Fitch: nieskarbowe papiery dłużne 2008

Przeczytaj także: Fitch: nieskarbowe papiery dłużne I kw. 2009

W obecnych warunkach zwiększonej niepewności wzrosła awersja banków do ryzyka w zakresie kredytowania sektora przedsiębiorstw. Spowodowało to znaczny wzrost marży za ryzyko dla tych firm, które są w stanie pozyskać nowe zadłużenie. Wzrost marży za ryzyko jest uzależniony od profilu firmy, ale ogólny trend na rynku to wzrost marży za ryzyko dla firm o wysokim ratingu do około 150 – 300 punktów bazowych ponad WIBOR w porównaniu do 20 – 50 punktów bazowych w 2007 roku. Ponadto, pakiet zabezpieczeń i warunków umów kredytowych jest obecnie znacznie bardziej rygorystyczny niż w przypadku umów zawartych dwa-trzy lata temu. Fitch podkreśla również, że banki są obecnie bardziej niechętne jakimkolwiek znaczącym zmianom umów kredytowych, na przykład przedłużenia okresu spłaty kredytu lub dotyczącym naruszenia warunków finansowych (financial covenants) umowy.

Znacznie mniejsza średnia wartość kredytu bankowego to kolejna cecha rynku kredytów bankowych w 2009. Wynika to ze zmniejszenia przez banki limitów kredytowych na jednego klienta korporacyjnego. W związku z tym kredyty syndykowane wymagają obecnie udziału znacznie większej liczby banków zaangażowanych w dany projekt finansowania.

Fitch uważa, że rynek obligacji może stanowić atrakcyjną alternatywę finansowania dla wielu przedsiębiorstw o dobrym profilu finansowym i biznesowym w sytuacji, gdy kredyty bankowe są trudniejsze do pozyskania. Wiele firm rozważa emisję obligacji na krajowym rynku obligacji w 2009 roku w celu dywersyfikacji źródeł finansowania poprzez zmniejszenie uzależnienia od banków i uzyskanie bardziej zrównoważonej struktury zadłużenia. Rynek euroobligacji może być również brany pod uwagę przez niektóre firmy o ratingu inwestycyjnym, pomimo, że dostęp do tego rynku stał się utrudniony i znacznie bardziej kosztowny niż przed kryzysem. Pomimo trudnych warunków na tym rynku wielu europejskich emitentów, na przykład firmy energetyczne (E.ON, EdF, RWE), wyemitowało w ostatnich kilku miesiącach wielomiliardowe długoterminowe euroobligacje. Fitch uważa, że rynek euroobligacji może być rozważany przez duże polskie grupy energetyczne, które mają znaczące programy inwestycyjne.

W warunkach spowolnienia gospodarczego i niepewnych perspektyw wiele firm skorygowało strategię i zmniejszyło plany dotyczące inwestycji i akwizycji poprzez rezygnację z projektów lub ich odsunięcie w czasie. To powinno zmniejszyć popyt przedsiębiorstw na nowe zadłużenie. Recesja w wielu krajach europejskich wpłynęła już na kondycję firm o wysokiej dźwigni finansowej dla danej kategorii ratingu. Potwierdza to duża liczba obniżek ratingów i negatywnych perspektyw ratingu Fitch w europejskim sektorze przedsiębiorstw w ostatnich miesiącach.

Fitch obecnie ma nadane publiczne ratingi dla czterech firm w Polsce (Telekomunikacja Polska S.A., PKN Orlen S.A., Orbis S.A. i Polska Grupa Farmaceutyczna S.A.). Decyzje ratingowe dla polskim firm w 2008 roku to dwa potwierdzenia ratingów ze stabilną perspektywą, jedno potwierdzenie ratingów z negatywną perspektywą i jedno obniżenie ratingu.

Krajowy rynek obligacji

Wartość krajowego rynku obligacji (zapadalności powyżej jednego roku) wzrosła o 8% do 14,9 mld zł w 2008 roku, pomimo spowolnienia w nowych emisjach obligacji w czwartym kwartale 2008. Największe emisje obligacje w 2008 roku uplasowały na rynku następujące firmy: TVN S.A., GTC S.A., PKP Intercity SA, PKE S.A. i NFI Empik SA. Segment krótkoterminowych papierów dłużnych (składający się z emisji przedsiębiorstw i banków) zanotował spadek wartości o 6% do 13 mld zł w 2008 roku, głównie w wyniku mniejszych emisji w czwartym kwartale 2008.