Wielkanoc 2023. Jakie wydatki Polaków na żywność?

Przeczytaj także: 27% Polaków wyda na Wielkanoc 2023 od 501 do 1000 zł

Raport „Świąteczne wydatki Polaków na żywność. Wielkanoc 2023”, autorstwa UCE RESEARCH i Grupy BLIX, pokazuje, ile pieniędzy w tym roku Polacy planują wydać na świąteczną żywność w przeliczeniu na jedną osobę. Rodacy najczęściej wskazują kwotę do 200 zł – 29%. Jest to najniższa górna granica w badaniu, a jednocześnie rzadziej podawana odpowiedź niż rok temu (36,9%).

W mojej ocenie, Polacy już od co najmniej roku mocno zaciskają pasa, a w ostatnim okresie jest to szczególnie widoczne. W sklepach jest naprawdę drogo i nie ma najmniejszych szans na spadek cen. Mogą one jedynie zacząć wolniej rosnąć w ujęciu rok do roku, ale i na to trzeba jeszcze poczekać. Przed świętami na pewno nic pozytywnego w tej kwestii się nie wydarzy. Polacy zdają sobie z tego sprawę. Widzą też, że święta będą naprawdę drogie – mówi dr Krzysztof Łuczak, współautor badania i główny ekonomista Grupy BLIX.

Wśród najczęściej deklarowanych przedziałów finansowych widać 200-300 zł – 26,4% (rok wcześniej – 25,8%), a także 300-400 zł – 16,5% (poprzednio – 13,2%). Z kolei 10,3% ankietowanych jeszcze nie wie, ile pieniędzy wyda na świąteczną żywność (rok temu – 9,3%). Natomiast tylko 9,5% respondentów zamierza wyłożyć 400-500 zł (przed rokiem – 8,3%), a zaledwie 7,1% – powyżej 500 zł (wcześniej – 4,8%) uczestników sondażu. Dla 1,2% badanych nie ma to znaczenia (poprzednio – 1,7%). Analitycy z UCE RESEARCH zauważają, że w porównaniu z ubiegłym rokiem najmocniej urosła grupa zapowiadająca wydatki na poziomie 300-400 zł – wzrost o 3,3 p.p.

Polacy chcą kupić tę samą ilość produktów, co w zeszłym roku. Jednak zdają sobie sprawę z tego, że to będzie się wiązało z większymi wydatkami. Prawda jest taka, że muszą wydać przynajmniej o dwadzieścia kilka proc. więcej, żeby zrealizować powyższy cel. Wiele osób będzie szukało zamienników niektórych produktów, ale one też mocno zdrożały. Ponadto w kwestii świątecznych potraw i wypieków liczą się tradycyjne smaki, a więc oryginalne, sprawdzone składniki. Największy wzrost w przypadku grupy deklarującej 300-400 zł wskazuje na to, że powiększyły ją osoby, które rok wcześniej planowały wydać do 300 zł. Z racji wyższych cen wiedzą, że będą musiały sięgnąć głębiej do portfela – uważa ekspert z Grupy BLIX.

Uczestnicy sondażu poinformowali też, czy w tym roku przez rosnącą inflację i inne negatywne czynniki zamierzają ograniczyć wydatki na zakupy wielkanocne względem zeszłorocznych. 67,7% ankietowanych odpowiedziało twierdząco (rok temu – 63,7%), a 18,3% – przecząco (wcześniej – 20,1%). W chwili badania jeszcze nie wiedziało tego 6,4% respondentów (poprzednio – 6,3%). Z kolei 6,5% osób (5,2%) nie umiało tego ocenić, a dla 1,1% (4,7%) nie miało to znaczenia. Autorzy raportu oceniają, że wzrost liczby osób, które chcą ciąć świąteczny budżet, jest relatywnie niewielki w ujęciu rocznym. Natomiast ogólnie duża część Polaków nosi się z takim zamiarem.

Polacy tradycyjnie wydają dużo na święta, kupując żywność na zapas. Potem znaczna jej część marnuje się. Jednak to podejście się zmienia. Rodacy zaczynają ostrożniej do tego podchodzić. Starają się, aby na stole niczego nie zabrakło i jednocześnie wszystko zostało zjedzone. To wyraźny skutek wysokiej inflacji. Deklarowana chęć oszczędzania może oznaczać, że w tym roku Polacy zaplanują zakupy bardziej odpowiedzialnie, ograniczając marnotrawstwo znane z minionych lat – komentuje dr Łuczak.

Z badania wiadomo również, o ile procent Polacy zamierzają ograniczyć wydatki na wielkanocną żywność względem zeszłorocznych zakupów. Od 15% do 20% wskazało 22,1% respondentów (rok temu – 22,3%). I była to najczęściej podawana odpowiedź.

Świadczy to o tym, że Polacy chcą zminimalizować efekt drożyzny poprzez ograniczenie wydatków na zakupy. Najprościej rzecz ujmując, zamierzają zmniejszyć je o wskaźnik inflacji. Jednak w praktyce to może być bardzo trudne i w efekcie różnie wyglądać, bo niektóre świąteczne produkty w sklepach zdrożały nawet o ponad 50% w porównaniu do zeszłego roku – zaznacza dr Krzysztof Łuczak.

Ograniczenie wydatków na poziomie od 10% do 15% zadeklarowało 17,7% badanych (rok wcześniej – 22,2%), a od 20% do 30% – 17,5% respondentów (poprzednio – 16,2%). Natomiast 9% (rok temu – 8,9%) ankietowanych nie umiało tego określić. Ponadto w dniu sondażu jeszcze nie wiedziało tego 8,8% (przed rokiem – 9,5%) osób. Z kolei znaczne cięcie świątecznego budżetu, tj. w zakresie od 30% do 40%, zapowiedziało 8,5% Polaków (poprzednio – 6%). Natomiast o 10% postanowiło zmniejszyć wydatki 7,6% rodaków (wcześniej – 9,2%). Od 40% do 50% niższe nakłady finansowe zadeklarowało 6,6% konsumentów (rok temu – 4,2%), a o 50% mniejsze – przewidziało 2,2% shopperów (1,5%). Analitycy z UCE RESEARCH zwracają uwagę na to, że rdr. o 2,5 p.p. wzrosła grupa osób deklarujących przedział od 30% do 40%.

Konsumenci, którzy deklarują zmniejszenie wydatków o 30-40%, mogą być w wyjątkowo trudnej sytuacji finansowej. Najpewniej posiadają kredyty, których oprocentowanie ostatnio znacznie wzrosło i dodatkowo niekorzystnie odbiło się na domowych budżetach. Ta grupa osób prawdopodobnie będzie skromnie obchodziła tegoroczne święta. A jeśli mocno ograniczy wydatki względem poprzedniego roku, w którym było przecież o wiele taniej w sklepach, to tegoroczne święta będą naprawdę skromnie wyglądały – podsumowuje ekspert z Grupy BLIX.

Metodologia
Badanie zostało przeprowadzone w drugiej połowie marca 2023 roku metodą CAWI przez UCE RESEARCH i Grupę BLIX na próbie 1400 konsumentów, którzy we własnych gospodarstwach domowych są odpowiedzialni za codzienne zakupy.