Ryzyko kursowe: jaki hedging wybrać?

Przeczytaj także: Hedging a ryzyko kursowe

W obecnej sytuacji trudno przewidzieć przyszłe poziomy kursów obcych walut. Jednak po medialnej nagonce na zachłannych biznesmenów, przedsiębiorcy zniechęcili się do zabezpieczania się przed ryzykiem walutowym. Niepotrzebnie. Istnieją różne sposoby hedgowania kursów walutowych, spośród których każdy znajdzie coś dla siebie.

Kontrakty forward

Jedne z najpopularniejszych instrumentów zabezpieczających. Firma zawiera umowę, w której zobowiązuje się do kupna lub sprzedaży waluty obcej w określonym terminie, ilości i kursie. Ich zaletą jest możliwość dopasowania kontraktu do zabezpieczanej wartości w walucie obcej i stały kurs efektywny całkowicie uniezależniający przedsiębiorstwo od zmian na rynku walutowym. Mają jednak poważną wadę: silna specyfikacja warunków umowy ogranicza niemal do zera szansę ich zbycia w razie pomyślnego rozwoju sytuacji na rynku walutowym, co sprawia, iż firma nie jest w stanie skorzystać z korzystnych ruchów cen.

Opcje walutowe

W przeciwieństwie do kontaktów forward, ograniczeń w obrocie nie posiadają okryte ostatnio złą sławą opcje walutowe. Za cenę premii opcyjnej przedsiębiorstwo nabywa prawo do zakupu (sprzedaży) waluty po określonej cenie, z kolei druga strona ma obowiązek wywiązania się z umowy. Ważnym słowem jest tutaj „prawo”, w przeciwieństwie do „zobowiązania”. W razie niepomyślnego ruchu cen walut, firma może nie zrealizować opcji i pozwolić jej wygasnąć, tracąc tylko premię. Tutaj też błąd popełniły firmy formatu Dudy czy Zelmera: chcąc oszczędzić na premii, zgodziły się wystawić opcje przeciwne. W praktyce eksporterzy zobowiązali się kupić duże ilości walut obcych (short call) po niekorzystnych dla nich cenach, by otrzymaną w tej transakcji premią pokryć cenę pierwotnej w ich przypadku opcji sprzedaży (long put). Dalsza historia jest wszystkim znana.

Ważnym zagadnieniem jest tutaj także rodzaj opcji. Najczęściej przedmiotem transakcji są opcje europejskie i amerykańskie. W przypadku pierwszych z nich, opcję można zrealizować tylko w dniu wygaśnięcia opcji. Te drugie są bardziej elastyczne – walutę można kupić (sprzedać) dowolnego dnia do terminu wygaśnięcia opcji. Pozostałe warianty określa się wspólnym mianem opcji egzotycznych i należą tu opcje azjatyckie (realizujemy opcję po cenie średniej z określonego przedziału czasu), bermudzkie (ich realizacja może nastąpić wcześniej niż w dniu wygaśnięcia, ale wyłącznie w określonych datach), barierowe (opcja zyskuje wartość w momencie przekroczenia ustalonej bariery ceny lub przeciwnie – jest in the money pod warunkiem, że nie osiągnie tej ceny) oraz binarne (po przekroczeniu ceny realizacji opcji kupujący dostaje (dostarcza) pewną stałą kwotę pieniędzy lub umówioną ilość waluty, w przeciwnym wypadku nie zachodzą żadne przepływy gotówki). Powyższe zestawienie oczywiście nie wyczerpuje problemu opcji egzotycznych – jest to tylko namiastka mająca wskazać na ich różnorodność. W rzeczywistości modyfikacji mogą podlegać wszystkie parametry opcji: od czasu ich realizacji (multi-period options, extendible options), poprzez cenę wykonania, instrument bazowy, aż po charakter opcji – w terminie wygaśnięcia kupujący może zdecydować, jak będzie traktował nabywaną opcję – jako call czy put.