Szwajcarska bankowość prywatna. Jak działa i kto może być jej klientem?

Przeczytaj także: Private banking: konto osobiste VIP

Jak trafia się pod skrzydła szwajcarskiego bankiera?

Często usług tych szuka przedsiębiorca, który przez lata wypracował nadwyżki finansowe, pragnący jak najlepiej wykorzystać ich potencjał, lub sfinansować jakiś duży zakup, np. nabyć luksusowy jacht czy nieruchomość, ale chciałby jednocześnie mieć pewność, że nawet po takiej inwestycji byt jego i jego rodziny będzie zabezpieczony. Czasem klientem szwajcarskiego bankiera zostaje osoba, która otrzymała większy zastrzyk finansowy w wyniku dziedziczenia lub zbycia rodzinnego majątku, obawiając się, że nie ma wystarczającego doświadczenia w obracaniu naprawdę dużymi sumami. Czasem konsultacji szuka ktoś, kto rozważa przeniesienie aktywów poza Polskę, bo nie ma pełnego zaufania do krajowego systemu bankowego, ale nie wie, jak się do tego zabrać. Właśnie w tych wszystkich kwestiach może pomóc prywatny szwajcarski bankier. - odpowiada Tomasz Krowicki, Polak, od ponad 20 lat opiekujący się w Zurychu majątkami miliarderów.

Czego możemy się nauczyć od najlepszych?

Czy jest jakaś ogólna porada, którą można wysnuć z doświadczeń w zarządzaniu majątkiem najzamożniejszych ludzi? Okazuje się, że tak. Główną radą, udzielaną klientom przez Tomasza Krowickiego, jest podział majątku na trzy segmenty.

Segment podstawowy obejmuje środki mające zapewnić klientowi i jego rodzinie utrzymanie aktualnego poziomu życia. To finansowanie bieżących potrzeb życiowych.

Segment średnioterminowy, nazywany "aspiracyjnym", związany jest z poprawą poziomu życia i finansowaniem wydatków, takich jak zakup nieruchomości, jachtu, samolotu czy dzieł sztuki. Są to wydatki, które klient chciałby zrealizować w przyszłości, ale w sposób, który nie naraża jego obecnego poziomu życia.

Segment "legacy", czyli sukcesji, to ta część majątku, którą klient chciałby przekazać następnemu pokoleniu lub przeznaczyć na cele dobroczynne i która nie jest przeznaczona do wykorzystania na poziomie podstawowym ani aspiracyjnym.

Według eksperta dzięki takiej wstępnej analizie majątku można lepiej zrozumieć cele zarządzania nim i potencjalne zagrożenia. Jest to pierwszy krok we współpracy z zarówno wytrawnym, bardzo doświadczonymi inwestorami z długoletnim doświadczeniem, jak i z tymi początkującymi, którzy większym majątkiem rozporządzają od niedawna.

Mówiąc ogólnie, w segmencie podstawowym, który ma zapewnić utrzymanie aktualnego poziomu życia, zaleca się inwestycje w instrumenty finansowe o niskim ryzyku, takie jak obligacje i akcje dużych i stabilnych firm. To zapewnia pewność, że codzienne potrzeby będą zabezpieczone. W segmencie aspiracyjnym, gdzie celem jest zwiększenie wartości majątku, można zaryzykować nieco bardziej, inwestując w obligacje high yield i akcje obarczone większym ryzykiem, które dają ekspozycję na długoterminowe trendy inwestycyjne. W segmencie sukcesji, klient może zainwestować w fundusze private equity, nieruchomości, akcje wzrostowe i surowce. Te inwestycje mają rosnąć w dłuższym okresie, z akceptowalnym kosztem braku płynności czy większego ryzyka.

Dywersyfikacja - czyli kiedy i jak obniżyć ryzyko?

Zdaniem eksperta równie kluczowa jest dywersyfikacja walutowa i geograficzna. Zakup walut innych niż rodzima może obniżyć ryzyko związanego z jedną walutą.

Krowicki zwraca uwagę na znaczenie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego. Wielu klientów posiadających majątki liczone w milionach euro zaniedbuje tę zasadę, trzymając większość aktywów w swojej firmie. W pewnym momencie warto obniżyć ryzyko finansowe, dywersyfikując majątek, co pomaga zabezpieczyć utrzymanie pewnego poziomu finansowego i spełnienie bieżących potrzeb.

Jak zarządzać majątkiem w warunkach wysokiej inflacji i niepewności na rynku?

Wsparcie w chwilach niepewności rynkowej jest dla inwestorów jedną z ważniejszych przesłanek korzystania z usług prywatnej bankowości. W obecnych czasach, kiedy stopy procentowe w głównych walutach inwestycyjnych nie są niskie, Krowicki uważa za atrakcyjne krótkoterminowe depozyty bankowe. Oferują one zwroty od 3% do 6% rocznie i stanowią pewny sposób zarabiania w skali roku.

Jeśli chodzi o rynek akcji, jest już bardziej ostrożny. Mimo ostatnich wzrostów na rynku, wielu inwestorów obawia się, że zyski były napędzane przez kilka dużych spółek technologicznych. Rozważają różne scenariusze i czekają na dane dotyczące inflacji oraz decyzję Fed w sprawie stóp procentowych.

Do tego czasu preferują bezpieczne inwestycje, takie jak depozyty w USD i EUR. Ryzyko na rynku akcji pozostaje wysokie, a zasada dywersyfikacji jest kluczowa dla budowy stabilnego portfela inwestycyjnego.

Nie jest możliwe szczegółowe przedstawienie części składowych portfela inwestycyjnego, bo każdy będzie nieco (lub nawet znacząco) inny. Każdy jednak będzie odpowiednio zdywersyfikowany geograficznie, sektorowo i walutowo, jak również będzie miał wbudowaną odpowiednią „poduszkę” płynnościową, potrzebną na niezaplanowane wydatki. Każdy portfel inwestycyjny jest dostosowany do konkretnych potrzeb i nakierowany na osiągnięcie indywidualnych finansowych celów. Będzie też oczywiście zmienny w czasie, tak by reagować na aktualną i przewidywaną sytuację na rynku. - tłumaczy Krowicki.

W tej chwili na przykład (IV kw. 2023 r.) będzie to oznaczać zwiększoną alokację na gotówkę w USD i EUR, by wykorzystać wysokie stopy procentowe w tych walutach dostępne na rynku oraz stosunkowo ostrożną alokacje na akcje, spowodowaną niepokojem na rynku nieruchomości i kredytu w Chinach. W zależności od gotowości inwestora na ryzyko oraz potrzeb płynnościowych bankier proponuje produkty strukturyzowane z gwarancją kapitału, dające ekspozycję na złoto lub akcje.

Poza tymi „taktycznymi” pozycjami, wynikającymi z aktualnej sytuacji rynkowej i pojawiających się krótko- i średnio-terminowo okazji, w takim portfelu inwestycyjnym znajdą się akcje i obligacje największych spółek z USA, Europy Zachodniej i Azji, wypłacające regularne odsetki i dywidendy, pewna ilość metali szlachetnych oraz innych ekspozycji alternatywnych, jak fundusze hedgingowe, nieruchomościowe czy private equity.

Oczywiście to nie są jedyne i uniwersalne porady. Przedsiębiorca, który chciałby sfinansować zakup wymarzonego apartamentu w Marbelli czy jachtu otrzyma analizę możliwych źródeł finansowania takiej inwestycji, a te mogą być różne - może będzie to pożyczka lombardowa pod zastaw aktywów w banku, może pożyczka hipoteczna w którymś z banków w Hiszpanii, z którymi współpracuje bank lub wealth manager, a może oferta od wyspecjalizowanej w takich finansowaniach firmy finansowej w Szwajcarii.

Porady dotyczą też kwestii dziedziczenia majątku, zabezpieczenia rodziny klienta, zasadności rozważenia dostępnych w Szwajcarii struktur typu fundacje czy trusty, czy też zmiany rezydencji podatkowej w przypadkach uzasadnionych szczególnymi potrzebami klienta.

Doradca typu wealth manager zazwyczaj współpracuje z jednym lub kilkoma bankami szwajcarskimi i spośród nich dobiera ofertę prowadzenia rachunku pod potrzeby danego klienta oraz propozycję portfela inwestycyjnego, zawierającego konkretne instrumenty.

Czy każdy może zostać klientem szwajcarskiego bankiera?

Oprócz wspomnianego progu opłacalności takiej współpracy, czyli warunku zgromadzenia odpowiedniej kwoty na koncie, w Szwajcarii istnieją też pewne warunki formalne, które należy spełnić. Jeżeli decydujemy się na otwarcie rachunku dostajemy do podpisu zestaw dokumentów oraz prośbę o przekazanie szeregu informacji na swój temat, takich jak skrócony życiorys, opis ze wskazaniem źródeł pochodzenia majątku, sytuacji rodzinnej i podobne informacje. Są one potrzebne do wymaganej przez szwajcarskie prawo bankowe procedury „poznaj swojego klienta” - Know Your Client, w skrócie „KYC”.

Zakładając, że nie napotkamy po drodze żadnych nieoczekiwanych komplikacji (w rodzaju zaangażowania klienta w problematyczne dla szwajcarskich banków branże, takie jak hazard lub działalność polityczna, z którą mogłoby wiązać się ryzyko posiadania majątku niejasnego pochodzenia) bank w ciągu kilku tygodni otworzy rachunek i droga do usług szwajcarskiego bankiera stanie otworem.

Konto szwajcarskie działa na co dzień mniej więcej tak, jak konto otwarte w banku w naszej rodzinnej miejscowości w Polsce. Jednak szwajcarski bank lub doradca co miesiąc zajmuje się spłatą rachunku z karty, tak by dla klienta wszystko przebiegało bezobsługowo. Właściwie może się wydawać, że szwajcarski bankier nie ma do zaoferowania tak naprawdę nic szczególnie oryginalnego. Być może, ale, jak mawiają Szwajcarzy, bankier nie sprawi, że nagle staniesz się bogaty. Jego zadaniem jest jednak zagwarantować, że swoje bogactwo zawsze utrzymasz.

Tomasz Krowicki – specjalista szwajcarskiej bankowości prywatnej