Małżeńska wspólnota majątkowa. Kto odpowiada za długi?

Przeczytaj także: Intercyza i rozdzielność majątkowa. Nieromantycznie i rozsądnie

Majątek wspólny, długi… niekoniecznie

W większości polskich małżeństw przeważa wspólnota majątkowa, która powstaje automatycznie wraz ze ślubem, jeśli para nie zdecydowała inaczej.

Od momentu zawarcia związku małżeńskiego państwo młodzi zarządzają i dysponują już nie tylko swoimi własnymi majątkami, ale i wspólnym. Wszystko, czego się dorobią od tej chwili, należy do obojga w równym stopniu, w tym także długi. Co więcej, jeżeli powstanie zadłużenie, spłata następuje zarówno z majątku wspólnego, jak i osobistych, zgromadzonych jeszcze przed ślubem – mówi Marcin Czugan, prezes Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.

Istnieją jednak od tego wyjątki. Jeżeli dług został zaciągnięty bez wiedzy i zgody drugiej połówki, to nie będzie ona odpowiedzialna za jego spłatę, nawet jeśli nie doszło do podpisania intercyzy. Za spłatę odpowie jedynie dłużnik, swoim własnym majątkiem. Tak samo w przypadku, gdy zadłużenie powstało przed ślubem.

Uwaga! W niektórych przypadkach małżonek może jednak wziąć kredyt czy pożyczkę bez zgody drugiej osoby – np. gdy jest to niezbędne, by opłacić rachunki, zakupić żywność czy lekarstwa. W przypadku problemów ze spłatą, para odpowiada solidarnie zarówno majątkiem wspólnym, jak i osobistymi.

Firmowe długi współmałżonka

Sytuacja dodatkowo komplikuje się, jeśli jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. Kluczowe jest tu wyrażenie pisemnej zgody przez męża czy żonę na zaciągnięcie zobowiązania firmowego. Jednak w tym przypadku majątek osobisty drugiej osoby zawsze jest bezpieczny, nawet pomimo wiedzy na temat pożyczki czy kredytu. Ewentualna egzekucja komornicza obejmie jedynie majątek wspólny (jeżeli była zgoda na zaciągnięcie zobowiązania), osobisty przedsiębiorcy oraz majątek firmy.

Intercyza nie rozwiązuje wszystkich problemów finansowych

Coraz więcej par decyduje się unikać tego typu niebezpieczeństw. Z roku na rok rośnie w Polsce popularność intercyzy. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w 2021 r. tzw. majątkowe umowy małżeńskie podpisało 66 tys. par. Dla porównania jeszcze w 2011 r. było ich 43 tys., co oznacza, że w ciągu 10 lat liczba intercyz wzrosła o połowę.

Intercyza chroni przed długami zaciągniętymi przez małżonka. Spłata zadłużenia następuje tylko ze środków tej osoby, do której faktycznie należy zobowiązanie. Pamiętajmy jednak, że niespłacane długi rzutują na całą rodzinę. Jeżeli jedno z małżonków ma problemy finansowe, para może np. nie otrzymać kredytu hipotecznego na zakup wymarzonej nieruchomości. Jeżeli małżeństwo ma takie plany, to zdecydowanie lepszym rozwiązaniem od umywania rąk będzie pomoc drugiej połówce w spłacie zadłużenia – dodaje Marcin Czugan.

Od czego zacząć? Pierwszym krokiem powinno być podsumowanie, ile wynosi zadłużenie wraz z odsetkami. W tym celu warto skontaktować się z wierzycielem lub firmą windykacyjną obsługującą dług. Następnie małżeństwo decyduje, czy jest w stanie spłacić całą sumę od razu, czy woli rozłożyć ją na dogodne raty, nieobciążające domowego budżetu.

Potem pozostaje już tylko sumienne regulowanie należności i szczera rozmowa z partnerem na temat zarządzania majątkiem, by uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.