Nowe środki unijne dla miast

Przeczytaj także: Dotacje unijne: jeszcze 82,5 mld euro do wydania

Beneficjenci pomocy zwrotnej z większą uwagą i gospodarnością niż beneficjenci dofinansowań grantowych wydatkują otrzymane środki, co wpływa na gospodarność i ekonomię realizowanych projektów, a tym samym efektywność mechanizmów funduszy Unii Europejskiej. W poprzednim okresie budżetowania 2004-2006 w Polsce dostępne było zwrotne (tzw. rewolwingowe) wsparcie finansowe UE, ale w bardzo małym zakresie – dedykowane jedynie małym i średnim przedsiębiorcom. W obecnej perspektywie jest ono kontynuowane między innymi za pomocą instrumentu finansowego JEREMIE. Jednak innowacyjnym rozwiązaniem wsparcia rewolwingowego jest inicjatywa JESSICA.

Odnowa miast

JESSICA, czyli Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas to Inicjatywa Komisji Europejskiej (KE) oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) ustanowiona na mocy Rozporządzenia KE 1083. Jej celem – jak wskazuje sama nazwa – jest odnowa zdegradowanych i zaniedbanych obszarów miast. Jest to więc rodzaj mechanizmu rewitalizacyjnego, którego założeniem jest realizacja projektów miejskich, w szczególności takich, które przyczyniać się będą do rozwoju ekonomiczno-społecznego danego obszaru.

W założeniu projekty te nie będą wspierane w drodze grantów, gdzie otrzymuje się dofinansowanie do określonej wartości inwestycji, a będą to pożyczki lub gwarancje, ewentualnie wejścia kapitałowe pozyskiwane na warunkach korzystniejszych niż warunki oferowane przez banki. Jest to więc instrument finansowy o charakterze zwrotnym, w ramach którego pozyskane środki inwestuje się w przedsięwzięcia, które posiadają zarówno finansową, jak i ekonomiczną stopę zwrotu. Oznacza to, że realizowane projekty powinny być dochodowe i same się spłacać, a równocześnie przynosić określone korzyści społeczne – spełniać funkcje publiczne. Dlatego preferowanym modelem, zgodnie z założeniami rozporządzenia, jest realizacja projektów z zakresu partnerstwa publiczno-prywatnego.

Środki na JESSICA nie stanowią żadnych dodatkowych zasobów, które Komisja Europejska uruchamia w jakiś szczególny sposób. Dany kraj członkowski czy region musi znaleźć pieniądze w ramach własnego programu operacyjnego – działań czy priorytetów i zdecydować o sposobie ich wydatkowania. Środki te mogą uzupełniać klasyczną rewitalizację i mogą być równoległe do systemu grantowego, a obracane wielokrotnie środki mogą nadal służyć tym samym celom. Chociaż mechanizm finansowy został przewidziany na lata 2007-2013, a jednokrotne zainwestowanie kwoty musi kończyć się na roku 2015, to po tym czasie nadal tymi środkami można obracać, przeznaczając je nadal na rewitalizację.