USA i Rosja kształtują nowy porządek

Przeczytaj także: Dolar wyraźnie słabszy przed danymi z USA

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński wielokrotnie podkreślał, że rozmowy prowadzone bez udziału Kijowa nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. Tymczasem unijni dyplomaci, mimo prób uzyskania informacji od amerykańskiego wysłannika ds. Ukrainy Keitha Kellogga, nie otrzymali jasnych wyjaśnień co do stanowiska Stanów Zjednoczonych. Sytuację dodatkowo komplikują wewnętrzne podziały w Europie. Wyraźnym sygnałem braku jedności stało się opuszczenie przez kanclerza Niemiec Olafa Scholza spotkania w Paryżu, zorganizowanego przez prezydenta Francji Emmanuela Macrona. Mimo zapowiedzi dalszych konsultacji, zbliżające się wybory (m.in. w Niemczech) utrudniają podejmowanie zdecydowanych kroków, co osłabia zdolność UE do przedstawienia wspólnej wizji.

Kluczowym problemem pozostaje ograniczony charakter europejskiej integracji w kwestiach bezpieczeństwa i polityki zagranicznej. O ile państwa członkowskie potrafią działać razem w obszarach handlu i regulacji, o tyle w sprawach obronności często pojawiają się rozbieżności i sprzeczne interesy. Choć Unia potrafiła zjednoczyć się w odpowiedzi na rosyjską agresję w 2022 roku, istnieją liczne przykłady braku porozumienia, jak chociażby kryzys strefy euro czy kwestia wojny w Iraku sprzed 20 lat. Obecnie Stany Zjednoczone naciskają na Europę, by zwiększyła wydatki militarne na wsparcie Ukrainy, a wśród pojawiających się propozycji jest międzynarodowa misja pokojowa, popierana przez premiera Wielkiej Brytanii Keira Starmera. Jednak część przywódców, odnosi się do tej idei sceptycznie, obawiając się eskalacji konfliktu.

Nie pozostaje to bez wpływu na gospodarkę. Rosnąca presja na zwiększenie wydatków zbrojeniowych może ograniczyć finansowanie innych kluczowych sektorów, takich jak edukacja, infrastruktura czy ochrona zdrowia. Jednocześnie większe inwestycje w europejski przemysł obronny mogłyby pobudzić rozwój gospodarczy, tworzyć miejsca pracy i wspierać innowacje. Jednak trwający konflikt, sankcje nałożone na Rosję oraz zakłócenia w łańcuchach dostaw potęgują niepewność na rynkach finansowych i surowcowych, wzmagając presję inflacyjną i wpływając na codzienne życie obywateli UE. Coraz częściej pojawiają się głosy, że wsparcie Ukrainy nie powinno pochłaniać wszystkich zasobów i że konieczne jest znalezienie równowagi między bezpieczeństwem wschodnich granic a rozwiązaniem wewnętrznych problemów gospodarczych i społecznych.

Kluczowe znaczenie będzie miał kompromis między francuską wizją „strategicznej autonomii” a niemieckim przywiązaniem do relacji transatlantyckich. Emmanuel Macron opowiada się za uniezależnieniem Europy od Stanów Zjednoczonych i budową własnego systemu bezpieczeństwa, podczas gdy Niemcy obawiają się osłabienia więzi z NATO. Tymczasem w Waszyngtonie rosną oczekiwania, by UE jednoznacznie zadeklarowała większe zaangażowanie w obronność regionu. Amerykański sekretarz stanu Marco Rubio otwarcie zapytał europejskich przywódców o ich gotowość do poniesienia kosztów wojskowych i finansowych, co stawia Unię w trudnym położeniu, zwłaszcza że wielu liderów stoi przed nie popularnymi decyzjami w przededniu wyborów.

W rezultacie to Stany Zjednoczone i Rosja kształtują obecnie ramy negocjacji dotyczących przyszłości Ukrainy, podczas gdy Europa wciąż nie potrafi zdefiniować swojego stanowiska. Unijni politycy, przytłoczeni wewnętrznymi sporami i napiętymi harmonogramami wyborczymi, ryzykują znalezienie się w sytuacji, w której kluczowe decyzje zapadają bez ich udziału. Brak jednoznacznych rozwiązań zwiększa ryzyko zarówno dla stabilności politycznej i bezpieczeństwa, jak i dla dalszego wzrostu gospodarczego.

Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w niniejszym opracowaniu są jedynie wyrazem opinii autorów w dniu publikacji.