Nowe środki unijne dla miast

Przeczytaj także: Dotacje unijne: jeszcze 82,5 mld euro do wydania

Wdrażanie programu

Jak wygląda model wdrażania inicjatywy? Otóż Instytucja Zarządzająca (IZ) - strona umowy dotycząca programu operacyjnego - wybiera fundusz powierniczy, który odpowiada za zarządzanie środkami w imieniu i na rzecz IZ. Fundusz powierniczy musi wybrać z kolei pośredników finansowych, a dopiero te inwestują w określone projekty miejskie. Zgodnie z rozporządzeniem 1083 rolę funduszu powierniczego może pełnić Europejski Bank Inwestycyjny lub inny podmiot finansowy wybrany w drodze transparentnej i przejrzystej procedury. Podobnie sytuacja wygląda z pośrednikami finansowymi - Funduszami Rozwoju Obszarów Miejskich. I w tym wypadku tę rolę będą pełnić instytucje finansowe.

Zainteresowanie realizacją inicjatywy wyraziło w Europie kilkanaście regionów europejskich, w tym między innymi: Londyn, Północno-Zachodnia Anglia, Andaluzja, Brandenburgia, a także kraje członkowskie, np. Litwa. Dążymy do wdrażania instrumentu JESSICA, ponieważ jest to dla nas realna możliwość kontynuowania wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego po roku 2013. Obawiamy się, że dostępność EFRR dla naszego regionu zakończy się wraz z obecnym okresem programowania. Dodatkowym atutem mechanizmu JESSICA jest fakt, że pozwala on na finansowanie projektów zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego, a także wspieranie rozwoju inicjatyw, które są wykluczone w naszym systemie ze wsparcia grantowego – mówi Paul Evans z Manchesteru, który odpowiada za zarządzania funduszami unijnymi w Północno-Zachodniej Anglii.

W przypadku naszego kraju decyzję o realizacji mechanizmu ostatecznie podjęły dwa regiony: Wielkopolska i Zachodniopomorskie. Kolejne wydają się tej decyzji bliskie – Dolnośląskie i Śląskie. Wielkopolska jest jednym z najbardziej zaawansowanych regionów we wdrażaniu wspomnianej inicjatywy. Jako pierwszy region w Europie województwo wielkopolskie podpisało w kwietniu 2009 r. umowę o utworzeniu funduszu powierniczego z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym. Do chwili obecnej podobne umowy zawarły jeszcze Litwa i Andaluzja. Prawdopodobnie w niedługim czasie zostaną zawarte kolejne kontrakty, między innymi z województwem zachodniopomorskim oraz z Londynem.

Nierozstrzygnięta pomoc publiczna

Zalety inicjatywy JESSICA podkreśla Rafał Rybacki z EBI: JESSICA umożliwi pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych, także ze źródeł prywatnych. Ponadto przyśpieszy absorpcję środków unijnych i stworzy możliwości identyfikacji kwalifikowanych projektów. Przyznać jednak należy, iż poza istotnymi walorami istnieją także niedogodności spowodowane brakiem niektórych prawnych i proceduralnych rozstrzygnięć. Jedną z kluczowych, ciągle nierozwiązanych kwestii, bez której trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie mechanizmu w Europie jest zagadnienie pomocy publicznej. Aby udzielać wsparcia z JESSICA na warunkach lepszych niż warunki rynkowe (czyli lepszych niż te oferowane w bankach) w specjalnej procedurze notyfikacyjnej należy uzyskać zgodę Komisji Europejskiej. Niestety KE nie wypracowała zasad, które mogłyby na warunkach ogólnych zostać zastosowane w całej Europie. Dlatego poszczególne regiony i państwa członkowskie będą musiały samodzielnie przygotować programy notyfikacyjne.