Credit Default Swap

Przeczytaj także: Jak można wykorzystać Credit Default Swap?

Na rozwiniętych rynkach finansowych instrumenty CDS są popularne od ponad 10 lat. Ich twórcami są duże instytucje finansowe. W zamian za przejęcie na siebie ryzyka kredytowego, wystawiający CDS otrzymuje wynagrodzenie od kupującego - nie zawsze jest on wierzycielem podstawowego dłużnika.

Pod względem prawnym CDS stanowi umowę między dwiema stronami, wystawcą i nabywcą, zawierającą między innymi:

• nazwę podstawowego dłużnika, tj. podmiot, którego zobowiązanie jest objęte CDS-em,
• zobowiązanie, na podstawie którego jest wystawiony CDS, np. określona emisja obligacji,
• okres, w którym zobowiązanie z tytułu CDS jest w mocy,
• warunki, przy których wystawiający CDS jest zobowiązany do spłaty długu za podstawowego dłużnika, np. upadłość lub niespłacenie zobowiązania.

Cena CDS jest określana jako udział w wartości danego zobowiązania i jest podawana w punktach bazowych (1pb = 1/100 procenta). Zależy ona przede wszystkim od poziomu ryzyka spłaty zobowiązania. Do jego szacunku wykorzystuje się m.in. oceny agencji ratingowych, raporty finansowe dłużnika i inne źródła informacji. W przypadku pogorszenia się sytuacji dłużnika, zwiększa się ryzyko niewypłacalności i w konsekwencji - wzrasta wartość CDS-ów wystawionych na jego dług.

Posiadacz CDS-u, jeżeli nie jest wierzycielem, może zbyć ten instrument innej osobie. Jeżeli uzyska cenę wyższą niż ta, po której zakupił CDS, wówczas osiąga zysk spekulacyjny. Nabywcą CDS może być faktyczny wierzyciel lub inny inwestor, który spodziewa się pogorszenia sytuacji dłużnika i w konsekwencji wzrostu wartości CDS-u. Daje to pole do manipulacji nieuczciwym graczom, którzy nabywając CDS-y mogą później rozpowszechniać pogłoski, niejednokrotnie fałszywe, o złej sytuacji dłużnika, co wywoła wzrost wartości posiadanych przez nich instrumentów i zapewnia im zysk z transakcji ich sprzedaży.

W przypadku zaistnienia sytuacji, kiedy CDS staje się wymagalny, następuje rozliczenie między jego posiadaczem oraz wystawcą.

Istnieją dwie formy takiego rozliczenia:

1. Poprzez fizyczną dostawę - posiadacz CDS-ów przedstawia je ich wystawcy wraz z określoną ilością obligacji wyemitowanych przez dłużnika, na których bazują CDS-y. W zamian za to otrzymuje kwotę równą wartości długu (wartości nominalnej obligacji). Jeżeli tych obligacji nie posiada, może je kupić na rynku po aktualnej cenie, w tej sytuacji bardzo niskiej.
2. Pieniężne, bez dostawy obligacji - posiadacz CDS-ów przedstawia je ich wystawcy. Za to otrzymuje od wystawcy kwotę równą iloczynowi długu (wartości nominalnej obligacji) oraz różnicy między 100 proc. i aktualnym kursem obligacji dłużnika (wyrażonym w procentach wartości nominalnej obligacji). Jednocześnie sprzedaje posiadane obligacje na rynku.