjne, to wówczas komornik może zabrać także kwotę poniżej minimalnej krajowej. W takim przypadku kwota do wysokości 60% minimalnej krajowej podlega zajęciu, a dłużnikowi można pozostawić jedynie 40% wynagrodzenia.

Umowa zlecenie i umowa o dzieło a komornik

Od 2019 roku wprowadzono do przepisów szczególny przepis, mający chronić osoby pobierające stałe i regularne wynagrodzenie, a nie będące zatrudnionymi na umowie o pracę. Chodziło mianowicie o dłużników zatrudnionych na umowach zlecenia i umowach o dzieło. Przed wprowadzeniem tych przepisów normą było, że komornik zabierał osobie zadłużonej nierzadko całość miesięcznego wynagrodzenia.

Obecnie osoba pobierająca płacę, która pobiera świadczenia powtarzające się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną, podlega takiej samej ochronie jakby pracowała na podstawie umowy o pracę. Chodzi tutaj głównie o osoby pracujące w oparciu o umowę zlecenie i umowę o dzieło.

Emerytura i renta a komornik

Osoby pobierające emeryturę i rentę, podobnie jak osoby pracujące, nie muszą obawiać się, że komornik zabierze im wszystkie środki do życia. Ustawodawca postanowił bowiem, że 75% minimalnej emerytury wolne jest od zajęcia i nie podlega egzekucji. Takie same zasady obowiązują w przypadku egzekucji z renty.

Czy komornik może zabrać zasiłek macierzyński?

Jeśli zadłużonej osobie przysługuje zasiłek macierzyński, to nie musi obawiać się, że wszystko straci w wyniku egzekucji komorniczej. W przypadku dłużnika pobierającego zasiłek macierzyński możliwe jest zajęcie wyłącznie kwoty odpowiadającej 25% pobieranego zasiłku.

Czy komornik może zająć zwierzęta domowe, np. psa lub kota?

W świetle aktualnie obowiązujących przepisów ustawy „o ochronie praw zwierząt” zwierzęta są istotami żyjącymi, odczuwającymi cierpienie. Jednocześnie jednak w sprawach nieuregulowanych ustawą stosuje się do nich przepisy o rzeczach. W takim ujęciu psy lub koty – w szczególności rasowe i przedstawiające pewną wartość – mogą być przedmiotem zajęcia i egzekucji komorniczej. Nawet ustawodawca w treści przepisów kodeksu postępowania cywilnego wprost wskazuje, że do egzekucji zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomości, z uwzględnieniem ochrony praw zwierząt oczywiście. Odpowiadając zatem na pytanie postawione w tytule: TAK, komornik może zająć zwierzęta domowe, w tym psa lub kota.

Inną sprawą jest, że egzekucje takie w praktyce trudne są do przeprowadzenia. Głównie ze względu na przeszkody i obostrzenia związane z przechowywaniem żywych zwierząt.

Masz problem z komornikiem? Szukaj rozwiązań, które są na wyciągnięcie ręki!

Osoby mające problemy komornicze bardzo często poddają się i nie szukają pomocy. Na przestrzeni ostatnich lat w Kancelarii Eurolege pomogliśmy w oddłużeniu kilku tysiącom osób. Nasze doświadczenie wyraźnie pokazuje, że taka negatywna postawa może być bardzo kosztownym błędem.

Jest pewien, niemały procent spraw, w których możliwe jest uchylenie tytułu egzekucyjnego, umorzenie egzekucji i nawet odzyskanie wszystkich zabranych pieniędzy!

Czy jest to możliwe w konkretnym przypadku, zawsze zależne jest od analizy sprawy. Jeśli osoba zadłużona nie pamięta żadnego postępowania sądowego, a ma postępowanie komornicze, to istnieje duża i realna szansa na skuteczną pomoc. Należy jednak w takiej sytuacji rozpocząć proces zmierzający do uchylenia wadliwego tytuły egzekucyjnego. Koniecznym staje się kontakt z sądem i komornikiem.

Proces oddłużania zawsze warto poprzedzić rozmową z doświadczonym prawnikiem, specjalistą w tym zakresie. Osoba niemająca doświadczenia procesowego może popełnić proste błędy, które w przyszłości mogą skutkować uniemożliwieniem przeprowadzenia skutecznego oddłużania z komornikiem.

Jacek Andrzejewski – kancelaria