KNF: indeks WIG20 manipulowany?

Przeczytaj także: Rok 2023 na giełdzie pełen niespodzianek

Niedozwoloną manipulację stanowi m. in. nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych na zakończenie notowań powodujące wprowadzenie w błąd inwestorów dokonujących czynności na podstawie ceny ustalonej na tym etapie notowań.

W opinii KNF coraz powszechniejsze zjawisko transakcji dokonywanych na zamknięciu notowań i wpływających w istotny sposób na ukształtowanie kursu zamknięcia może godzić w interes pozostałych uczestników obrotu i jego bezpieczeństwo oraz wpływać na poziom zaufania do GPW jako miejsca rzetelnej wyceny instrumentów finansowych. Zdaniem Komisji zdarzenie takie miało miejsce na sesji giełdowej w dniu 12 listopada 2008 r.

W dniu 12 listopada 2008 r. od początku sesji giełdowej indeks WIG20 zniżkował wraz ze zbliżaniem się do końca sesji, osiągając w momencie zakończenia fazy notowań ciągłych poziom 1680,28 pkt, co oznaczało spadek o 9,1 procent w stosunku do zamknięcia z poprzedniej sesji. W fazie przed zamknięciem na rynek wpłynęło duże koszykowe zlecenie kupna (zlecenia kupna na wszystkie akcje spółek wchodzących w skład indeksu WIG20, odwzorowujące wartościowo udział każdej ze spółek w tym indeksie).

Większość ze zleceń została zrealizowana na zamknięciu notowań, powodując gwałtowne wzrosty kursów akcji w tym dniu. Ze względu na obowiązujące na GPW ograniczenia wahań kursów, teoretyczne kursy zamknięcia notowań akcji siedmiu spółek nie pozwoliły na ustalenie się kursów podczas równoważenia na zamknięciu w granicach dopuszczalnych wahań i ogłoszono dla nich tzw. nietransakcyjny kurs zamknięcia, równy górnemu dopuszczalnemu ograniczeniu wahań.

W efekcie indeks WIG20 zakończył dzień ze stratą –4,93 procent, a rzeczywista (liczona pojedynczo) wartość obrotów akcjami z WIG20 wyniosła 725,7 mln zł, co stanowiło 89,6 procent wartości obrotu wszystkimi akcjami i PDA na tej sesji (809,7 mln zł).

W związku z tak gwałtownym i niespotykanym zachowaniem się indeksu WIG20 (wzrost w fazie fixingu na zamknięcie o 4,17 procent), KNF podjęła działania mające na celu wskazanie inwestorów odpowiedzialnych za zdarzenie oraz ustalenie jego okoliczności i motywów działania inwestorów.

KNF ustaliła, że zachowanie indeksu WIG20 jest skutkiem złożenia zlecenia koszykowego z jednego domu maklerskiego. Komisja ustaliła, że zlecenia kupna zostały złożone z rachunku JP Morgan Securities Limited (Londyn) z Wielkiej Brytanii.

Zdaniem KNF postępowanie osoby działającej w imieniu JP Morgan Securities może być uznane za manipulację instrumentem finansowym, tj. akcjami spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 na zamknięciu notowań sesji na GPW w dniu 12 listopada 2008. Dlatego też sprawa została przekazana do Prokuratury Okręgowej w Warszawie.