Wynagrodzenia Polaków rosną, ale dostępność mieszkań niemal najgorsza w UE

Przeczytaj także: Kogo w Polsce stać na zakup mieszkania?

Dane Eurostatu pokazują, że sporo nam jeszcze brakuje do poziomu zarobków w krajach Europy Zachodniej. W 2023 r. w Polsce średni roczny dochód brutto wyniósł 81 999 zł, co daje nam 22. miejsce na 26 krajów, dla których podano dane. Dla porównania najwyższy dochód był w Luksemburgu (równowartość 350 tys. zł), w Danii (równowartość 292 tys. zł) i Irlandii (równowartość 253 tys. zł). Z kolei mniej od nas zarabiają Bułgarzy (równowartość 58 tys. zł), Węgrzy (71 tys. zł), Grecy (73 tys. zł) i Rumuni (76 tys. zł). Często porównujemy się też do Niemców. W ich przypadku średni dochód brutto wyniósł równowartość 220 tys. zł, czyli był 2,6 razy wyższy od naszego.

Na szczęście z roku na rok coraz bardziej doganiamy bogatsze kraje UE. W ubiegłym roku przeciętne wynagrodzenie roczne brutto wzrosło w Polsce aż o 13%. Pod tym względem zajęliśmy szóste miejsce wśród 26 krajów, dla których podano dane. Dla porównania średnio w UE wzrost wyniósł 6,2%. Z kolei w Niemczech było to 6,8%, a we Francji 4,5%.

Czwarty najmocniejszy wzrost cen mieszkań w UE

Piękny obraz szybko rosnących pensji burzy fakt, że w tym samym czasie znacząco wzrosły ceny produktów i usług. Według GUS średnioroczna inflacja w 2023 r. wyniosła 11,4%, a więc zarobiliśmy sporo więcej, ale też znacząco wzrosły nasze wydatki.

Znacząco wzrosły również ceny mieszkań. Według danych Eurostatu w 2023 r. średnio w całej Polsce wzrosły o 8,8%, co było czwartym najmocniejszym wzrostem w UE. Patrząc na dane z całego kraju, należy jednak pamiętać, że nasz rynek nieruchomości staje się coraz bardziej niejednorodny. Ceny najmocniej rosły w dużych miastach, które przyciągają nowych mieszkańców. Dla przykładu w Warszawie ceny transakcyjne nowych mieszkań wzrosły o 16,3% r/r (dane NBP), a więc mocniej niż wynagrodzenia. Z kolei w wielu małych i średnich miastach oraz na wsiach ceny stoją w miejscu lub nawet spadają. Dostępność mieszkań i domów w części regionów spada, a w innych rośnie. Problem polega na tym, że dostępność rośnie głównie tam, gdzie niewiele osób chce zamieszkać.

Biorąc pod uwagę zmiany wynagrodzeń i cen mieszkań, warto sprawdzić, jak wygląda relacja tych dwóch elementów w poszczególnych krajach. Postanowiliśmy zestawić wspomniane wyżej średnie wynagrodzenia brutto z cenami mieszkań w stolicach poszczególnych krajów członkowskich UE. Niestety wynik okazał się bardzo niekorzystny dla Polaków.

Potrzeba aż 168 miesięcznych pensji, aby kupić mieszkanie w centrum Warszawy

Wspomnieliśmy już, że średnie wynagrodzenie roczne brutto w Polsce wynosiło 81 999 zł, co daje 6 833 zł brutto miesięcznie. Biorąc pod uwagę, że średnia cena m² w centrum Warszawy wynosi 22 917 zł (wg Numbeo), to do zakupu 50 m² potrzeba aż 168 pensji. To trzeci najgorszy wynik w UE.

Dla porównania, kupując takie samo mieszkanie w centrum Brukseli, przeciętnemu Belgowi wystarczą 43 pensje. Na drugim miejscu uplasował się Cypr (54 pensje), a na trzecim Dania (67 pensji). Gorzej od Polski wypadają jedynie Czechy i Francja. Ci pierwsi, aby kupić 50-metrowe mieszkanie w centrum Pragi, potrzebują aż 188 pensji. Z kolei Francuz do zakupu mieszkania w centrum Paryża potrzebuje 171 pensji.

Gdyby osoba z przeciętnym dochodem chciała kupić mieszkanie w stolicy, ale poza centrum, to w Warszawie będzie to wymagało 114 pensji. Liczba jest co prawda niższa, ale w porównaniu z innymi krajami UE wypadamy tak samo jak poprzednio, czyli nadal zajmujemy 24. miejsce na 26 krajów, dla których podano dane.

Na koniec warto wspomnieć, że przeciętny człowiek oczywiście nie kupuje mieszkań za „gotówkę”, lecz z pomocą kredytu hipotecznego. Biorąc jednak pod uwagę, że mamy najdroższe kredyty hipoteczne w UE, wynik takiego porównania byłby zapewne jeszcze gorszy.

Jarosław Sadowski, Grzegorz Demczyszak
Analitycy